Презентация на тему Қанның құрамы мен қасиеттері

қан жасушалары, олардың қызметі туралы білімдерін жетілдіру;
тәрбиелік: оқушыларды тазалық

сақтауға, денсаулықты күтуге тәрбиелеу.

дамытушылық: оқушыларды ағзаның ішкі сұйық орталарымен таныстырып, өз беттерімен жұмыс жасауға дағдыландыру, ойлау қабілеттерін дамыту;

Адам ағзасында неше литр қан бар?
2. Адам өмірінде қанның

қандай маңызы бар?
3. Қолды кесіп алғанда, неліктен қан ағады?



Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшеді.

бе?



  

мәтін беріледі)
1 – топ
Қан – қан плазмасынан және

формалы элементтерден тұрады. Формалы элементтерге эритроцит, лейкоцит, тромбоцит (қан пластинкасы) жатады.
 
2 – топ
Қан плазмасы – қанның барлық 55-60% құрайтын түссіз сұйықтық. Оның 90-92% су, 7-8% нәруыз, 0,12% глюкоза, май, минералды тұздар құрайды. Қан плазмасының нәруыздары: глобулин (ағзаларды бактериялардан қорғайды), альбумин (плазмадағы су мөлшерін реттейді), фиброноген (қанның ұйюына қатысады). Құрамынды фибриноген нәруызы болмайтын қан плазмасын қанның сарысуы (сыворотка) дейді.
3 – топ
Қан жасушалары:
Эритроциттер (қанның қызыл түйіршіктері);
Лейкоциттер (қанның түссіз жасушалары);
Тромбоциттер (қан пластинкалары).

Әр топтан бір оқушы алған мәліметтерін түсіндіреді. Түсіндіріп болған

соң, тапсырмаларды орындайды.

№1 тапсырма. «Дұрыс жауапты таңда».
Плазма – қанның мөлдір, түссіз сұйықтығы.
Плазма құрамында 58-70% су бар.
Плазма құрамында 90-92% су бар.
Плазма құрамында 0,2-1,8% су бар.
Фибриногені жоқ қан плазмасы сарысу деп аталады.
Плазма құрамында 7-8% нәруызбар.
Плазма барлық қанның 55%-ын құрайды.
Плазма барлық қанның 65%-ын құрайды.

төмендегі кестеге жаз.
 

 
Қызыл қан жасушалары;
1 мм2 қанда олардың 6-8

мыңы бар;
1 мм2 қанда олар 4,5-5 млн болады;
Сүйек кемігінде түзіледі;
Қызметі – қанды ұйыту;
Тіршілік ұзақтығы – 120 тәулік;
Ядролық жасушалар.

сызып, дұрыс жауаптарын сәйкес рамкаларға жаз.
Эритроциттер – қызыл қан

жасушалары. Олар өте кішкентай. 1 мм2 қанда олардың 10 млн болады. Бұл – өз беттерінше қозғала алмайтын, шар пішіндес жасушалар. Жасушалардың ішінде нәруыз бен мыстың қосындысы – гемоглобин бар. Эритроциттер көкбауырда түзіліп, сүйек кемігінде бұзылады. Олардың негізгі қызметі – нәрлі заттарды тасымалдау.
 

болады?

ауыратын адамның бір жерін кесіп кетсе, қан неге тоқтамайды?
Қолды

кесіп кетсе, неге іріңдейді?

«қан шарлары» деген ататуды берген ғалым?
(А.Левенгук)
Плазма деген

не?
(Қанның сұйық бөлігі)
Гемоглабин деген не?
(Қанның қызыл пигменті)
Қан айналым мен қан жүйесін зерттейтін ғылым саласы қалай деп аталады?
(Гематология)
Ағзаның ішкі ортасына не жатады?
(Қан, ұлпа сұйықтығы, лимфа)
Қанның 1 мм3 –де қанша эритроцит болады?
(4,5-5 млн)
 

жанбаған кезде түзілген иіс газы гемоглабинмен берік химиялық қосылыс

түзеді. Осы газбен ұзақ уақыт химиялық қосылыс түзеді. Осы газбен ұзақ уақыт тыныс алғанда, адам өліп кетеді. Неге?

Зардап шеккен адамға басқа адамның қан беруі оның өлімінен аман алып қалады.

. Неліктен көп қан жоғалтқан адам қайтыс болады?