Презентация на тему к уроку оетинской литературы по очерку осетинского писателя Инала Канукова В осетинском ауле.

очеркы «Ирон хъæуы».
ᴭ
ᵆ

социалон фæзындтæ.
Скъоладзауты дзургæ ныхасы рæзтыл кусын.
Ахуырдзаутæм

гуырын кæнын уарзондзинад сæ райгуырæн бæстæмæ, адæммæ, æгъдæуттæм.
Скъоладзауты ахуыр кæнын сæ хъуыдытæ раст дзурыныл, сæ цæстæнгас фæарфдæр кæныныл, сæ зонындзинæдтæ фæуæрæхдæр кæныныл.
Ахуыргæнинæгты хиæмбарынады æууæлтæ раиртасын æмæ бафидар кæнын.

фыдгæнджыты ахстон».
Виктор Гюго.

уыдысты: Мамсыраты Темырболат, Санаты Уари, Хъаныхъуаты Инал.

рухстауæг, Кавказы адæмты цардмæ, ирон дзыллæйы хиæмбарынадмæ ног идейæ

æрбахæссæг . Ахсджиаг у, ирон адæмы этнографи, истори æмæ культурæ ахуыр кæнынмæ цы къухбавæрд бахаста, уый. Архайдта, цæмæй ирон адæм цæрой хæларæй сыхаг адæмтимæ, уæлдайдæр та уырысимæ. 

Ирыстоны Хъобангомы, Хъаныхъуаты хъæуы (ныр Джызæл). Йæ фыд уыдис

уæздæттæй, Тæгиатæй, æмæ Иналæн фæцис скъолайы ахуыр кæныны фадат. Ахуыр кæнынмæ бацыд Стъараполы гимназмæ. 1860 азы Иналы фыд æд бинонтæ алыгъд Туркмæ, фæлæ уым адæмы цард нæ фæцыд йæ зæрдæмæ æмæ раздæхт фæстæмæ Ирыстонмæ, æрцард Бруты хъæуы, Инал та дарддæр ахуыр кодта Стъараполы гимназы. 1872 азы августы каст фæци гимназ æмæ бацыд æфсæддон скъоламæ, райста афицеры цин, архайдта 1877 – 1878 азты Турчы ныхмæ хæсты.  

ма куы ахуыр кодта, уæд. Йе сфæлдыстад адих кæнæн

ис дыууæ фæлтæрыл. Фыццагмæ хауынц уацмыстæ, кæцытæ ныффыста Кавказы 1870 – 1879 азты: очерктæ «Ирон хъæуы», «Хохæгтæ-лигъдæттæ», радзырдтæ «Дыууæ мæлæты», «Давын – маст райсын», публицистикон уацтæ. Дыккаг фæлтæрмæ хауынц æмдзæвгæтæ, уацтæ, фельетонтæ, кæцытæ фыст æрцыдысты 1879 азæй фæстæмæ Сыбыры æмæ Дард Хурыскæсæны. 

Хъаныхъуаты Иналы сфæлдыстады бынат ссардтой ирон адæмы историйы реалон фæзындтæ: фæсреформæйы царды ивддзинæдтæ, хохаг адæмы алыгъд Турчы бæстæмæ.

фидар иугонд – адæмы хатт, наци;
Дзырдуат
Этнографи –

историон зонады къабаз, ахуыр кæны дунейы адæмты равзæрд, се 'рцард алы рæтты, сæ культурæ, се 'хсæнадон цардуаджы хицæндзинæдтæ.

ᵆ

Дæ удыл ма ауæрд, лæггад кæнын фæраз;

Цæстуарзонæй фæцæр, дæ мадмæ хъус,
Цæмæй фæсмонгонд ма фæуай дзыллæйы раз».