Презентация на тему Қаржылық тұтқаның нәтижесі

Е.С., 2002.
Ван Хорн Дж.К. Основы финансового менеджмента. 2007,

глава 16.
Бригхэм Ю., Гапенски Л. Финансовый менеджмент. 2004, том 1,глава 11.
Ковалев В.В. Финансовый менеджмент. 2007, глава 14, п.14.1, 14.4.

анықтаудың II концепциясы. Қаржылық тәуекел.
Капитал құрылымын нұсқаулы есептеулер, енжарлық

нүктесін анықтау (точка безразличия).

пайдасын өсіру үшін тарту шығындары тұрақты болатын қарыз қаражатын

фирмамен қолдану.
1-ші концепцияға сәйкес:
Қаржылық тұтқа нәтижесі (DFL) – кредиттің ақылығына қарамастан оны қолдану есебінен меншікті каражаттың таза рентабельділігінің үстелуі (өсімі).

Б
Актив

1 млрд.т. 1 млрд.т.
Менш.капитал 1 млрд.т. 500 млн.т.
Қарыз. капитал (15%) - 500 млн.т.
НРЭИ (EBIT) 200 млн.т. 200 млн.т.
МК рент-гі 20% 25%
Эра 20% 20%

25% - 20% = 5% - Қаржылық тұтқа нәтижесі (салыққа дейін)

А

Б
Актив 1 млрд.т. 1 млрд.т.
Менш.капитал 1 млрд.т. 500 млн.т.
Қарыз. капитал (15%) - 500 млн.т.
НРЭИ (EBIT) 200 млн.т. 200 млн.т.
Проценттер б/ша шығындар
(ҚК б/ша
қарж. шығындар) (I) - 75 млн.т.
С/с дейінгі пайда (EBT) 200млн.т. 125 млн.т.
КТС (30%) 60 млн.т. 37,5 млн.т.
Таза пайда (NI) 140 млн.т. 87,5 млн.т.
ТРмк (ROE) 14% 17.5%

17.5% - 14% = 3.5% - Қаржылық тұтқа нәтижесі (салықтан кейін) 5%*0,3 =3,5%

оның рентабельділігін (1-Т)-ға шектейді:
ТРмк (ROE) =

(1-Т)*ЭРа
14% = 0,7*20%

2. Қарыз қаражатын қолданатын компания меншікті және қарыз қаражаттарының қатынасына және % ставкасының мөлшеріне байланысты меншікті каражаттың таза рентабельділігін өсіреді немесе азайтады :
ТРмк (ROE) = (1-Т)*ЭРа + ЭФР
17,5% = 0,7*20% + 3,5%

СРСП) * ЗК/СК

онда (1- Т) – қаржылық тұтқаның

салықтық корректоры;
(ЭРа – СРСП) – қаржылық тұтқаның дифференциалы;
ЗК/СК – қаржылық тұтқаның иығы;
СРСП – проценттің орташа есептік ставкасы

СРСП = ҚК б/ша қарж. шығындар /ҚҚ * 100%
ЭФР = 0,7*(20% - 15%) * 500/500 = 3,5%

жабдықтау үшін кредит қажет.
Берілген:

К/о П К/о Э
Актив 20 млрд.т. 10,5 млрд.т.
Менш.капитал 10 млрд.т. 6,8 млрд.т.
Қарыз. капитал 10 млрд.т. 3,7 млрд.т.
НРЭИ (EBIT) 3,44 млрд.т. 4,2 млрд.т.
Проценттер б/ша
шығындар (I) 1,7 млрд.т. 0,65 млрд.т.

4,2/10,5*100% = 40%
СРСП (П) = 1,7/10*100% = 17%
СРСП (Э)

= 0,65/3,7*100% = 17,5%
ЭФР (П) = (1-0,3)*(17,2%-17%)*10/10 =0,14%
ЭФР (Э) = (1-0,3)*(40%-17,5%)*3,7/6,8 =8,6%
Есептеуден көретініміз:
1. Егер «П» к/о ҚТ иығы=1 кезінде кредиттерді тарта алса, дифференциал нөлге жақындайды. Өндірістік процесте сәл өзгеріс болса немесе % ставка өссе ол ЭФР-дің теріс мәнін беруі мүмкін.
2. «Э» к/о ҚТ иығы=0,54 болса кредиттерді ала алады, оның дифференциалы 20%тен асады, ол тәуекел қауіпін тудырмайды. Сондықтан банк «Э» к/о таңдайды.

есе (СРСП) пайыздың орташа есептік ставкасынан асады (40%/17,5% =2,3)
Мысалы,

қаржылық тұтқа нәтижесі мен меншікті каражаттың таза рентабельділігінің арасындағы қатынас 33% жету үшін (ЭФР/ЧРск =1/3) келесі нәтижелер керек:
қаржылық тұтқаның иығы = 0,75 егер Эра = 3 СРСП
1,0 егер Эра = 2 СРСП
1,5 егер Эра = 1,5СРСП
«Э» фирмасының қаржылық тұтқасының иығы = 3,7/6,8 =0,54 тең. Сондықтан, қаржылық тұтқаның иығын 1-ге дейін жеткізу үшін, 3,1 (6,8-3,7) млрд.т. тең жаңа несие алу қажет.

нәтижесін (DFL) келесідей түсіндіруге болады: әрбір жай акцияға келетін

таза пайданың (%-гі) өзгерісі мен EBIT-ң өзгерісіне қатынасы ретінде (%).

DFL = %ΔEPS / %ΔEBIT н/е DFL = %ΔΝΙ / %ΔEBIT
бұл формула, EBIT-ң 1% өзгерген кезде қаншалықты әрбір жай акцияға келетін таза пайданың (%-гі) өзгеретіндігін көрсетеді

жоғарыдағы формуланы түрлендіреміз: DFL = (ΔΝΙ/NI)/(ΔEBIT/EBIT) = (ΔΝΙ/NI)*(EBIT/ΔEBIT) = =

ΔEBIT*(1-T)*EBIT / (EBIT-I)*(1-T)*ΔEBIT = = EBIT / (EBIT-I) = (EBT+I) / EBT онда NI – таза пайда; EBIT – проценттер мен салыққа дейінгі пайда; EBT – с/с дейінгі пайда; I – қарыздар б/ша шығындар; T – салық ставкасы DFL = EBIT / (EBIT-I) = 1/(1-I/EBIT) н/е DFL = (EBT+I) / EBT = 1+I/EBT

(фирма А).
Б фирмасы үшін:
DFL = 200/(200-75) =

1,6
Э фирмасы үшін :
DFL = 4,2/(4,2-0,65) = 1,18
П фирмасы үшін :
DFL = 3,44/(3,44-1,7) = 1, 98

Фирмамен тартылған қарыз қаражаттарының көлемі неғұрлым өссе, соғұрлым оған төленетін проценттер сомасы өседі, қаржылық тұтқа деңгейі жоғары, таза пайда вариабельділігі жоғары болады.

өсуі, ол қаржылық тұтқа деңгейінің жоғарлауымен бірдей, таза пайда

мөлшерін болжай алмайтындығын білдіретін жоғары қаржылық тұрақсыздығына әкеліп соғады.
Процент төлеу міндетті болғандықтан, жоғары қаржылық леверидж жағдайында EBIT-тің сәл ғана төмендеуі таза пайданың күрт төмендеуіне апаруы мүмкін.
Осыдан, жоғары қаржылық леверидж жағдайында EBIT-тің сәл ғана өзгеруі таза пайданың күрт өзгеруіне әкелуі мүмкін деген қорытынды шығады

пен тығыз байланысты. Қаржылық тәуекел несие б/ша проценттерді төлеу

үшін қаражаттың жеткіліксіздігі тәуекелімен байланысты. қаржылық леверидж тің өсуі сол компания тәуекелділігінің жоғарлауымен қосталады. Ол бірдей өндіріс көлемі, бірақ әртүрлі қаржылық леверидж деңгейі бар екі компания үшін өндіріс көлемінің өзгерісімен шартталған таза пайданың вариациясы бірдей болмайды.
Ол қаржылық леверидж дің жоғары мөлшері бар компанияда көбірек болады.

қызметтен түскен кірістің азаюы кезінде қатты қиналатындығы туралы қорытындыны

дәлелдейді (ол операциялық пайданың өзгерісінде көрінеді).
Тағы бір аспектіге назар аудару керек. Уақыт өте келе, ұзақмерзімді міндеттемелер б/ша % өзгеруі мүмкін. Егер бұл өзгеріс қарыз беруші позициясынан теріс сипатқа ие болса, яғни ставка өссе, онда жоғары деңгейлі қаржылық левериджі бар компания ондай өзгерістерге жоғары сезімтал болады.

акцияға келетін пайда (EPS) мен операциялық пайда (EBIT) арасындағы

өзара байланысты анықтап көрейік, олардың арасында әртүрлі қаржылық баламалар мен бейтараптық нүктелері (indifference point) бар.
EBIT-EPS коэффициенттер шеңберіндегі бейтараптық талдау – ол бір акцияға келетін пайда мөлшеріне қаржыландырудың әртүрлі баламалы құрылымдарының әсерін талдау.
Бейтараптық нүкте – ол капиталдың екі (н/е бірнеше) баламалы құрылымы үшін бірдей EPS болатын EBIT деңгейі.

analysis) келесі мысалды қарастырайық, егер 10 млн. долл. ұзақмерзімді

қаржыландыруы бар компанияның капиталы, тек жай акциялардан ғана тұрса, өндірісті кеңейтуге қосымша 5 млн. долл. тартуды жоспарлайды. 3 түрлі қаржыландыру нысандарын қарастырайық:
1) жай акциялар эмиссиясы;
2) 12% ставкалы облигациялар эмиссиясы;
3) 11% дивидендтік табысы бар артықшылығы бар акциялар эмиссиясы.

кеңеюі нәтижесінде 2,7 млн. долл. дейін көтерілуі мүмкін.
КТС ставкасы

- 40%.
Айналыстағы жай акциялар саны - 200 000.
Қаржыландырудың бірінші нысаны б/ша жай акциялар бір акцияны 50 долл. бағасымен сата алады, ол 100 000 жай акцияны қосымша шығара алатындығын білдіреді (5 млн.долл./50 долл).
EBIT-EPS коэффициенттер шеңберіндегі бейтараптық нүктені әртүрлі қаржыландыру нысандары үшін анықтайық.

қосымша қаржыландыру нысандары үшін EPS есептеу

болады. Горизонталды ось б/ша EBIT мәні жатады, ал вертикалды

да —EPS мәндері. Әрбір қаржыландыру нұсқасы үшін біз түзу сызық сызамыз, онда барлық EBIT мүмкін болатын деңгейіне арналған EPS көрсетілген. Түзу сызық салу үшін екі нүктені ғана анықтау қажет болғандықтан, бізге әрбір қаржыландыру нұсқасы үшін екі нүктеден алу қажет. Біріншісі күтілетін EBIT деңгейі үшін есептелген EPS-қа сәйкес келеді, яғни 2,7 млн. долл. Екінші нүкте — бұл нүктеде EPS нөлге тең болады. Ол қаржыландырудың нақты жоспары үшін қаржыландырудың барлық тұрақты шығындарын жабуды қамтамасыз ететін EBIT деңгейіне сәйкес болады (горизонталды ось б/ша салынады).

жай акциялар эмиссиясы кезінде тұрақты шығындар болмайды,
2 нұсқа

үшін 600 мың. долл., өйткені проценттер б/ша шығындар 600 мың.долл. құрады,
3 нұсқа үшін 916,667 мың. долл. құрайды (550 мың.долл./(1-0,4), өйткені артықшылықты акция дивидендтерді төлеу б/ша шығындар салықтан кейін есептеліп, 550 мың долл. болды.

шығынсыздық нүктесін математикалық түрде әрбір нұсқа үшін EPS –ті

салыстыру арқылы анықталады. Жай акциялар мен қарыз негізінде қаржыландыру нұсқалары арасында шығынсыздық нүктесін анықтайық:
(EBIT *-I)(1-Т)/NS1 = (ЕВІТ*-І)(1-Т)/NS2
(EBIT *-0)0.6/300 000 = (ЕВІТ*-600)0.6/200 000
0.6(EBIT *)200 000 =0.6(ЕВІТ*)300 000-0.6(600)300 000
60 000 EBIT = 108 000 000 мың долл.
EBIT = 1 800 мың долл.