Презентация на тему Linux дистрибутивтері

кейін, операциялық жүйе академиялық топтарда және бизнесте кең ауқымда

қолданыла бастады.
Дегенмен 1984 жылы “Bell Labs” қолдану құқықтарын сата бастады.

UNIX – “AT&T Bell Labs” ғылыми зерттеу орталығында Кен Томпсон және Деннис Ричи құрастырған операциялық бағдарлама. Өз бастамасын 1969 жылдан бері алған.

License (GPL) лицензиясы бойынша өзінің бірінші нұсқасын Linux kernel

ядросын шығарды.

1983 жылы Ричард Столман Unix операциялық жүйесінің негізінде еркін және тегін нұсқасын құру мақсатында, GNU project-ті ауқымды жоба ретінде мәлімдеді.

файл (файлдар). Дистрибутив бағдарлама компьютерге оның барлық ерекшеліктерін ескере

отырып дұрыс орнатылуы үшін құрылған.

Linux – бұл “ядро”.

қамтама қоры) қолдайтын термин және оның негізін қалаушы Ричард

Столман.

Debian ”GNU/Linux-ті" қолдануға 1994 жылы көшті.
Және “lignux” деп те атамақ болды.

үшін;
мобильді құрылғылары үшін;
кіріктірмелік жүйе үшін;


Лицензиясы және қолжетімділігі бойынша:
түгелдей коммерциялық

(RedHat Enterprise Linux, SLES, …);
коммерциялық емес (Ubuntu, Fedora, CentOS, Arch Linux, …).

админдер, ...);
арнайы қолданушылар (ғалымдар, мұғалімдер).


Міндетемесі бойынша:
жалпы қолданыстағы;
арнайы тағайындалған (роутер,

кластер, …).

қолдайтын дистрибутивтер бар.

Дистрибутивтердің көпшілігі басқаларға негізделген: http://en.wikipedia.org/wiki/File:Linux_Distribution_Timeline.svg

Gentoo;
• LFS.

– бағдарламаға қажетті файлдар жиыны (атқарушы файлдар, скрипттер, кітапханалар,

конфигурациялық файлдар, құжаттама, ... ).
Пакеттер арасындағы қатынастар және тәуелділіктерін бақылау функцияларын орындайды.
Негізгі пакеттік менеджерлер:
deb - Debian-based дистрибутивтерінде қолданылады (Ubuntu, Linux Mint, …);
rpm – RHEL-based дистрибутивтерінде (Fedora, CentOS, OpenSUSE);
pacman – Arch-based дистрибутивтерінде (Chakra, Bridge, …);
pkgtool – Slackware-based дистрибутивтерінде (Kongoni, …).

қамтамадан тұратын, басым бөлігі GNU General Public License лицензиясымен

таратылатын операциялық жүйе, және Debian project деп аталатын топпен құрастырылуда.

тұрақты жарыққа шығуы 1996 жылы орын алды.

Құрастырылуы жоба көшбасшысымен

басқарылатын қашықтықтағы топ еріктілерімен және үш фундаментальді құжаттармен жүргізілуде.
Жаңа нұсқалары құрастырылуына байланысты шығарылуда.

бағдарламалық қамтаманы қолдайды;
Лицензиялық ерекшеліктеріне байланысты қайта өзгертілген софт (Iceweasel,

Icedove и Iceape);
Ағымдағы тұрақты релиз ресими түрде 13 түрлі архитектураларын қолдайды;
Мультиархитектурлық (multiarch) – 64-биттік инсталляцияда 32-биттік бағдарламаларды жіберуге мүмкіндік береді.
Сенімді қауіпсіздік және тұрақтылық;
Баяу релизді цикл (1-3 жыл) – жаңалықтарын ұзақ енгізу.

дискіден тұрады.

Инсталляция үшін тек бірінші диск қажет. Қалғандарын орнату

кезінде жүктеуге болады.

Үнсіз келісім бойынша 7.0 Wheezy нұсқасының жұмыс үстелі айналасы болып Xfce болды, себебі GNOME 3 бір CD-ға сыймады.

Center.

testing;
• unstable (Sid) – bleeding-edge software.

Сонымен қатар:
• oldstable

– жаңа релизден кейінгі жыл бойы қолданылатын бұдан бұрынғы тұрақты тармақ;
• experimental – экспериментальды софт үшін уақытша стейджинг.

табылады, себебі басым кодектер ашық және еркін болып табылмайды.

debian-multimedia.org – Debian бөлігі болып табылмайды.

қазіргі қолданушылары ең көп болып саналатын амалдық жүйе.
Ubuntu

әзірленуі Canonical Ltd-де жүргізіледі. Компания Онтүстік Америкада орналасқан және Марк Шатлвордтың кәсіпкерлігімен басқарылуда.

Ubuntu жобасы көпшілік алдында әрқашан ашық, еркін және тегін болатынын мәлімдеді.

арналған;
Озық пайдаланушы үшін артық тиеді;
десктоп үшін Ubuntu Software Center;

инфраструктурасы бойынша құрылды.
Ubuntu релиздік циклі 6 ай.
Әрбір 4 резилді

(2 жыл) - LTS релизі кеңейтілген қолдау бойынша шығарады (5жыл).

пакеттер және сол + Ubuntu Software Center утилиттері қолданылады.
Көптеген

Ubuntu әзірлеушілері сондай-ақ Debian мейтенерлық пакеттері болып табылады.

көрсетіу үшін 4 категорияға бөледі.
Free –негізінен Debian Free Software

Guidelines сияқты, Ubuntu талаптарына сәйкес келетін бағдарламаларды қосады. Дегенмен айрықша жағдай firmware және Main-ге шрифтерді қосу болып табылады (оларды өзгертуге болмайды).
Non-free – ереже бойынша, қолдамайды (Multiverse), бірақ маңызды non-free бағдарламасы үшін айрықша жағдай (Restricted) бар.
Supported non-free – драйверлерді қосады (видео картаның бинарлы драйверлерін және wifi). Restricted-та қолдау деңгейі әлдеқайда аз, себебі әзірлеушілер негізгі кодқа қолжетімділігі болмауы мүмкін.
Main және Restricted дистрибутивтерді қолдану үшін барлық мүмкін софтарды қосу керек.

релиз Ubuntu 4.10 болды – 2004 жыл 20-қазан.
Сондай-ақ релизге

сын есімнен және жануар атынан тұратын балама ат беріледі.
Мысалға: "Trusty Tahr" және "Precise Pangolin"

– Red Hat компаниясымен әзірленген және коммерциялық нарыққа негізделген

Linux дистрибутиві.
Бірнеше серверлік платформа үшін арналғандары бар: x86, x86-64, Itanium, PowerPC және IBM System z.
Сондай-ақ үстел үстілік ДК: x86 және x86-64.
Компанияның барлық сертификация және коммерциялық қолдауы RHEL аясында құрылуда.

табылады.
RHEL редистрибуцияға қатысты қатал лицензиялық саясатты қолдануда.
Дегенмен, бос

емес компонентті шығара отыра қайта құруға болатын негізгі кодты ұсынады: сауда маркалары және басқалары.

цикл (2 жыл және одан көп);
Fedora соңғы релизіне негізделеді;
Red

Hat services – Red Hat Network;
Ресми репозитория ескі софтты қамтиды;
Extra Packages for Enterprise Linux (EPEL) – RHEL үшін репозитория пакеттерінің қауымдастығымен қолданыста.
пакеттерді өзінің жинау қажеттілігі (The Software Collections ( SCL ) Repository);

аталатын, Red Hat-дағы дистрибутив тегін болды және оны әркім

жүктей алды. Сол уақытта Red Hat қолдаудын арқасында пайда тапты (Canonical сияқты).
Дегенмен соңында (2003) Red Hat дистрибутивті екі бөлікке бөлуді шешті: Red Hat Enterprise Linux, кәсіпорын үшін арналған тұрақты көп уақытты қолданыс үшін ойластырылған, және Fedora Red Hat демеушілік жасаған қауымдастық үшін арналған дистрибутив негізінде.
Red Hat Enterprise Linux ашық бағдарламалық қамтама үшін негізделгендіктен – барлық бастапқы коды FTP компаниясына қол жетімді.

Hat компаниясымен демеушілік жасалатын, Fedora Project қауымдастығымен әзірленуші, Linux

ядросының кодына негізделген операциялық жүйе.
Fedora мақсаты – ашылған технологиялардан өткір және еркін бағдарламалық шешім болу.
Linus Torvalds Fedora-ны барлық өз компьютерлерінде қолданады.

ала білу релизді циклі;
кәсіпорынға негізгі курс (enterprise);
кәсіби қолданушылар үшін

жақсы;

тегін, қауымдастығын (enterprise) қолдайтын платформаны, Red Hat Enterprise Linux

(RHEL) бірге 100% бинарлы сәйкестікпен, ұсынуға тырысатын Linux дистрибутиві.
2014 жыл қаңтарында CentOS жобасы Red Hat-тың ресми бөлігі болып табылғанын мәлімдеді. Бірақ, RHEL-ден құруда және релизда тәуелсіз болып қалады.
Алғашқы релиз 2004 жыл мамырда.
2010 жылдың маусымында CentOS Debian-нан біріншілікті алып койып веб серверлер үшін Linux дистрибутивінің ең танымалы болды. 30% -дай CentOS-ты қолданды (Debian біріншілігін 2012 жылдың қаңтарында қайтарып алды)

тұрақтылық және сенімділік;
соңғы әзірлемелеудің жетіспеушілігі;
релизді циклі RHEL-ге қарағанда одан

азырақ;
көптеген пакеттері жинауға тура келеді (The Software Collections (SCL) Repository).

қазанына дейін болды, одан кейін өз орнын уақыттың тапшылығынан

Аарон Грифинға берді.

Минимальды дистрибутив, бастамасы 2002 жылдың наурызы. Оның негізін қалаушы Джут Винет.

сәйкес, орнатылған минимальды қор жүйесі.
Қолданушы нені орнату керек, нені

орнатпау керек өзі шешді.
Ресми түрде Arch конфигурирлау және орнату үшін графикалық утилиттарды ұсынбайды. Стандартты тәсіл - бұл shell және мәтіндік редактор қолдану.

(Archlinux Build System) - PKGBUILDs
makepkg

ресми қолдаушы жоқ):
тек pkgbuilds & патчи;
бинарниктер жоқ;
пакеттің community-ге түсуі

дауыс беру арқылы.