Слайд 2
Мемлекетіміздің нышандары
1993 жылы
28-ақпанда Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі
дербес, тәуелсіз меллекеттің тұңғыш Конституциясын
қабылдады.
1995 жылы 30-тамызда Қазақстан Республикасының жаңа Конституциясы
Қабылданды.
Слайд 5
Енді бүгін өлген Туым тірілді,
Әнұранын жалғап алды ғұмырды,
Босағада
қалып келген елтаңбам
Баяғыша төріме кеп ілінді.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
КОНСТИТУЦИЯСЫНАН:
9-бап.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері – Туы, Елтаңбасы және Әнұраны бар. Олардың сипаттамасы және ресми пайдалану тәртібі конституциялық заңмен белгіленеді.
34-бап.
Әркім Республиканың мемлекеттік рәміздерін құрметтеуге міндетті.
Слайд 7
Сабақ тақырыбы: §57. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
. МЕМЛЕКЕТТІК РӘМІЗДЕРІ
Сабақтың мақсаты: Білімділік: оқушыларға рәміздер жайлы мағлұмат беру, . еліміздің негізгі белгілері болып табылатын . мемлекеттік рәміздерімен таныстыру, олардың . маңызын түсіндіру, рәміздер тарихымен таныстыру. .
Дамытушылық: рәміздер жайлы білімдерін дамытуға көмектесу. . Олардың маңызын түсіндіру арқылы өз бетімен . түсіну қабілеттерін дамыту, шығармашылық . әрекеттерін жетілдіруге көмектесу. .
Тәрбиелік: мемлекттік рәміздердің маңыздылығын түсіндіре . отырып оны құрметтеуге үйрету, рәміздерді . әрқашанда қастерлеп, мақтан тұтуға шақыру. Отанға, . елге деген сүйіспеншілігін арттыру, патриоттық, . азаматтық рухқа тәрбиелеу.
Слайд 8
Сабақтың түрі: Аралас
сабақ
Әдісі:
СКТ арқылы талдау, талқылау.
Топпен жұмыс. Өздік тапсырма. Тест.
Көрнекілік: мемлекеттік рәміздер (елтаңба, ту,
әнұран) , Қазақстан картасы.
ҚР Конституциясы - 9 бап. 34бап. .
. .
3. Жаңа сабақ
Жоспар
Рәміз белгілер ұғымы
Қазақстан елінің рәміз белгілерінің тарихы
Қазақстан Республикасының рәміздері
Дүние жүзі мемлекттер саны
224 . Елтаңба
Рәміздер Ту
Әнұран
олимпиада жеңімпаздары . көтеріледі анықталған кезде . мемлекет басшысының . сапары кезінде
Геральдика
Виксикология
Слайд 13
Мемлекетіміздің нышандары
Мемлекетіміздің нышандары
Слайд 14
Мемлекетіміздің нышандары
Қазақстан
Республикасының
Президенті-
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев
Елтаңба
Ту
Қазақстан
Республикасының
Әнұраны
шүберек байлаған найза »
(М.Қашғари)
Қан майданда жан берісіп, жан алысқан
жаунгерлерді бір-бірінен айыратын белгі
«Бөрілі байрақ»
ежелгі ғұндар
түркілер
қазақ рулары Шапырашты
Бөліктері
жылқының құйрығы
терісімен
найза
ұшар басында бөрінің
бейнесі
Қазақ елі рәміз белгілерінің тарихынан
Түркі кезеңіндегі рәміз – белгілер, таңбалар
ежелгі дүние Ғұн империясы
Байрақ орта ғасыр Батыс түрік «Он оқ будун»
рәміз ұран
қағантаттары туы «Қош жалау»
(қасқыр бейнелі)
Қарлұқ Түркеш VI-VII ғас. «Бөрілі байрақ»
Керей
мемлекеттері Найман
Алтын Орда
Кейінгі орта ғасыр нышан белгілері болды
Ақ Орда
Слайд 22
Ру таңбалары Таңба
герб («ербо»-неміс т.)
Орта ғасыр
«Ел билеушілердін ерекше белгілері”
(М.Қашғари)
«абақ»
.
«тарақ»
Бетпақдала «Таңбалы тас» 500 сурет
(көне сына жазуына ұқсас)
Ру ұрандары
найман «Қабанбай»
албан «Райымбек»
беріш «Ағатай» т.б.
Ұран адамдарды ортақ әрекетке, іс-қимылға жұмылдыруға
арналған атау.
Таңбалы тас
“Таңбалы тас” ескерткіші .
2000-ға орта ғасырлар
мәлімет
жуық сурет ежелгі тас дәуірі
табылды ежелгі тулар
Алматы маңы тарихынан
Аңырақай тауынан
эл. оқулық
ежелгі әскери термин
ту ұстайтын адам
ең беделді батырға жүктелетін міндет
алқалы жиында хан немесе ел оны таңдаған
Ордабасы
Жоңғарларға қарсы күрес
Әбілхайыр хан бас әмірші
Бөгенбай батыр тубегі
хандығының белгі нышандары
Есім хан ХVІІ ғас ту қызыл
Қазақ мемлекеті
билеушілері Абылай хан ХVІІІ ғас ту ақ
Кеңестік Қазақстанның рәміздер тарихы
1925 ж. Қазақ АКСР
Елтаңба қабылданды
1937 ж. Қазақ КСР
1940ж. Елтаңба жазуы ауысты латын . кириллицаға
Қызыл ту бас көтеру ,күрес
ерлік таныту
қан
от, жылу
Слайд 29
Қазақстан Республикасының рәміздері
Қазақстан Республикасы елтаңбасы
1992ж. авторлары Ш.Уалиханов
Ж.Мәлібеков
ҚР туы 1992ж. маусым Ш.Ниязбеков
ҚР әнұран тұңғыш 1992ж. желтоқсан
жаңа 2006ж.
авторлары Н.Назарбаев
Ж.Нәжімеденов
Ш.Қалдыаяқов
Слайд 30
Қазақстан Республикасының мемлекттік елтаңбасының авторлары
Жандарбек Мәлібекұлы Мәлібеков
Қазақстан
Республикасы Мемлекеттік елтаңбасының авторы, Өзбекстанға еңбегі сіңірген сәулетші.
1942 жылы
Қызылорда облысындағы Жаңа қорған ауданының Екпінді ауылында дүниеге келді. Ташкент политехникалық институтының сәулет өнері факультетін бітірген. Ташкент қаласындағы ғылыми-зерттеу жобалау институтының қала құрлысы шеберқанасының жетекшісі, жобалар жөніндегі бас сәулетші.
Әндіжан қаласындағы әуежай, Ташкенттегі Үкімет қонақ үйі, Ферғанадағы облыстық пошта, Самарқандтағы облыстық әкімшілік үйі, драма театры мен орталық кітапхана ғимараттарын, Ангрен, Ферғана және Самарқанд қалаларындағы бірқатар тұрғын үй аудандары құрылысын жобалауға қатысқан
Шот-Аман Ыдырысұлы Уәлихан
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік елтаңбасының авторы, Қазақстанға еңбегі сіңген сәулетші, Республика Мемлекеттік сыйлығының иегері. Белгілі қоғам қайраткері.
1932 жылы Көкшетау облысының (қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы) Айыртау ауданындағы Сырымбет ауылында туған. Мәскеу архитектуралық институтын бітірді. "Қазақстан қала құрылысын жобалау" институтының қызметкері, Алматы қаласының бас сәулетшісінің орынбасары, Қазақстан Сәулетшілер одағы басқармасының төрағасы болды. Республикалық тарихи және мәдениет ескерткіштерін қорғау қоғамының төрағасы. Негізгі шығармашылық жұмыстары: Алматыдағы Шоқан Уәлиханов (1969), Әліби Жангелдин (1975), Тоқаш Бокин (1975) ескерткіштері, "Динамо" стадионы құрлысының (шығармашылық топ құрамында) жобалары.
Алматы Тәуелсіздік монументі авторлар ьобының жетекшісі (1998).
Слайд 31
Қазақстан Республикасының мемлекеттік туының авторы
Шәкен Оңласынұлы Ниязбеков
Қазақстан Республикасы
Мемлекеттік туының авторы. Қазақстанға еңбегі сіңген өнер қайраткері. Қазақстан
дизайн өнерінің негізін қалаушылардың бірі.
1938 жылы 12 қарашада Тараз қаласында дүниеге келді. В.И.Мухин атындағы Ленинград жоғары көркемөнер өнеркәсіп училищесін бітірген. Алматы қаласының бас суретшісі.
Негізгі шығармашылық жұмыстары: Тараз қаласындағы Ш.Уәлиханов атындағы кинотеатрдың кешенді дизайны (1979, А.Симоновпен, В.Кузьминмен бірге), "Волоколам бағытында. Генерал-майор И.Панфилов пен қолбасшы Б.Момышұлы ескерткіші (1985)", "Жамбыл", "Ана болу бақыт", "Шоқан Уәлиханов", т.б. көркем полотнолар. Алматы қаласы елтаңбасының авторы.
Чехословакияда өткен Халықаралық байқаудың алтын медалін (1961) және Санкт-Петербургте өткен плакаттар байқауының бірінші жүлдесін (1982) жеңіп алған.
Мемлекетіміздің нышандары
Слайд 32
Мемлекетіміздің нышандары
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік
Әнұранының мәтіні
Сөзін жазған
– Жұмекен НӘЖІМЕДЕНОВ
Нұрсұлтан НАЗАРБАЕВ
Әнін жазған – Шәмші ҚАЛДАЯҚОВ
Алтын күн аспаны,
Алтын дән даласы,
Ерліктің дастаны
Еліме қарашы!
Ежелден ер деген,
Даңқымыз шықты ғой.
Намысын бермеген,
Қазағым мықты ғой!
Қайырмасы:
Менің елім, менің елім,
Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің – Қазақстаным!
Ұрпаққа жол ашқан,
Кең байтақ жерім бар.
Бірлігі жарасқан,
Тәуелсіз елім бар.
Қарсы алған уақытты,
Мәңгілік досындай.
Біздің ел бақытты,
Біздің ел осындай!
Қайырмасы:
Менің елім, менің елім,
Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің – Қазақстаным!
Шәмші ҚАЛДАЯҚОВ
Жұмекен НӘЖІМЕДЕНОВ
Слайд 33
Қазақстан Республикасы
мемлекеттік әнұранының (мәтіні) авторы
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Гимнінің (мәтіні) авторы, ҚР Президенті, экономика ғылымының докторы, профессор, ҚР Ұлттық Ғылым академиясының, Халықаралық инженерлік академиясының, Ресей әлеуметтік ғылымдар академиясының толық мүшесі.
1940 жылы Алматы облысы Қарасай ауданының Шамалған ауылында дүниеге келген. Днепродзержинск техникалық училищесін (1960), Қарағанда металлургиялық комбиниты жанындағы жоғары техникалық оқу орнын (1965), КОКП ОК жанындағы Жоғары партия мектебін (1976) бітірген.
1989 жылдың маусым айынан 1991 жылдың қыркүйегіне дейін Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің 1-хатшысы, 1990 жылдың ақпан айынан сәуірге дейін Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің төрағасы. 1990 жылдың сәуірінен Қазақ КСР 12-шақырылған Жоғарғы Кеңесінің 1-сессиясында Қазақ КСР-інің Президенті болып саналды. 1991 жылы 1 желтоқсанда бүкілхалықтық сайлау қортындысы бойынша ҚР-ның. Президенті болып сайланды. 1995 жылдың 29 сәуіріндегі бүкілхалықтық референдум нәтижесі бойынша оның Президенттік өкілеттігі 2000 жылға дейін ұзартылды. 1998 жылдың 8 қазанында ҚР Парламенті ҚР Конституциясына сәйкес Президентік өкілеттік мерзімін қысқарту туралы шешім қабылдап, 1999 жылдың 10 қантарына жаңа Президент сайлауын белгіледі. Қазақстан тарихында тұңғыш рет баламалы негізінде /4 үміткер/ өткен осы сайлауда Н.Ә.Назарбаев алдағы жеті жылға ҚР-ның Президенті болып сайланды.
2005 жылдың 4 жетоқсанында өткен бүкілхалықтық сайлауда 5 үміткердің ішінде Н.Ә.Назарбаев 90 пайыз дауыс жинап, тағы да жеңіске жетті.
Еңбектері: "Тарих толқынында", "Ғасырлар тоғысында", "Сындарлы он жыл", "Бейбітшілік кіндігі"
Мемлекетіміздің нышандары
Слайд 34
Қазақстан Республикасының
рәміздері
Тапсырма. Тәуелсіздік рәміздерін сипаттау
Қосымша әдебиеттермен жұмыс
І. Топ Ту ҚР Тәуелсіздік рәміздері
ІІ. Топ Елтаңба Елтану әліппесі Е. Шаймерденов
ІІІ. Топ Әнұран ҚР Мемлекеттік әнұран
Слайд 35
Мемлекетіміздің нышандары
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТIК
ТУЫ – Қазақстан Республикасының мемлекеттiк негiзгi рәмiздердiң бiрi. ҚР
Президентiнiң “Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк рәмiздерi туралы” конституц. заң күшi бар Жарлығымен (24.1.1996) белгiленген. Мемл. ту көгiлдiр түстi тiк бұрышты кездеме. Оның ортасында арайлы күн, күннiң астында қалықтаған қыран бейнеленген. Ағаш сабына бекiтiлген тұста — ұлттық оюлармен кестеленген тiк жолақ өрнектелген. Күн, арай, қыран және ою-өрнек — алтын түстi. Тудың енi ұзындығының жартысына тең. ҚР мемл. туының авторы — суретшi Шәкен Ниязбеков.
Слайд 36
Көк тәңірлік түс (тотемдік
мәні бар )
ұлттық бояу реңі
байлық
күн образы
береке
бүркіт өкімет билігін паш етеді
бейнесі көрегендік, кеңдік
ұлттық қолданбалы өнердің ең
өрнек ұлы жетістігі
халық өмірінде
тіршіліктің ажырамас
серігі
Слайд 37
Мемлекетіміздің нышандары
Бiрыңғай көк-көгiлдiр түс
төбедегi бұлтсыз ашық аспанның биiк күмбезiн елестетедi және Қазақстан
халқының бiрлiк, ынтымақ жолына адалдығын аңғартады. Бұлтсыз көк аспан бейбiтшiлiктiң, тыныштық пен жақсылықтың нышаны болған.Түркi және әлемнiң өзге де халықтарындағы көк түстiң мәдени-семиотик. тарихына сүйене отырып, мемл. тудағы көгiлдiр түс Қазақстан халқының жаңа мемлекеттiлiкке ұмтылған ниет-тiлегiнiң тазалығын, асқақтығын көрсетедi деп қорытуға болады. Нұрға малынған алтын күн тыныштық пен байлықты бейнелейдi. Күн — қозғалыс, даму, өсiп-өркендеудiң және өмiрдiң белгiсi. Қанатын жайған қыран құс — бар нәрсенiң бастауындай, билiк, айбындылық бейнесi. Ұлан-байтақ кеңiстiкте қалықтаған қыран ҚР-ның еркiндiк сүйгiш асқақ рухын, қазақ халқының жан-дүниесiнiң кеңдiгiн паш етедi.
МЕНІҢ ҚАЗАҚСТАНЫМ
ӘУЕННЕН, СӨЗДЕН ТҰРАДЫ
МАДАҚТАУ САРЫНЫ БАСЫМ
МУЗЫКАЛЫҚ ҚҰРАЛ АРҚЫЛЫ ЖАСАЛАДЫ
МАРШ ЖАНРЫНДА ОЙНАЛАДЫ
ҚАЛҒЫҒАНДЫ ОЯТАДЫ
МОЙЫҒАНДЫ ЖҰБАТАДЫ
ТІЗЕРЛЕГЕНДІ ТІК ТҰРҒЫЗАДЫ
ҰРАНДАҒАНДЫ АТҚА ҚОНДЫРАТЫНДАЙ
АЙБАРЛЫ
ХАЛЫҚТЫ ІЗГІ МАҚСАТТАРҒА ШАҚЫРАДЫ
ЕЛДІККЕ
ЕРЛІККЕ
БІРЛІККЕ
ХАЛЫҚТЫҢ ЖАН ЖАЛАУЫ
РУХАНИ ҚАЗЫНА
Алтын күн аспаны,
Алтын дән даласы,
Ерліктің дастаны
Еліме қарашы!
Ежелден ер деген,
Даңқымыз шықты ғой.
Намысын бермеген,
Қазағым мықты ғой!
Қайырмасы:
Менің елім, менің елім,
Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің – Қазақстаным!
Ұрпаққа жол ашқан,
Кең байтақ жерім бар.
Бірлігі жарасқан,
Тәуелсіз елім бар.
Қарсы алған уақытты,
Мәңгілік досындай.
Біздің ел бақытты,
Біздің ел осындай!
Қайырмасы:
Менің елім, менің елім,
Гүлің болып егілемін,
Жырың болып төгілемін, елім!
Туған жерім менің – Қазақстаным!
Слайд 41
Әнұран-өлеңі мен әуені бір
мүддеге қызмет етіп
тұратын музыкалық
поэтикалық шығарма.
18- ғасыр «Елім- ай» қаралы ән
20-ғасыр “ҚР мемлекеттік әнұраны
21- ғасыр «Менің Қазақстаным» тәуелсіздік әні
«Гимн өлі, жансыз жанр емес, өзгерді, дамиды.
(Ә.Кекілбаев)
сөзбен тоқылған ел туы»
(Ә.Тәжібаев)
Слайд 42
1723 жыл
«Ақтабан шұбырынды»
Қайғылы, қасіретті
Қазақтар босқынға айналды
Өз жерінен
пана таппады
Оқиға
«Елім-ай»
Ән
Мұңлы, зарлы
Халық қайғысын жеткізді
Өткен күндер тарихын
ұмыттырмады
Әуен
Слайд 44
«Менің Қазақстаным» әнұранының тарихы.
жарты ғасыр елмен бірге жасап келеді
тың игерушілерге арналған ән
20 жолда 59 сөз 25 өзгерді
халықпен бірге туындалған шығарма
2006 жыл 6 қаңтар Үкімет ұсынысы Мемлекеттік әнұранның
әуені мен мәтінін жаңарту
2006 жыл 7 қаңтар Елбасының өзгерісті қолдауы туралы
Заңға қол қоюы
Тәуелсіздік пен егемендіктің рәмізі
ресми нышанға айналды
2006 жыл 11 қаңтар Астана Ақордада алғаш орындалды
ҚР Конституцияда әнұранының музыкалық редакциясы туралы
Заңмен бекітілген.
Слайд 45
Бекіту сұрақтары:
Тест
1. Қазіргі кезде дүние жүзінде мемлекеттер саны . а) 220 ә)224 б)230 в)234
2. Ертаңбаларды зеттейтін ғылым . а) нумизматика ә )виксикология б) геральдика в)этнография
3. 635 жылы Батыс Түрік қағанатының құрылтайында қабылданған . рәміз ұран. . а) «Қош жалау» ә ) «Он оқ будун» б) «бес тайпа дулуби» . в) «бес тайпа нушуби»
4. Батыс Түрік қағанатының туы. . а) қызыл ә ) ақ б) көк в) жасыл
5. Қасқырдың басы бейнеленген тулар VI-VII ғасырда көне түрік . мемлекеттерінде көп таралған. Бұл тулар қалай аталған? . а) Қасқырлы байрақ ә ) Бөрілі байрақ б) көк байрақ в) байрақ
6. Туларды зерттейтін ғылым . а)виксикология ә ) геральдика б)археология в)теология
Слайд 46
7. Ежелгі тулардың тарихынан мәлімет беретін құнды
дерек.
. а) «Таңбалы тас» ескерткіші ә) Күлтегін ескерткіші . б) Тастағы жазу
8. Тас дәуірінен бастап орта ғасырлар кезеңіне дейінгі . уақыттың 2000 жуық суреті салынған «Таңбалы тас» . ескерткіш қайдан табылған? . а) Қаратау жотасынан . ә) Алматы маңы Аңырақай тауынан . б) Бетпақ даладан . в) Алматы маңы Есік қорғанынан
9. Абылай ханның жалауының түсі . а) көк ә ) ақ б) қызыл в) сары
10. XVIII ғасырдағы қазақтың қаралы әні . а) Қарағым-ай ә) Елім-ай . б) Қайран елім в) Туған жерім
Слайд 47
11. Соғыс кезінде шақыратын найман тайпасының
. ұраны . а) Райымбек ә) Қабанбай . б) Ағатай в) Абылай
12. 500-дей таңбалардың қашап салынған «Таңбалы тас» . жартасы қай жерден табылды? . а) Бетпақдаладан ә) Райымбектен . б) Алматыдан в) Қаратаудан
13. Қазақстан Республикасының туы бекітілді: . а) 1992 ж. Маусым ә) 1992 ж. Шілде . б)1992 ж. Наурыз в) 1992 ж. Ақпан
Слайд 48
Қорытынды
Үш ғасырға жуық уақыт бойы отаршылдықтың тауқыметін тартып,
этнос ретінде шалажансар халге түскен қазақ халқын ел етіп,
ТМД елдерінің аясындағы ең көп тілді, көп конфессиялы Қазақстанның еңсесін көтеріп, тәуелсіздік жолымен алып жүру міндетті – Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың мандайына жазылыпты. Бұл жолда да тәуелсіздікті тәу етететін, шынайы демократияға ұмтылған, ұлтаралық түсіністік пен достықты өмір салты еткен, болашағына сеніммен қадам басқан қазақстандықтардың символына айнала білді.
Мемлекеттік рәміздерді қадірлеу тәуелсіз Қазақстанның әрбір азаматтың қасиетті борышы. Мемлекеттік рәміздерді құрметтеу-елді, халықты, тарихты, әдеп – ғұрыпты, салт –дәстүрлерді қастерлеу болып табылады.
Әнұран орындалады.
Мемлекетіміздің нышандары