Слайд 2
Арсак тобы – 1 топ
Тиридат тобы – 2
топ
Сурен тобы – 3 топ
Антиох тобы – 4 топ
Слайд 3
Үй тапсырмасын сұрау:
Кушан патшалығы
Слайд 4
1
2
3
1
2
3
Кім тапқыр?
Кушан патшалығы
Слайд 5
Кушан мемлекеті Орталық Азия аумағында (қазіргі Өзбекстан, Қырғыстан
және Қашғария жерінде) қалыптасты.
Кушан патшалығы қай жерде қалыпьтасты?
Слайд 6
Александр Македонский (Ескендір Зұлқайнарын) мен Селевк мұрагерлерін талқандаған
көшпелі тайпалардың ұрпақтары құрған мемлекет..
Кушан патшалығын кімдер құрған?
Слайд 7
Кушан мемлекеті кейін Орталық және Оңтүстік Азияның көп
бөлігін жаулап алған әлемдік империяға айналды. Рим және Қытай
мемлекеттерімен терезесі тең тұрды.
Қай мемлекеттермен терезесі тең болды?
Слайд 8
2 Қатпыз, Қанышке.
Кушан патшаларын ата?
Слайд 9
Сасанилердің жорықтарынан
Мемлекеттің құлауына не себеп болды?
Слайд 10
Манихей діні.
Кушандық дәуірде дүниеге келіп, кең таралған?
Слайд 11
Кушандықтардың шаруашылығы
егіншілік
Метал ісін меңгеру
сауда
Бау-бақша
Мал бағу
қолөнер
Слайд 12
Тест тапсырмалары:
1. Кушандық билеушілердің ішіндегі ең әйгілісі Қанышке
патша елді неше жыл биледі?
А)22 жыл
Б)20 жыл
В)23 жыл
2. Индияға
жорық жасап, оның солтүстігін бағындырған патша?
А) 2 Қатпыз
Б) Қанышке
В) Красс
3. Ахурамазда, Митра, Нана ол кімдер?
А)көсемдер
Б)қасиетті құдайлар
В)абыздар
тақырыбы:
Парфия патшалығы
Мақсаты: Парфия патшалығының құрылуы, көшпелі тайпалардың ұрпағы Арсак
құрған Парфия патшалығы билеушілерінің өз шекарасын үнемі ұлғайтып отырып Римнің басқыншылық әрекетіне күйреуге соққы бергендігі туралы баяндау.
жоспары:
Парфия патшалығының құрылуы
Парфиядағы басқару жүйесі
Көшпелілер және Парфия
Парфияның римдіктерді талқандауы.
Слайд 16
1 топ: Парфия патшалығының құрылуы
Слайд 17
2 топ: Парфиядағы басқару жүйесі
Слайд 19
4 топ: Парфияның римдіктерді талқандауы
Слайд 20
Әр топ тақырыпшаларды топта талқылап, постер құрады.
Слайд 21
1 топ:Тарихи сынақхат
Алдарыңызда тарихи сынақхатқа назар аударыңыздар. Көп
нүктенің орнына оқулықтағы кілт сөздерді қойып, жазасыңдар. Әр топтың
басшысы тексеріп, өз топтарыңды бағалайсыңдар.
Слайд 22
....... парфиялықтар тарихында да елеулі орын алды. Парфия
мемлекетінің негізін салушы........
Парфия әскерінің қолбасшысы ....... кездесуге жақсылап
дайындалды.
Өзінің атақ-даңқын шығарып, беделге ие болмақ болған римдік..............б.з.б....Сирия жеріне келеді.
Слайд 23
2 топ: (Ойлан, тап)
Сөйтіп, өздерін мұқатпақ болған парфиялықтардан
өшін алып, өз жеріне қайтты. Парфия оларға салық төлеп
отыруға мәжбүр болды.
Слайд 24
3-топ: (Тарихи домино)
Ақсүйек патша рулардың олардың ақсақалдарымен және
дінбасыларымен ақылдасып, пікірлерін отырды ескеріп.
Слайд 25
Патша ақсүйек рулардың ақсақалдарымен және дінбасыларымен ақылдасып, олардың
пікірлерін ескеріп отырды.
Слайд 26
4-топ:«Сөзілгек» ойыны.
Мұғалім сөзді бастайды, әрі қарай оқушы
сөзді жалғастырып кетеді.
Слайд 27
Біздің заманымыздан бұрынғы III ғасыр............
I Митридат деген билеушінің......
Б.з.б.
130 жылы Сирияның патшасы....
Азияның Жерорта теңізіне жақын.......
Слайд 28
А тобына Венн диаграммасы
Парфия патшалығы
Кушан патшалығы
Слайд 29
Талдау.
Парфия б. з. б ІІІ ғасырда өмір сүрген
батыл, ержүрек тайпа.
Слайд 30
Парфия б. з. б ІІІ ғасырда өмір сүрген
батыл, ержүрек тайпа.
Парфия ------------------- Зат есім
б. з. б ІІІ
ғасырда ------ Сан есім
өмір сүрген ------------- Етістек
батыл, ержүрек ------- Сын есім
тайпа. -------------------- Зат есімге синоним
Слайд 31
В тобына:
Кесте толтыр
Парфиядағы басқару жүйесі
Слайд 32
С тобы:
Сирияның Парфияға қарсы жорығы?
Римдіктердің Парфияға қарсы жорығы?
Слайд 33
Кім тапқыр.
(ауызша дұрыс таңдау тесті)
Слайд 34
Тест сұрақтары:
1. Тиридат кімнің інісі?
А) Арсак
Ә) II
Диодот
Б) Красс
2. Сирияның патшасы III Антиох Парфияға қарсы жорығын
нешінші жылы жасады?
А)б.з.б 140 жылы
Ә)б.з.б. 130 жылы
Б)б.з.б. 150 жылы
3. Диздерді басқарушыларды кім деп атайды?
А) дизпат
Ә) сатраптар
Б) соғды
4. Парфия мемлекетінің негізін салушы?
А) Антиох
Ә) Арсак
Б) Тиридат
5. Римдіктер Парфияға қарсы жорығын нешінші бастады?
А) б.з.б 53 жылы
Ә) б.з.б 54 жылы
Б) б.з.б. 55 жылы
6. Парфия билеушілерінің басты тірегі?
А) діни адамдар
Ә) әскер
Б) ру ақсақалдары
Слайд 36
Кушан дәуірінде туған дін
Диз басшылары.
Сатраптықтардың өзі бірнеше шағын
аудандарға бөлінді, оларды диз да
Парфия әскерінің қолбасшысы
Мемлекет жері бөлінген
аймақтардың басшылары
диз
Сурен деген кім?
сатраптар
дизпат
манихей
Слайд 37
Сандар сөйлейді
Б. з. б 3 ғ –
Б.
з. б 130 ж –
Б. з. б. 55
ж –
Б. з. б. 53 ж –
Слайд 38
Сандар сөйлейді
Б. з. б 3 ғ - Қазіргі
Ираның солтүстігінде Парфия мемлекеті пайда болды.
Б. з. б 130
ж - Сирия патшасы Парфияға қарсы жорық жасады.
Б. з. б. 55 ж – Римдік әскербасы Сирия жеріне келеді
Б. з. б. 53 ж – Римдік әскер Парфиялықтарға қарсы жорыққа шықты
Слайд 39
Үй тапсырмасы:
89 бет.
Парфия патшалығы.
Парфия
Қызығушылықты ояту
Парыз деген ұғымды қалай түсінесіңдер?
Слайд 42
Мәтінмен жұмыс.
1-топ. М.Қозыбаевтың мәтінінен «Азамат» ұғымына топтастыру жасау.
2-топ.
5 жолды өлең.
«Азамат» ұғымы бойынша.
Миға шабуыл.
1.Мәтіннің авторының негізігі ойы қай
сөйлемде деп ойлайсыңдар?
Слайд 44
Дәйексөз.
Дәйексөздің мағынасын түсіну. Мақал мәтелден қарамен жазылған
сөздерді пайдалана отырып тақырыпқа байланысты эссе жазу.
1-топ. Ел үмітін
ер ақтар.
Ер атағын ел сақтар..
2-топ . Отан үшін отқа түс күймейсің.
Слайд 45
Ашық ой.
Алма ағашы мен бала
1-топ. Балаға қандай тілек-ұсыныс
айтар едің? Перзенттік парыз туралы не айтасың? Осыған ұқсас
өмірден мысалдар келтіру.
2-топ.Ағашқа қандай ұсыныстар айтар едің?
Мысал арқылы түсіндіру. Ата-ана парызы туралы не айтасың?
Слайд 46
Жағдаяттарды талдау.
1.Мұрат көптен бері қалада тұрады. Анасы «Шаңырақтың
отын өшірмеймін» деп, жалғыз баласы Мұраттың айтқанына көнбей ауылда
қалған. Мұрат жұмыста да отбасында да біршама жетістіктерге жетті. Дос жарандарының да, әріптестерінің де оның болашағынан үміті зор. Кенет ол қатты сырқаттанып жатқан анасы ауруханадан шығатындығы және оған үйде ұзақ күтім жасау қажеттігі туралы емдеуші дәрігерден хат алды. Мұраттан басқа қол ұшын беретін ешкім жоқ. Шешімді тез арада қабылдау керек.
Мұраттың таңдауы қандай болады деп ойлайсыңдар?
Слайд 47
Сағынай мен Айсәуле мектептен бастап бір біріне ғашық
болатын. Екеуіне бүкіл ел қызығып қараушы еді. Институт бітіргеннен
кейін үйленбекші болып серттесіп қойған. Екеуінің де ата- анасы қарсы болмады. Міне, көптен күткен күн де алыс емес. «Сағынай Айсәуленің кезекті хатын оқи бастады». «Сағынай жаным! Хатты қалай бастарымды Білмей отырмын.. Өткенде сәл қызулап дәрігерге бардым Есіңде ме ,5-сыныпта ұзақ ауруханада жатқаным. Сол сырқатым ушыққан екен. Дәрігер: «Ауруыңыз асқынып кеткен, дер кезінде дұрыс емделмегенсіз. Енді ешқашанда нәресте сүйе алмайсыз» деп шешім шығарды. Бармаған емханам жоқ, зерттеу институтына да бардым. Бәрінің айтатыны сол. Міне, жағдай осы. Түһһ... Үстімнен ауыр жүк түскендей болды ғой. Ендігі сөз өзіңде. Жауабыңды асыға күтемін.
Сағынайдың жауабы қалай болады деп ойлайсыңдар?
Слайд 50
1. Кушан патшалығы қай жерде қалыптасты?
Слайд 51
2. Жартылай көшпелі мал
шаруашылығы қалай қалыптасты
Слайд 52
3. Кетпенді және теселі егіншілік дегеніміз не?
Слайд 53
4. Қола және мыс орақтар қай жерлерде табылған?
Слайд 54
5. Самай сырға деп не үшін атаған?
Слайд 55
6. Беғазы-Дәндібай мәдениетінің басты ерекшелігі?