Слайд 2
Сабақтың тақырыбы: Қанайналым мүшелері.
Слайд 3
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға ағзадағы қан айналымының маңызын, жүректің
құрылысы және қантамырлар туралы білімді меңгерту, ғылыми көзқарастарын қалыптастыру
Дамытушылық:
Оқушылардың алған білімдерін жадында сақтау қабілетін дамытып жетілдіру, зейін қойып тыңдауға үйрету, өз беттерінше ізденуін қалыптастыру. Сабаққа белсенділіктері мен қызығушылықтарын арттыру.
Тәрбиелік: Оқушылар арасында ұйымшылдықты және сыйластықты ояту. Тұлғалық ізгілік қасиеттерге баулу және ұқыптылыққа, салауатты өмірге тәрбиелеу.
Слайд 4
Сабақтың түрі: Жаңа білімді меңгерту.
Сабақтың типі: Аралас сабақ.
Сабақтың
әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, СТО.
Көрнекілігі: интерактивті тақта, слайдтар, муляж, тірек-сызбалар,
электронды оқулық.
Слайд 5
1.Ұйымдастыру кезеңі
2. Үй тапсырмасын сұрау
1) Қызығушылығын ояту
2) Бөшкедегі басқатырғылар
3) Сәйкестік тесті
3. Жаңа сабақ
1)
Ой қозғау
2) Мағынаны тану
4. Сергіту сәті
Сабақтың жоспары:
5. Сабақты бекіту
1) Топтастыру
2) Кубизм әдісі
3) Таңғажайып жетілік
6. Қорытынды
1) Сіз білесіз бе?
2) Кеңес
7.Бағалау
8. Үйге тапсырма.
Слайд 6
Ұйымдастыру кезеңі:
1) Оқушыларды түгелдеу.
2) Сабаққа дайындықтырын байқау.
3) Оқушыларды 3 топқа бөлу.
Слайд 7
2. Үй тапсырмасы: “Қызығушылығын ояту”
1 кезең. Қанның құрамын
зерттеу.
Қан құрамы
Қан плазмасы
Қан жасушалары
Мин. Тұз.
Су
Орг. заттар
Эритроцит
Лейкоцит
Тромбоцит
Нәруыз
глюкоза
Май
Альбумин
Фибриноген
Глобулин
Слайд 8
Бөшкеден шыққан
бас қатырғылар
II гейм.
Топ мүшелері бөшкеден нөмірлері
бар
шарларды таңдайды. Жүргізуші әр нөмірге
сай есеп береді.
Өз ішінде талқылаған соң, топ
мүшелері жауап береді.
Слайд 10
Микробтарды ерітетін обыр жасушалар
Фагоциттер
Слайд 11
Қанды қабылдайтын адам?
Рецепиент
Слайд 12
Егу арқылы қалыптасатын иммунитет
Жасанды
Слайд 13
Жасушалардың негізгі қуат көзі
Глюкоза
Слайд 14
Шешекке қарсы егуді алғаш рет қолданған ағылшын дәрігері?
Эдуард
Дженнер
Слайд 15
Ағзаның ішкі ортасына не жатады?
Қан, лимфа, ұлпа
сұйықтығы
Слайд 16
Жаңа туған нәрестенің 1 мм қанында қанша эритроцит
бар?
6-7млн
3
Слайд 17
ЖИТС ауруы алғаш рет тіркелген мемлекет
АҚШ
Слайд 18
Адамдардың қаншасының қанында оң-резус (Rh+) фактор бар
85%
Слайд 19
3 кезең. Сәйкестік тесті (дәптермен жұмыс)
Дұрыс жауаптары:
1-г; 2-б; 3-в; 4-ж; 5-ғ; 6-ә; 7-а;
8-з; 9-д;
Слайд 20
Сабақтың тақырыбы:
Қанайналым мүшелері
Слайд 21
1. “Ой қозғау”
Қан
айналады жүректің әмірімен,
Қан тілдеседі жүрек деген тәңірімен.
Ақ түсті мөлдір және қызылданып,
Адамға күш береді пәрменімен.
-дей отырып оқушылардың жаңа тақырып бойынша үйде дайындап келген мәліметтерін тыңдаймыз. Мысалы, жұмбақтар, қызықты мәліметтер т.б.
Слайд 22
Жанды мотор сынбайды,
Күні-түні
тынбайды.
Кейде оның жүрісін,
Дөрігерлер тыңдайды.
(Жүрек)
2. Тарам-тарам бір ғалам,
Айқыш-ұйқыш шырғалаң.
Толған ағыс тоқтаса,
Жоғалады бірге адам.
(Қантамырлар)
3. Соғады күні-түні алмай тыным,
Құлайды ол тоқтаса таудай тілің.
(Жүрек)
“Жұмбақтар”
Слайд 23
“Мағынаны тану”
Электронды оқулықпен жұмыс.
Суреттерге анықтама.
Слайд 26
Сен бізді білесің бе?
АРТЕРИЯ
ВЕНА
КАПИЛЛЯР
Слайд 28
Сергіту сәті.
Оқушылардың ақпарат қабылдау қабілеттерін дамыту мақсатында
қолданылатын әдіс. Мұғалім бұл сөздерді тез-тез оқиды, оқушылар сөздерді
тез айырып, қажетті қатардың астына жазу қажет. Кестеде бес қатар бар. 32 сөз оқылады, қайталауға болмайды.
Атлант, 250-300г, перикард, көмей, бауыр, өкпе, бицепс, синапс, 28-32, дендрит, 1300-1400г, капилляр, бронхы, дизентерия, рефлекстік доға, оссейн, қарынша, конус, танау, аппендикс, 31 жұп, сколиоз, қолқа, 33-34, туберкулез, сілекей, миокард, сымбат, тонометр, мишық, витамин, тұмау.
Оқушылар жазып үлгерген сөздерді санайды. Егер жазылған сөздер саны 32 болса- ақпарат қабылдауы өте жақсы, 31-29 болса- ақпарат қабылдауы орташа, 28-ден төмен болса- ақпарат қабылдауы қиындаған.
Слайд 29
Қантамырлар
Салатамыр
Көктамыр
Қылтамыр
Жүректен шыққан қанды денеге тарататын тамыр
Денедегі қанды жүрекке
айдайтын тамыр
Өте жіңішке, зат алмасу жүретін тамыр
Сабақты бекіту.
І –
тапсырма. Топтастыру
Слайд 31
1
7
6
2
3
4
5
ІІІ – тапсырма. “Таңғажайып жетілік”
Слайд 32
Жүректі қалыпты ұстауға
көмектесетін
элемент
магний
Слайд 33
Жұмыс ауырлаған сайын жүрек жиірек соғып,
тамырлардағы қанды көбірек айдайды. Бұл құбылыс қалай аталады?
Резервтік күш
Слайд 34
Қай хромосомадағы гендердің
өзгеруіне байланысты жүрек аурулары пайда болады?
22 хромосома
білуі қажетті жүрекке жабық үгу әдісін кім, қай жылы
ұсынды?
1961ж. Коэнхофен.
Слайд 36
Биіктігі 2541 метр болатын,
палеозойлық тақтатас, құмтас, әктас пен базальт құрамды тау жыныстарынан
түзілген “Жүрек” деп аталатын тау Қазақстанның қай жерінде орналасқан?
Шығыс Қазақстан облысы, Зайсан
ауданы, Шағаноба қыстауының
оңтүстік шығысында 7,5км. Жерде
орналасқан.
Слайд 37
Қазақстанда Қаратау мен Талас
Алатауының батысындағы тауларда өсетін биіктігі 80см, сабағы тік, тостағаншасы
түкті, күлтесі қызғылт түсті орамжапырақ тұқымдасына, ергеш туысына жататын көпжылдық шөптекті өсімдік.
Жүрек жапырақты ергеш
Слайд 38
“Жүректе көп қазына бар,
бәрі жақсы” –
деген өлеңді
кім жазған және осы өлеңді
қай жылы, қандай ақын қазақ тіліне
аударды?
Жазған: Я.Полонский.
Аударған: 1899ж. Абай Құнанбайұлы
Слайд 39
1 есеп. Қалыпты жағдайда жүрек 1 минут ішінде
орта есеппен 6л. Қанды тамырларға айдаса, 1 сағатта және
1 тәулікте қанша мөлшерде қан айдайды?
Жауабы: 60*6=360рет, яғни 1сағатта 360рет
360*24сағ.=8640литр, яғни 1тәулікте
8640литр қан айдайды.
2 есеп. Қалыпты жағдайда жүрек орта есеппен 1 минутта 70рет жиырылып кеңейетін болса, 1тәулікте қанша рет соғады?
Жауабы: 60*70=4200рет, яғни 1сағ.4200рет.
4200*24сағ=100800рет немесе
1тәулікте 100800рет.
3 есеп. 1 минут ішінде денедегі қан жүрек арқылы екі рет өтеді. Сонда тәулігіне қанша рет өтеді?
Жауабы: 60мин*2=120рет, яғни 1сағ. 120рет.
120*24=2880рет, яғни 1тәулікте 2880рет.
ІVтапсырма. Есеп шығару
Слайд 40
2001ж. Бастап 24 қыркүйек күні Дүниежүзілік жүрек федерациясы
бастамасымен жүрек ауруларының қауіптілігін насихаттау атап өтіледі.
Жүректің соғуына жауап
беретін гендер табылды.
Ғалымдар жүрекке ұзақ жұмыс күнінің қауіпті екенін дәлелдеді. Мысалы, 11сағатқа созылған жұмыс күні инфаркттың пайда болуын 67%арттырады.
Адамның кеудесінде жүректің орналасуы, ол көбінесе біздің дене бітімімізге байланысты. Ұзын және арық адамдарда ол көбінесе тік орналасқан. Аласа бойлы үлкен кеуделі толық адамдарда көлденең орналасады. Қалыпты дене бітімді адамдарда ол 40 градус пішінмен орналасады.
Қорытынды. Сіз білесіз бе?
Слайд 41
Пайдалы кеңестер
Жүрек – жалқаулықты, енжарлықты сүймейтін мүше. Күнделікті
таңертеңгілік жаттығу жасап ой еңбегін алмастырып отыру керек. Тамақтану
режимін сақтаудың да мәні ерекше.Жүрек – қантамыр жүйесіне пайдалы тағамдардың
құрамында алма, апельсин, лимон сынды
жемістер бар. Мысалы алма қандағы
гемоглобиннің құрамындағы темірдің
көбеюіне қажет болса. Апельсин шырынын
ішу қан тамырлардың жұмысын жақсартады.
Цитрусты өсімдіктердің барлығы қан тамырлардың
қабырғасын қатайтып,серпімділігін арттырады.
Жемістерден қуат алып, жүзіміз жадырай берсін!
Слайд 42
Бағалау.
Үйге тапсырма: §36 оқып келу және қосымша мәліметтер
дайындап келу.
Слайд 44
Оу, ием менің,
Өзіңнен бұрын жаралғам
Алдымен менмін
Сонан
соң – сенсің жаралған
Басың мен миың, ақылың, есің, қимылың
Аяқ
пен қолың –
Барлығы менен нәр алған.
Келеді сенің кей кейде мені мұз еткің
Бәріне көндім
Қателігіңді түзеттім.
Төсек тартқызып, төнгенде қатер басыңа
Айнымай соқтым, аялап сені күзеттім.
Жалындым саған жақыны бол деп баршаның
Жан ием, сенің жақсылығыңды аңсадым.
Өткіздім сені қаншама қауіп қатерден
Ал, енді маған демалыс берші шаршадым.
Қақың жоқ сенің дем алмауға да, соқпауға.
Қарсы барамыз оттарға, әрі оқтарға
Қақым жоқ менің демалыс саған беруге
Қақың жоқ сенің қалдырып мені тоқтауға!
