Слайд 3
“Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
. “Тас қақпа”
ойыны
Сұрақ –жауап
1.Жасушаның бөліну аралықтары
2.Жасушаның бөлінуі
3.Жасуша ядросының бөліну
процесі
4.Фазадағы хромосоманың өзгерісі
5.Хромосома жиынтығы
Үй тапсырмасы
Слайд 4
Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
. “Тас қақпа”
ойыны
Сұрақ –жауап
Табиғатта көбеюдің
Жыныссыз көбеюдің
Мичурин әдісі
Жануарлардың
жыныссыз көбею түрлеріне
Гидраның жыныссыз көбеюі
Үй тапсырмасы
Слайд 5
Үй тапсырмасы
Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
. “Тас
қақпа” ойыны
Сұрақ –жауап
1.Жынысты жолмен көбею деп
2.Табиғатта сирек
болатын жынысты көбеюдің ерекше түрөзгерістерін
3.Б.Л.Астауров жасанды партеногенез жолымен көбеюге қабілеті бар деп
4.Мейоздың бөлінуі екіге бөлінді олар
5.Редукциялы бөлінудің профазасы өте күрделі.Ол ол бірін –бірі толықтыра алатын бірнеше сатыдан тұрды атап айтқанда...
Слайд 7
Үй тапсырмасы
“Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
. “Күміс
қақпа” ойыны терминдермен
1.Кариокинез
2.Цитокинез
3.Митоз
4.Вегетативті көбею
5.Бөліну деп
Слайд 8
Үй тапсырмасы
“Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
. “Күміс
қақпа” ойыны терминдермен
1. Цитоплазма
2.Телу
3.Гамета
4.Редукция
5.Кроссинговер
Слайд 9
Үй тапсырмасы
“Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
. “Күміс
қақпа” ойыны терминдермен
1.Хиазмалар
2.Лептотена
3.Конъюгация
4.Гаметогенез
5.Овогенез
Слайд 11
Үй тапсырмасы
“Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
. “Алтын
қақпа” ойыны суретпен жұмыс
Слайд 12
Үй тапсырмасы
“Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
. “Алтын
қақпа” ойыны суретпен жұмыс
Слайд 13
Үй тапсырмасы
“Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
. “Алтын
қақпа” ойыны суретпен жұмыс
Слайд 14
ЖЫНЫС ЖАСУШАЛАРЫНЫҢ ДАМУЫ.ҰРЫҚТАНУ
“Алтын сандық”
Слайд 15
“Алтын сандық”
1-топ Гаметогенез,сперматогенез
2-топ Овогенез
3-топ Ұрықтану,ұрықтанудың
биологиялық маңызы
Жаңа сабақ
Слайд 16
Бұл процесс митоздық бөлінуге ұқсас.Айырмашылығы тек бөлінетін жасуша
гаплойдті.
ІІ профаза. Ядро қабықшасы еріп,екі хроматидадан тұратын хромосомалар цитоплазмада
ретсіз орналасады.
ІІ метофаза. Хромосомалар жасуша экваторына жылжып, бір жазықтықта орн.
ІІ анафаза. Әрбір хромасоманың екі хроматидасын байланысып тұрған центромерасы бөлінеді.Ажыраған хроматидалархромасомаға айналады да полюстеріне тартылады.
ІІ телофаза. Хромасомалардың сыртың ядро қабықшасы қоршайды.Ядрошық түзіледі.Ширатылған хромасомалар тарқатылып, хроматинге айналады.Жасуша екіге бөлінеді.
Слайд 17
Хромасомалар жиындығы диплоидты алғашқы бір жасушадан жромасома жиындығы
гаплойдты 4 жас жасуша түзіледі.
Олай болса, Жыныс жасушалары-сперматозойдтер мен
жұмыртқа жасушалары мейоздық бөліну нәтижесінде түзіледі.
Нәтижесінде:
Слайд 18
Сперматогенез.
Сперматогенезде мейоздық бөлінудің соңында түзілген хромасомалар жиындығы гаплойдті
4 жасушаның төртеуінен де гаметалар- сперматозойдтер дамып жетіледі.
Аталық жыныс
жасушаларын сперматозойдтер деп атайды.
Слайд 19
Овогенез.
Овогенезде аналықтарда түзілген 4 жасушаның біреуі ірі, қалғаны
майда болады. Жұмыртқа жасушасына цитоплазма көп болып өтеді.Қалған 3
жасуша-бағыттаушы немесе редукциялық жасушалар біртіндеп еріп кетеді.
Аналық жыныс жасушаларын жұмыртқа жасушасы деп атайды.
Слайд 20
Ұрықтану. Сперматозойдтың жұмыртқа жасушасына енуі
Слайд 21
Тест сұрақтары
1. Цитология ғылымы нені зерттейді?
а) жасушаларды;
ә) ұлпаларды; б) өсімдіктерді; в) вирустарды.
2. Өсімдіктерде қандай көмірсулар
кездеседі?
а) гликоген; ә) липид; б) нәруыз; в) крахмал, жасұнық (клетчатка).
3. Тұңғыш рет 1736 жылы қандай ғалым бидай ұнынан желімгіктелген нәруыз алды?
а) Р.Воклен; ә) В.Браконно; б) Ч.Дарвин; в) Я.Беккори.
4. Аминқышқылдарының орын ауыстыруы организмге қалай әсер етеді?
а) организм қызметі артады; ә) организмде ауру пайда болады;
б) организмге ешкандай әсері жок;в) организм қызметі баяулайды.
5. ДНК полимерінің мономері қандай заттардан тұрады?
а) нуклеотид ; ә) аминқышқылы б) нуклеин кышкьілы; в) ферменттер.
6. Ферменттер қандай қызмет аткарады?
а) тасымалдау; б) катализаторлық ә) акпараттық в) энергиялык.
7. Аминқышкылының құрамына қандай топтар кіреді? :
а) СООН, NH2; ә) СООН, NH4;б) СН2ОН, NH2; в) СО2, NH3
8. Нәруыз молекуласының кұрамына қандай аминқышқылы креді?
а) λ-жағдайдағы аминқышқылы; -б) β-жағдайдары аминкышқылы;
в) γ-жағдайдағы аминкышкылы; г) δ-жағдайдағы аминқышқылы.
9. ДНҚ-ның екі еселенуін қандай ғалымдар зерттеді?
а) Дж.Уотсон; ә) Р.Франклин
б) Э.Чаргафф; в) М.Месельсон, Ф.Сталь.
10. Нәруыздың бірінші реттік құрылымында қандай байланыс болады?
а) сутектік; ә)пептидтік; б) дисульфидтік; в) иондық
Слайд 22
11. РНК-ның құрамына қандай көмірсу кіреді?
а) пентоза;
ә) рибоза; б) полисахарид; в) сахароза.
12. Денатурация кезінде
нәруыз:
а) қасиеті өзгереді; б) катализаторға айналады;
ә) тасымалдау кызметін атқарады; в) өзгеріске ұшырайды.
13. Полимерлі молекула неғұрлым алып болса, биологиялық маңыздылығы соғұрлым:
а) артады; ә) жойылады б) кемиді; в) өзгермейді.
14. Улы қасиеті бар нәруыздар қалай аталады?
а) ферменттер; ә)токсиндер;б) гормондар;в) сапалы нәруыздар.
15. РНК кандай мономері бойынша ДНҚ-дан ерекшеленеді?
а) тимин; ә) урацил; б) гуанин; в) цитозин.
16. Протоплазма дегеніміз не?
а) жасушанын ішіндегі сұйыктык; б) ядро;
ә) жасушанын сұйықтығы мен ядро; в) жасуша органоиді.
17. Мына шағын ДНК тізбегінін қайсысы дұрыс?
а) Т А Г Ц Т ә)АТЦ Г б) Т А У Т в) Ц Т У А
│ ││ ││ │ ││ │ │ │ │ │ │ │ │ │
А Т Ц ГА Г Ц Т А У Г Ц А Г Т Ц Г
18. Глюкоза көмірсулардың қай тобына жатады?
а) моносахарид;ә) полисахарид;б) дисахарид;в) гликоген.
19. Жасушада 1 г май ыдырағанда канша энергия бөлінеді?
а)17,7кДж; ә) 38,9 кДж б) 16,5 кДж; в) 18,2 кДж.
20. ДНҚ-ның редупликациясына қандай фермент катысады?
а) лигаза; ә) ДНҚ-полимераза; б) РНҚ-полимераза; в) амилаза.
Слайд 23
21.Барлық амин қышқылдары үшін молекуланың қандай бөлігі ортақ.
А.
амин топтары В. радикал және амин тобы
С. амин жєне карбоксил топтары. Д.радикал
22. Белоктың жиналатын жеріне аминқышқылдарын тасымалдайтын молекулалар:
А.ДНК В. көмірсулар С. т-РНК Д. а-РНК
23. Липидтердің клеткада атқармайтын функциясы:
А. тұқым қуалау ақпаратын сақтаушы В. Энергетикалық
С. Құрылымдық Д. қор жинаушы
24.ДНК молекуласына тиісті келтірілген дәлелдердің қайсысы дұрыс емес:
А. ДНҚ екі тізбекті спираль В. ДНҚ бір нуклеотидтен тұрады
С. ДНҚ-ның құрамына дезоксирибоза кіреді Д. ДНҚ-ның құрамына тимин кіреді
25.Жасушаның бейорганикалық заттарын ата.
А) көмірсулар ә) нәруыздар б. Тұздар в. липидтер
