Слайд 10
Шыңғыс хан жорықтары 1207-11 жж. Шыңғыс хан Сібір мен Шығыс Түркістанды(буряттар, якуттар, ойраттар, қырғыздар,ұйғырлар) бағындырды. 1211 ж. Цзинь мемлекетіне
жорық жасады. 1215 ж. Бейжінді алды. 1217 ж. Солтүстік Қытай түгел Шыңғыс ханның билігіне көшті. 1219
ж. Корея патшалығы Шыңғыс хан әскерлерінен тізе бүкті. 1218-19 жж. Жетісуды, 1219-21 ж. Қазақстан мен Орта Азияны жаулап алды.
Абылай г) Тәуке 2. Шыңғысханның билік құрған жылдарын табыңыз. А) 1155-1227 ж ә) 1206–1227 жж. Б) 1200-1300ж г) 1250-1300ж 3. 1211 жылы Арслан хан моңғол-татар әскерлерінің шабуылы кезінде не істеді? А) өзін Шыңғысханның билеушісі деп санады б) өзін Шыңғысханның вассалы, бағыныштысы деп санады в) өзін Шыңғысханның мұрагері деп санады г) өзін Шыңғысханның одақтасы деп санады 4. Қай жылы моңғолдар көршілес елдердің халықтары: буряттарды, енисей қырғыздарын, таңғұттарды бағындырды? А) 1205-1207ж б) 1200-1203 ж в) 1208–1209 ж г) 1214-1218 ж 5. Тимучин Шыңғысхан деген атпен қашан моңғолдардың әміршісі болып жарияланды? а) 1206 ж б) 1207ж в) 1208 ж г) 1209 ж 6. Цзинь мемлекетінің астанасы болған Пекинді қашан бағындырды? А) 1214ж ә) 1215 ж б) 1216 ж в) 1217 ж 7. Елдің бүкіл жері мен халқы неше әскери әкімшілік округке бөлінді? А) 1 ә) 2 б) 3 В) 4 8. Түмендер неше адамнан құралды? А) 1 мың адам ә) 5 мың адам в) 10 мың адам г) 10 мың адам 9. 1211 жылы Шыңғысхан қайда бет алды? а) Солтүстік Қытайға ә) Оңтүстік Қытайға б) Қазақстанға б) Орталық Қытайға 10. Темучинді қай өзеннің сағасында моңғолдардың әміршісі деп жариялады? А) Ертіс ә) Өнан б) Жайық в) Іле
Слайд 23
ІІ деңгей 1155 жыл Тимучин бай ноян Есугей – бағадұрдың
отбасында дүниеге келді. 1206 жыл Орхон өзенінің сағасында Темучинді жақтаушылардың–моңғол ақсүйектерінің
құрылтай жиналысы болып, онда ол Шыңғыс-хан деген атпен моңғолдардың әміршісі болып салтанатты түрде жарияланды. 1207 – 1209 жылдар Шыңғыс-хан бастаған моңғолдар танғұттық Си – Ся мемлекетін жойып, шапқыншылықпен басып алса, одан кейін ұйғырларды өздеріне тәуелді етті, ұйғырлардың басқарушысы идиқұт Баршық өзін Шыңғыс-ханның вассалы деп таныды. 1218 жыл Шыңғыс-хан Орта Азияға Омар -Қожа Отрари, Жамал Марағи және басқа саудагерлер басқарған сауда көруенін жіберді 1219 жыл 150 мыңға жуық Шыңғыс-ханның қалың қолы Ертістен Сырдарияға қарай қаптайды. 1219 – 1224 жылдар моңғолдар шапқыншылығы нәтижесінде Қазақстан мен Орта Азия Шыңғыс-хан империясының құрамына кірді. 1227 жыл Тангуттарға қарсы 2-ші рет жасаған жорық кезінде ауырып Шыңғыс-хан қайтыс болды. 1225 жыл Қарақорымда моңғол ақсүйектерінің құрылтай жиналысы Шығыс Еворпаға жаңа жорық жасауға шешім қабылдады. 1236 жыл Батыйдың самсаған әскері Кама өзені бойындағы Булгарияны, Мардваларды талқандайды 1239 жыл моңғол әскерлері Еділ өзенінің ту сыртынан Руське қарсы екінші жорыққа аттанды.
Слайд 24
ІІІ деңгей Шыңғыс хан — Азияда тұңғыш біртұтас мемлекет құрушы, өз заманының
аса ірі әскери және мемлекет қайраткері. Ежелгі ру басшысы
Есугей баһадүрдің отбасында туған. Ұлы хан жазбаша іс жүргізуді ұйымдастырды. 1206 жылы ол әдеттегі құқық (Ұлы жасақ) ережелерін бекітті. Мемлекет ішіндегі наразылықтарды басу үшін 10 мың адамдық жеке гвардия (кэшиг) құрды. 1207-11 жж. Шыңғыс хан Сібір мен Шығыс Түркістанды (буряттарды, якуттарды, ойраттарды, қырғыздарды,ұйғырларды) бағындырды. 1211 ж. Цзинь мемлекетіне жорық жасады. 1215 ж. Бейжінді алды. 1217 ж. Солтүстік Қытай түгел Шыңғыс ханның билігіне көшті. 1219 ж. Корея патшалығы Шыңғыс хан әскерлерінен тізе бүкті. Моңғол әскерлерінің Солтүстік Қытай мен Корея патшалығына жорықтарын ірі қолбасшы, әмір Мұқылы Гауин Жалаири басқарды. Қытайға қарсы шабуылдан кейін Шыңғыс хан әскерлерінің бір тобы 1218-19 жж. Жетісуды, 1219-21 ж. Қазақстан мен Орта Азияны жаулап алды. Басып алынған жерлерді Шыңғыс хан ұлыстарға бөлді де, ұлдарына үлестіріп берді. Жошыға Ертістен Орал тауына, одан оңтүстікке қарай Каспий теңізі мен Арал төңірегіне дейінгі жерлер, Орта Азиядағы иеліктерінен Солтүстік Хорезм мен Сырдария аймағы, Шағатайға Мауераннахр, Жетісу, Қашқария, Үгедейге Батыс Моңғолия мен Тарбағатай аймағы берілді. Төле әкесінің ұлысы Моңғолияны мұраға алды.