Слайд 2
Оонньуу ааптара: Ноябрина Харлампьевна Зорина,
саха тылын уонна
литературатын учуутала
Ленскэй оройуон, Нотуора орто оскуолата
Слайд 4
Былас-икки илиини быластыы тутуу
Орто уҥуохтаах киһи былаһа-164 см.
8
былас суһуохтаах Айталыына Куо суһуоҕа төһөнүй?
9 былас суһуохтаах Туйаарыма
Куо суһуоҕун уһунун бил
Слайд 5
Бухатыыр омуннаах биилин,сарынын суоттаа
……..5 былас биэкэйэр бииллэннэ,
6 былас
дарайар сарыннанна,
Суллаабыт тиит курдук сотолонно,
Хастаабыт тиит курдук харыланна.....
Слайд 6
Тутум-түөрт тарбаҕы сутуруктуу туппут үрдүгэ,
ортотунан 8 см. тэҥ
....уол
оҕо тас иэнинэн таралыс гына түспүтүгэр....
үрүт өттө үс тутум
үөһэ өттө,
аллара өттө алта тутум аллара тимирдэ.....
Слайд 7
Түүннээх хонук диэн биир суукка
....бухатыырдар үс түүннээх күнү
быһа охсуһан эт эттэрэ илбиһиннэ.....
Бухатыырдар хас чаас киирсибиттэр?
Слайд 8
саһаан-213 см үрдүк
Элэс Боотур үрдүгүн бил
....олорор бэйэтэ биэс
саһааннаах,
турар бэйэтэ тоҕус саһааннаах
толуу уҥуохтаах.....
Слайд 9
1 муунта-400 гр.
мэһэмээн- туос иһит
....7 муунта мэһэмээн арыынан
мээчик хапсан....
Бухатыыр хас киилэни хаппытый?
Слайд 10
Биир буут-16 кг
...били мин биэс уон бууттаах мэрилиир
мээчикпин ийэм эмээхсин сыттыгын анныгар уктан утуйар буолбута....
Мээчик ыйааһынын
бил
Слайд 11
Барыта хас көтөр баарый?
....тула өттүгэр тоҕус
турбут туруйалаах,
кытыы өттүгэр
сэттэ кыстыыр кыталыктаах.....
Слайд 12
Олоҥхо дойдутугар хас көтөр баарый?
Олоҥхо дойдутугар ____ көтөр
олорбут.
Толоонугар 99 туруйа тохтообут,
Кырдалыгар 77 кыталык ыллаабыт,
Көлүйэтигэр 22 куба
үөрдээбит.
Слайд 13
Хас истээччи баарый?
Олоҥхолоон оҕонньор барахсан олоҥхотун истэ
28
кыыс кэлбит, уол кыыстааҕар 8-нан элбэх кэлбит.
Дьахтар аймах 16,
эр дьон кинилэрдээҕэр 20-нэн элбэх эбит.
Аарыма кырдьаҕастар холбоон 18-тар эбит.
Слайд 14
Муҥха олоҥхото
Муҥха олоҥхотугар 56 эр киһи мустубут. 3
төгүл элбэх уол оҕо кэлбит.Барыта хас киһи муҥха олоҥхотугар
кыттарый?
Слайд 15
Уол оҕо-кус быһый
Уол оҕо күн тура-тура 2-лии миэтэрэ
арыттаах туоска 7-тэ ыстаҥалыы кылыйда,7-тэ куобахтыы сүүрдэ.
Уол төһө ыраах
сири барбытый?
Слайд 16
Олоҥхо дойдутун күнэ
Күннэтэ күөрэйэр күндү маҥан күн сарсыарда
7 чааска тахсар.
7 чааһынан күн ый төрөөн таалалаабыт ытык
хайа кэннигэр түһэр.
Хас чааска күн киирэрий?
Слайд 17
Киэҥ нэлэмэн сир-аҥаат-муҥаат
..арыы хатыҥ тулалардаах,ача от кырыстаах,араҕас дьэрэкээн
киэргэллээх аҥаат-муҥаат алаастарга
6-лыы тонналаах 56 кэбиһии от турбут.
Барыта хас
тонна турбутуй?
Слайд 18
Дьирискэннээх ырыа дьиэрэйбит хонуутугар 18 кыһыл,эмиэ соччо
араҕас сибэкки үүммүт.
Бары сибэккилэртэн 3-түү гынан сибэкки дьөрбөтө оҥорбуттар.
Хас
дьөрбө тахсыбыт?
Слайд 19
....аҕыс иилээх-саҕалаах,атааннаах-мөҥүөннээх Аан ийэ дойдуларын хаба ортотугар,
Аҕыс салаалаах
Аар Кудук маска
Биэстии чыычаах олорбут.
Барыта хас чыычаах олорбут?
Слайд 20
Көмүскэллээх санаалаах Күбэй Хотун ийэлэрэ ыһыах дьонугар
36 муунта эт буһарбыт
Этин барытын 8 иһиккэ хоторбут
Биирдии
иһиккэ төһөлүү эт ууруллубут?
Слайд 21
Аламай күн анныгар айан төрөппүт Аар тойон аҕа
талаҕынан 13 ынах,5 оҕус,12 ньирэй оҥорбут.
Үс уолугар тэҥник үллэрбит.Биирдии
уолга хастыы оонньуур тиксибитий?
Слайд 22
Күрэххэ 26 тустуук,4-нэн элбэх сүүрүк оҕолор кэлбиттэр.Бары оҕолору
8 ураһаҕа олордубуттар.
Биирдии ураһаҕа хастыы оҕо баарый?