Слайд 2
13.12.2016ж
«Зияткер»
білімділер сайысы
Күтілетін нәтиже:
1.Оқушылардың тәнтану курсы бойынша алған
білімдерін қайталау, жүйелеу, жинақтау
2.Оқушылардың ой -өрісін білімін тиянақтау. Ойлау қабілеттерімен танымдық ерекшелігін арттыру.
Слайд 4
Сабақтың жоспары:
І.
Бәйге
ІІ.Сәйкестендіру тесті (Ішкі секреция
бездері)
ІІІ. Ғалымдар
ІV. Жүйесін тап (Тірек – қимыл
жүйесі)
V. Сөзжұмбақ (Жүйке жүйесі)
VІ. Сізден сұрақ – бізден жауап
VІ . Тест
Слайд 6
Бәйге
“Халықпен халықты,адам мен адамзатты теңестіретін нәрсе - Білім”
М.Әуезов
Слайд 7
Бәйге
І
1.Адам ағзасын зерттейтін ғылым?
2.Цитология нені зерттейді?
3.Денедегі барлық сүйектердің
жиынтығы?
4.Маңдай сүйегінің саны?
5.Омыртқа жотасының бөлімдері?
6.Адам қанша жасқа дейін өседі?
7.Сегізкөз
омыртқаларының байланысы?
8.Адамдағы бұлшықеттердің саны?
9.Денедегі барлық сүйектердің саны?
10.Кеуде қуысының алдыңғы жағындағы сүйек?
11.Бұлшық еттің түрлері?
12.Адреналин гормоны жүректің жиырылуын?
13.Гипотониялық ауруларда қан қысымы ?
14.Тез ашуланғыш, терлегіш ауру
15.Гуморальдық реттелуде негізгі роль атқаратын заттар?
Слайд 8
ІІ
1.Төбе сүйегінің саны?
2.Арқа мен сегізкөз омыртқаларының иілімінің бағыты?
3.Құйымшақ
омыртқаларының саны?
4.Адамдағы сүйектердің қозғалмалы байланысы?
5.Қуану мен ренжуді білдіретін бұлшық
ет?
6.Арқа омыртқаларының саны?
7.Толарсақтағы ең үлкен сүйек?
8.Мойын омыртқасының саны?
9.Адам денесіндегі буындар саны?
10.Тірек қимыл жүйесін зерттейтін ғылым және дәрігер
11.Гипофиздің зәрдің түзілу жылдамдығын бәсеңдетіп, су алмасуды өзгертетін бөлімі
12.Адиссон ауруының екінші аты
13. Адамның кеуде қуысын құрсақ қуысынан бөлетін бұлшық ет
14.Адамның қозғалысы, тепе-теңдігі, сөзі бұзылады
15. .Адамның шығу тегін, тарихи даму кезеңдерін зерттейтін ғылым саласы
Слайд 9
ІІІ
1.Ағзада мүшелер қызметінің гормондар арқылы реттелуін ... деп
аталады
2.Ағзадағы ең ірі сүйек
3.Ағзаның иммундық қасиеті ... гормоны жетіспегенде
пайда болады
4.Ағзаның ішкі ортасы, дене температурасы, тынысалу, қан қысымының тұрақты болуы
5.Ағзаның тіршілік процестеріне жұмсалатын қуатты “ өндіретін” жасушаның “энергия станциясы”:
6.Ағзаның тітіркендіргішке жүйке жүйесі арқылы қайтаратын жауабы:
7.Адам «ақшам соқыр» ауруы кезінде
8.Адам ағзасына су мен тағамның құрамына йод жетіспегенде
9.Адам ағзасындағы ұлпа ... топқа бөлінеді
10.Адам құлағының дыбыс толқынын қабылдау диапазоны
11.Адам сыртқы ортада болып жатқан ақпараттардың ... көзбен қабылдайды
12..Адамда есту мүшесі қай жерде орналасады
13.Адамда омыртқалардың саны
14.Адамдағы сезім мүшелері
15.Адамның дене жасушаларындағы хромосомалар саны
Слайд 13
Ғалымдар:
Мидан тарайтын 12 жұп жүйкенің 7 жұбын толық
сипаттап берген ғалым
Слайд 15
Ол «Медицинаның міндеті – тек адам ауруларының себептерін
анықтап қоймай, адамның денсаулығын сақтау жолдарын, ауруды жою жағын
да зерттейді» – деп көрсеткен. «Қайырымды қала» еңбегінде жүрек туралы өте құнды пікірлер айтқан, мысалы, «жүрек – табиғи жылылықтың көзі». Басқа мүшелерге жылылық нақ осыдан тарайды, олар жүректен нәр алады; «жүрек – басты мүше, мұны тәннің ешқандай мүшесі билемейді»
Слайд 17
Тәжiк дәрiгерi әрi философы «Анатомия мен физиологяға кiрiспе»,
«дәрiгерлiк ғылымның ережелерi» («Канон врачебной науки») еңбектерi өте кұнды.
Слайд 19
Ғылыми анатомияның негiзiн салған ғалым, Италиядағы
Падуан университетiнiң профессоры. Мәйiттермен жеке бакылаулар жүргiзiп, 7 кiтаптан
тұратын «Адам денесiнiң құрылысы туралы» (1543) еңбек жазған. Сондыктан да оны анатомия ғылымының негiзiн салушы ғалым деп орынды атайды.
Слайд 21
Ағылшын дәрiгерi, анатом. Қанайналымның тұйық екендiгiн алғаш рет
дұрыс түсiндiрген. Үлкен қанайналым шеңберiнiң болатынын ашқан. Ол физиология
ғылымының негiзiн салушы ғалым.
Слайд 23
Физиологияның атасы деп санайды. Қанда еріген газды
алғаш рет зерттеген ғалым. Орталық жүйке жүйесіндегі тежелу процесін
ашқан. 1863 жылы «Ми рефлекстері» еңбегін жарыққа шығарды.
Слайд 25
Атақты ғалым-биолог, Нобель сыйлығының лауреаты лейкоциттердің (қан
жасушасы) бөгде заттарды сіңіріп қорытуын фагоцитоз деп атады. Қанның
лейкоцит жасушаларының қызметін жан-жақты зерттеген ғалым.
Слайд 27
Адам мен жануарлардың жоғары жүйке жүйесінің қызметін, қанайналымының
реттелуін зерттеген. Жүрек бұлшықеттерінің жиырылуын тездететін, екіншісі – бәсеңдететін,
үшіншісі – жиырылу күшін өзгертетін арнайы жүйкелердің болатынын дәлелдеді. Асқорыту физиологиясын зерттеп, шартты рефлексті ашқаны үшін 1904 жылы Нобель сыйлығы берілген. Ғалымдардың анатомия мен физиология саласындағы зерттеулері ғылымның дамуына және медицинамен байланысына зор әсер етті.
Слайд 29
Ұрпағының болашағы үшінкүрескен қазақтың
біртуар ұлы. 1920 жылдан бастап ғылыми-педагогикалық жұмыстармен шұғылданған. 1922
жылы доцент, 1929 жылы профессор атағын алған. Оның негізгі еңбектері: «Қырғыз өлкесі халқының арасында обамен қалай күресуге болады» (1918, Ташкент); «Табиғаттану» (1924, Ташкент); «Оқушының саулығын сақтау» (1925, Ташкент); «Адамның тән тірлігі» (1927, Ташкент)
Слайд 31
Тірек - сызба
Адам қаңқасы
Тірек-қимыл жүйесі
Слайд 32
Тірек - сызба
Адам қаңқасы
Қаңқа сүйектері
Бұлшықет тер
Тірек
–қимыл жүйесі
Бас сүйек
Тұлға қаңқасы
Аяқ – қол сүйектері
Слайд 33
Қысқа сүйектер
Жалпақ сүйектер
Ұзын сүйектер
Слайд 36
СӨЗЖҰМБАҚ
.
1.Жүйке жасушасы
2.Жүйке жасушасының өсіндісі
3.Ішкі секреция безі
4.Ас қорыту
физиологиясын зерттеген ғалым
5.Тітіркендіруді қабыдлдайтын жүйке ұштары
6.Лейкоцит жасушаларын зерттеген ғалым
7.Жүйке
жасушасының өсіндісі
Осы сөзжұмбақты дұрыс шешкенде жүйке жүйесінің басты қызметі шығады
1
2
3
4
5
7
Слайд 37
Н
е
й
р
о
н
д
е
н
д
р
и
т
г
и
в
а
п
з
и
ф
о
п
м
е
л
о
в
р
е
ц
е
п
т
и
н
ч
р
о
с
н
о
к
о
в
а
к
Сөзжұмбақ
.
.
1.Жүйке жасушасы
2.Жүйке жасушасының өсіндісі
3.Ішкі секреция безі
4.Ас қорыту физиологиясын зерттеген ғалым
5.Тітіркендіруді қабыдлдайтын жүйке ұштары
6.Лейкоцит жасушаларын зерттеген ғалым
7.Жүйке жасушасының өсіндісі
Осы сөзжұмбақты дұрыс шешкенде жүйке жүйесінің басты қызметі шығады.
Слайд 38
Тест.
“Бар ізгілік тек білімнен алынар
Білімменен аспанға жол
салынар”
Ж.Баласұғын