Слайд 2
Су жердің нəрі. Ол болмаса
барлық тіршілік атаулы жойылар еді.
Слайд 3
Оңтүстік Қазақстан облысы
Облыстың су қорларын
ірілі-ұсақты 127 өзен (жалпы үзыңдығы 5 мың шақырымдай), 34
көл (көлемі 110 млн. текше метр), 30 бөген (көлемі 6 млрд. текше метр),
Слайд 4
29 пайдаланылатын жер асты сулары
және 5 минералды су көздері құрайды. Жалпы облыс аумағына
жылына орташа есеппен 37 млрд. текше метрге жуық су келіп, осыншама мөлшерде су кетіл отырады.
Слайд 5
Облыстағы ең ірі және ұзын
өзен - Сырдария өзені басқа мемлекеттерден басталып, Қызылорда облысы
арқылы Арал теңізіне қүяды.
Облыс аумағындағы Сырдария өзенінің негізгі саласы Арыс өзені (378 км),
Слайд 6
ол Алатау мұздықтарынан басталып, жол-жөнекей
Боралдай (130 км), Ақсу (133 км), Машат (60 км),
т.б. көптеген өзен суларымен толығады. Маңызды да ірі өзендер қатарына Келес (102 км), Бадам (145 км) өзендерін жатқызуға болады.
Слайд 7
блыстағы ең үлкен суқойма -
Шардара бөгені 1965 жылы пайдалануға берілген, су сыйымдылығы 5,2
млрд. текше метр, су өткізу мөлшері 200 м3/с.
Слайд 8
Одан су алатын Қызылқұм (106
км), Шардара (10 км) каналдары арқылы 71,5 мың гектар
егістік жер суландырылады.
Слайд 9
Облыстағы 500 мың гектардан
астам суармалы жерлерді игеру үшін 14336 шақырым су арналары,
4743 км су қашыртқылары және 1900 дана тік дренажды ұңғышалар жұмыс істейді.
Слайд 10
Орталық Қазақстан
Орталық Қазақстан шөлейт-шөлді,
табиғи су қорлары жеткіліксіз аймаққа жатады. Облыстың климаты күрт
құрғақты, айқын құрлықты, оте құбылмалы,
Слайд 11
Өзен мен көлдері кішігірім тұйықтығымен,
ауыз суының корының тым аздығымен өзгешеленеді.
Слайд 12
Қарағанды облысындағы су ресурстарының қоры
Ертіс-Қарағанды каналын қоса есептегенде жылына 3,4 миллиард текше метр.
Слайд 13
Оның жыл сайын 2-2,3 миллиард
текше метрі пайдаланылады. Негізгі су көздері Нұра өзені, оның
Шерубай-Нұра жəне Соқыр құймалары, Ертіс-Қарағанды каналы, Каракеңгір жəне Жезді өзенідері, Балқаш көлі болып табылады.
Слайд 14
Нұра өзенінің жалпы ұзындығы 910
км. Бассейннің ауданы 50 мың шаршы километрден астам. Нұра
Орталық Қазақстандағы ірі көлдердің бірінен саналатын Қорғалжын көліне барып құяды.
Слайд 15
Ең бір қиыны- осы Нұраның
суы мен өзен табаны техогендік қалдықтармен ластанған. Олар пайдаланылған
суы Самарқанд су қоймасына барып қосылатын «Испаткармет» ААҚ,
Слайд 16
Теміртау 13 химияметаллургия зауыты, «АБС
Энерго» жəне «КарГРЭС-1» кəсіпорындары. Мұнымен қоймай жыл сайын бір
рет Қарағанды тоған шаруашылығының лас суы да қосылады.
Слайд 17
Ал «Карбид» АҚ болса,
бұл өзенді сынаппен ластандырушы. Осы кəсіпорынның өндірістік аумағын зерттеген
кезде топырақтың үстіңгі қабатындағы сынап құрамы 375 мгр\кг,
Слайд 18
ал кейбір жерлерінде 3000-6000
мгр\кг. дейін жетеді. Алдын ала зерттеулерге қарағанда «Карбид» АҚ
аумағындағы сынап кем дегенде 50 тоннаға жуық.
Слайд 19
Балқаш көлі-Каспий жəне Арал
теңіздерінен кейінгі ірі көлемдегі жəне ағынсыз су қоймасы. Көлдің
ұзындығы –614 км, ені-3,5-ден 44 км-ге дейін.
Слайд 20
Ең терең жері 26
метрге дейін жетеді. Айдын көл беті 18200 шаршы км
болса, тоғандарының ауданы 413000 шаршы километр
Слайд 21
Мамандардың айтуына қарағанда су
деңгейі 2,5 метрге дейін төмендеген. Көл суы жағалаудан 100
метрге дейін шегінген.
Слайд 22
Бұрын балықшылар жылына 10 мың
тоннаға дейін балық ауласа, кейінгі кезде оны 1000 тоннаға
дейін əзер жеткізетін болды.
Слайд 23
Қазақстан табиғат ресурстарын өндірістің дамуына
сай пайдаланып жатқан жоқ. Министр әсіресе ауыл шаруашылығында су
көздері ысырапсыз пайдаланылады.
Слайд 24
ауыл шаруашылығы министрлігі биылдан бастап
жаңа технологияларды қолдану арқылы су көздерін тиімді пайдаланған шаруа
қожалықтарына жеңілдіктер дайындалғанын хабарлап отыр.
Слайд 25
Алматылықтар су ішіп отыр ма, әлде у ішіп
отыр ма?
Қала бойынша ауызсу
жүретін құбырлардың 80 пайызға жуығы ескіріп, ауыстырылмағандықтан тат басып, судың сапасына кері әсерін тигізіп отыр.
Слайд 26
Соңғы жылдары су құбырының желілерінде
апаттар жиі көрініс табуда. Мәселен, 1998 жылы 1304 апат
болса, 2007 жылы олардың саны 3200-ге жетті.
Слайд 27
Өлі су дегеніміз -барлық
минералдар мен микроорганизмдерден тазартылған су. Ешқандай қоспасы жоқ, химиялық
таза өнім: Н2О.
Слайд 28
Ал тірі су дегеніміз -
ол үнемі динамикалық қозғалыста болатын әр түрлі тұздар бар
өзен-көлдердің суы.
Слайд 29
Лас су көздері
Алматыдағы су
көздерінің тазалығы сын көтермейді. Қаланың ортасын қақ жарып ағатын
үш өзен мен өзге де ұсақ су көздері Қапшағай су қоймасына барып құяды.
Слайд 30
өзендерді жағалай жайғасқан мейрамханалар мен
жеке меншік нысандар қала тұрғындары тұтынатын суды тұрмыстық қалдықпен
ластауда.