Презентация на тему по информатике на тему Языки программирования. Структура программы на туркменском языке

buýruklaryň yzygiderligini taýýarlamak işine programmalary düzmek ýa-da programmalaşdyrma diýilýär.

Programmalaşdyrma dili kompýutere düşnükli sözleriň, ýörite belgileriň we buýruklaryň toplumyndan ybaratdyr. Programmalary düzmäge başlamazdan öň, bu sözleri we olaryň programma sözlemindäki düzülüşiniň sintaktiki düzgünlerini öwrenmeli.

Ol diller, umuman iki topara bölünýär: pes derejeli we

ýokary derejeli diller. Ilkinji kompýuterlerde programmalar maşyn dilinde düzülipdir. Anyk kompýuteriň aýratynlyklaryna bagly bolan programmalaşdyrma dillerine pes derejeli diller diýilýär. Pes derejeli dillere maşyn dilini, Assembler dilini mysal getirmek bolar. Anyk kompýuteriň aýratynlyklaryna bagly bolmadyk we ulanyjylaryň giň köplügi üçin niýetlenen algoritmik dillere ýokary derejeli (maşyn buýruklarynyň derejesine görä) diller diýilýär. Bu görnüşli dillere Basic, Pascal, Fortran, C, Java we ş.m. dilleri mysal getirmek bolar.

bardyr. Şeýle hem bu dillerde programma ýazmagyň öz düzgünleri

bardyr. Biz programmalaşdyrma dillerinden Paskal dilinde programmalaşdyrmaga mümkinçilik berýän Pascal ABC programmalaşdyrma sistemasyny öwreneris.

kömegi bilen ýazylýar:
Latyn harplary:
A B C D E

F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Sifrler:
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Ýörite belgiler:
+ - * / {} . , ; : '' ^ = > < ( ) [ ] Düzme belgiler: := <>>= <= .. (. .) (* *)

Şondan soň olary kompýuter nullardan we birlerden ybarat maşyn

diline geçirýär. Bu işi programmalaşdyrma sistemasynyň düzümindäki dil prosessory (kompilýator) ýerine ýetirýär.

bolýar:
Program ;
;
Uses crt;
Begin

(programmanyň esasy bölegi)>;
End.

edýän programmany düzmeli.
Programmany Pascal dilinde ýazalyň.
Program tekst1;

{Programmanyň sözbaşysy}
Begin {Programmanyň başlangyjy}
Write ('Pascal dilindäki ilkinji programmam');
End. {Programmanyň soňy}

tekst1 – programmanyň ady (ony ulanyjy özbaşdak atlandyrýar). Programmanyň

ady onuň mazmunyna görä saýlansa gowy bolar. Programmanyň ady 255-e çenli latyn harplaryndan , sifrlerden, aşagyny çyzmak belgisinden ( _ ) ybarat bolup biler we ol harp bilen ýa-da aşagyny çyzmak belgisi bilen başlanmaly. Programmanyň adynda ýa-da berlenleriň (ululyklaryň) atlarynda programmalaşdyrma dilindäki hyzmatçy sözleri ulanmak bolmaýar (meselem, Begin, End we ş.m.)

nokatly otur ( ; ) belgisi goýulýar.
Begin hyzmatçy

sözünden soň nokatly otur goýulmaýar.
Write buýrugy ýaýlarda apostrofa ( ' ' ) alnan teksti ekranda çap edýär.
Programma End sözi bilen tamamlanýar. Bu sözden soň hökman nokat ( . ) belgisi goýulýar.
Bellik: Programmanyň tekstinde setir ýa-da baş harplary ulanmak bolar.

işe goýbermek üçin, PascalABC.exe faýlyny işe goýbermeli.
Ekranda programmanyň

esasy penjiresi peýda bolar. Onuň penjiresi Word tekst redaktoryň ýa-da Paint grafiki redaktoryň penjirelerine meňzeşdir.

bilen menýunyň islendik bölümini açyp bolýar.

ýygmak, ýagny täze faýl döretmek üçin, aşakdaky buýruklary yzygiderli

ýerine ýetirmeli:
1.Файл menýuny saýlamaly;
2.Новый buýrugy saýlamaly.
Ekranda Program1.pas atly redaktoryň boş penjiresi peýda bolar. Bu ady sistemanyň özi awtomatiki usulda dakýar. Programmanyň adyny ulanyjy öz islegine görä üýtgedip biler.
3.Redaktoryň penjiresinde programmanyň tekstini ýazmaly.

saklamak üçin,
Файл→Сохранить как…→→Сохранить buýruklaryň yzygiderligini ýerine ýetirmeli.

Diskdäki faýldan programmany operatiw ýada ýüklemek üçin, Файл→Открыт→→Открыт buýruklaryň yzygiderligini ýerine ýetirmeli.

(ýa-da F9 klawişi basmaly) buýruklaryň yzygiderligini ýerine ýetirmeli.
Eger

programmada ýalňyş ýok bolsa, onda onuň netijesini ekranda görüp bolýar.

we logiki ýalňyşlar tapawutlandyrylýar.
Sintaktiki ýalňyşlar kompilýator tarapyndan tapylýar

we programmalaşdyrma diliniň düzgünleri bozulanda (buýruk nädogry ýazylsa, apostrof ýa-da nokatly otur goýulmasa, Begin, End hyzmatçy sözler ýok bolsa, programmanyň soňunda nokat belgisi ýok bolsa we ş.m.) ýüze çykýar

boluň!