Слайд 2
Аутоиммундық процесс – бұл ағзаның өз антигендеріне табиғи
төзімділіктің бұзылуы немесе жойылуы
Слайд 3
Аутоиммундық ауру – бұл патогенезінде аутоантиденелердің және/немесе жасушалық
иммундық жауаптың қатысуымен жүретін патологиялық процесс
Слайд 5
Аутоиммундық аурулар:
Жүйелі қызыл жегі
Ревматоидтық артрит
Склеродермия
Дерматополимиозит
Дәнекер ұлпаның аралас аурулары
Шегрен
синдромы (құрғақ синдром)
Псориаз
Витилиго
Герпес тәрізді дерматит
Қарапайым пузырчатка
Слайд 6
Аутоиммундық аурулар:
11. Буллезді пемфигоид
12. Рейтер синдромы (ауруы)
13. Бехтерев
ауруы
14. Бытыраңқы көптік склероз
15. Жедел жұқпалы полиневрит (Гийен-Барре синдромы)
16.
Ауыр миастения
17. Хашимото тиреоидиті
18. Грейвс ауруы (тиреотоксикоз, диффузды зоб)
19. Қант диабеті инсулинге тәуелді (I тип)
20. Бүйрек үсті бездерінің аутоиммундық зақымдануы (Аддисон ауруы)
Слайд 7
Аутоиммундық аурулар:
21. Аутоиммундық полиэндокринопатия
22. Саркоидоз
23. Идиопатиялық өкпе фиброзы
24.
Бейспецификалық жара колиті
25. Крон ауруы (шеткі энтерит)
26. Аутоиммундық гастрит,
А типі
27. Біріншілік биллиарлы цирроз
28. Созылмалы белсенді гепатит
29. Аутоиммундық энтеропатия
30. Целиакия (глютенге сезімтал энтеропатия)
31. Гломерулонефрит
32. Гудпасчер синдромы
Слайд 8
Аутоиммундық аурулар:
33. Аутоиммундық орхит
34. Аутоиммундық бедеулік
35. Біріншілік
антифосфолипидті антиденелер синдромы
36. Аутоиммундық увеит
37. Симпатикалық офтальмия
38. Аутоиммундық конъюнктивит
39.
Түйінді полиартериит
40. Ірі жасушалы гранулематозды артериит (ревматикалық полимиалгия)
41. Пернициозды анемия
42. Аутоиммундық гемолитикалық анемия
43. Аутоиммундық тромбоцитопения
44. Аутоиммундық нейтропения
Слайд 9
Аутоиммунитет дамуының теориялары
Слайд 10
1. “Тыйым” салынған клондар теориясы – аутореактивті Т-
және В-лимфоциттердің элиминацияланбауы
Слайд 12
2. Барьерден
тыс антигендер теориясы
Слайд 13
3. Иммунологиялық реттеу қызметінің бұзылу теориясы
Т-лимфоцит-супрессорлар қызметінің төмендеуі
Т-лимфоцит-хелперлер
қызметінің бұзылуы
Слайд 16
4. В-лимфоциттердің поликлондық белсену теориясы
В-лимфоциттердің поликлондық белсендіргіштері:
Липополисахарид
Туберкулин ақуызы
A
Staphylococcus aureus протеині
Протеолиздік ферменттер
Антибиотиктер
Паразиттер
Слайд 17
5. Суперантигендердің әсерінен дамитын аутоиммунитет теориясы
Аутореактивті Т-лимфоциттердің белсенуі
Аутореактивті
В-лимфоциттердің белсенуі
Антигенді таныстырушы жасушалардың белсенуі
Слайд 18
Суперантигендердің әсерінен Т-лимфоциттердің белсену ерекшеліктері:
Антигенді АПЖ-да қорыту қажет
емес
Бұл белсену HLA молекуласының және ТЖР-ның антигендік спецификалықтығына байланысты
емес
Суперантиген қорытылған антигенге қарағанда лимфоциттерді 103-104 есе белсендіру қабілетіне ие
Суперантиген Т-хелперлік жасушаны да, цитотоксикалық Т-жасушаны белсендіре алады
Ағзаның өз суперантигендері Т-хелперлік жасушаларды белсендіреді
Слайд 21
6. Тұқым қуалаушылық теориясы
Адамның негізгі гистосәйкестік комплексі -
Слайд 22
Аутоиммундық ауруларды иммунологиялық диагностикалау
Слайд 25
Жүйелі қызыл жегі – дәнекер ұлпаның және қан
тамырларының диффуздық зақымдалуымен сипатталатын созылмалы аутоиммундық жүйелі ауру
Слайд 26
Әйелдер жиі ауырады (9:1),
80%-ы бала туу жасындағы әйелдер
Слайд 27
Жүйел қызыл жегінің даму факторлары:
Генетикалық факторлар
Сыртқы орта факторлары
– күн сәулесі
Гормондық факторлар - әйелдер
Аутоантиденелер мен иммундық комплекстердің
әсері, комплементтің тапшылығы
Слайд 28
УК сәуле
Дәрілік заттар
Химиялық заттар
Токсиндер
Тағамдық заттар
Инфекция
Стресс
Гормондар
ИК түзілуі
Сыртқы орта
факторлары
ИК шығарылуының
бұзылуы
С тапшылығы
Эр С3b рец азаюы
ИК жүйеде шөгуі
МФ
белсенуі
Иммундық
реттелудің
бұзылуы
Төзімділіктің жойылуы
Поликлонды
В-жасушалардың
белсенуі
Генетикалық
факторлар (HLA)
Патогенді АА өндіру
ҚАБЫНУ ЖӘНЕ АУРУ
Слайд 29
Т-лимфоциттер қызметінің бұзылуы
Лимфопения – антилимфоциттік антиденелердің әсерінен дамиды
Супрессорлық
жасушалардың саны мен қызметі төмендейді
Есте сақтау Т-жасушаларының саны азаяды
Т-хелперлердің
саны жоғарылайды
Т-лимфоциттердің ИЛ-2-ге жауап беруі бұзылады
Слайд 30
В-лимфоциттер қызметінің бұзылуы
В-лимфоциттердің поликлонды көбеюі байқалады
Цитокиндердің белсендіргіш сигналына
сезімталдық жоғарылайды
Моноциттердің ИЛ-1-ді өндіруі төмендейді
Слайд 31
Қан жасушаларына
қарсы АА
АНТИФОСФОЛИПИДТІ
СИНДРОМ
Лимфоидтық емес
ұлпалар (бүйрек,
тері
қан тамырлары)
ТРОМБОПЕНИЯ
ИК
Лейкоциттердің
хемотаксистенуі
ВАСКУЛИТ
ЛЕЙКОПЕНИЯ
С белсенуі
Қабыну
медиаторлары
АНЕМИЯ
Антифосфолипидті
АА
Слайд 33
Ауыр миастения – бұлшық еттердің әлсіздігімен және тез
шаршауымен сипатталатын созылмалы рецидивті аутоиммундық ауру
Слайд 34
Алғашқы клиникалық көрінісін 1672 жылы Т.Willis анықтаған, бірақ
1895 жылы F.Golly қазіргі атауын берген
20-30 жаста әйелдер
жиі ауырады
Ал 60 жастан кейін ерлер көп ауырады
Иммундық генетикалық ауру
Слайд 36
Жүйке-бұлшық ет синапсындағы ацетилхолинді рецепторлар санының аутоантиденелердің әсерінен
азаюы
Слайд 37
Рецепторлардың аутоантиденелермен зақымдану жолдары:
Аутоантиденелер АЦХ-р-мен байланысып, олардың деградациялану
жылдамдығын күшейтеді және фагоцитоздалуын жеңілдетеді
Аутоантидене-АЦХ-р комплексінің түзілуі комплемент жүйесін
белсендіріп, рецепторлардың зақымдануына алып келеді
Аутоантиденелермен байланысқан АЦХ-рі тежеліп (блокада), өткізу қызметі бұзылады.
Слайд 39
Ревматоидты артрит – синовиалды қабаттың қабынуымен сипатталатын жүйелі
созылмалы аутоиммундық ауру.
Алғашында буындардың эрозивті зақымдануы, кейін висцеропатиялар анықталады
Слайд 40
35-45 жас аралығында көп кездеседі, әйелдер 3 есе
жиі ауырады.
Слайд 41
Эпштейн-Барр вирусы:
В-лимфоциттердің поликлондық белсендіргіші
Иммунологиялық төзімділіктің зақымдануы
Иммундық комплекстердің синовиалды
қабатты орналасуы
Қабыну медиаторларының бөлінуі
Слайд 43
Қалыпты және ревматоидты артрит нәтижесінде өзгерген буын
Слайд 45
1-кезең:
Этиологиялық агенттің
қан арқылы буынға
енуі
Слайд 46
2-кезең - медиаторлық
Макрофагтардан ПГ,
коллагеназа,
плазминоген
белсендіргіші,
синовилды
белсендіргіш бөлінуі
Қан және лимфа
тамырларының
ангиогенезі
Слайд 47
3-кезең - лимфоидтық
Лимфоциттердің пролиферацияланып,
лимфа фолликулдарының түзілуі және
Ig
мен ревматоидтық фактордың синтезделуі
Ревматоидтық фактор – бұл IgG
Fc-
фрагментіне қарсы бағытталған M,
G, A иммуноглобулиндеріне жататын
антиденелер болып табылады.
Слайд 48
4-кезең - агрессивті
Фибробасттар
пролиферацияланып,
буындарды
деградациялайды
және синовиалды
қабатта орналасқан
жасушалар (мф, нтр,
фбр) протеолиздік
ферменттер бөледі.
Слайд 49
5-кезең - деструктивті
Остеоартроз, буынның
шығуы,
деформациялануы
Слайд 50
Аутоиммунитет дегеніміз не?
Аутоиммундық аурулардың даму себептері қандай?
Аутоиммундық аурулардың
дамуындағы тимустың ролі қандай?
Аутоиммундық аурулардың дамуындағы Т-супрессорлардың ролі қандай?
Қандай
аутоиммундық аурулардың түрлері бар?