Презентация на тему по чувашской лит-реВ.А.Урдаш

Валентин Урташ, чăваш халăхне ĕмĕрĕпех мухтарĕ, Тăван çĕр-шыва чунтан

юратрĕ,шăпчăкла таса сăвви-юррипе çутă пурнăçшăн фронтри пек тÿррĕн, паттăррăн кĕрешрĕ.
Поэзири çутă таланчĕшĕн тата пурнăçри чăтăмлă паттăрлăхĕшĕн вăл пирĕн аслă хисепе тивĕç.

Виталий Станьял
лит-ра тĕпчевçи

20-мĕшĕнче Тутарстан Республикин Пăва районĕнчи Раккасси ялĕнче хресчен кил-йышĕнче

çуралнă. Элшелĕнчи вăтам шкулта вĕреннĕ чухнех сăвăсем çырма пуçланă.
1941 çулта фашистла нимĕç оккупанчĕсем Тăван çĕршывăмăр çине вăрă-хурахла килсе тапăнсан 17 çулхи каччă салтак шинелĕ тăхăннă. 1943 çулхи пуш уйăхĕнче хаяр çапăçусенчен пĕринче йывăр аманнă.
1944 çулта вăл Хусанти «Хĕрлĕ ялав» хаçат редакцийĕн районсем тăрăх тухса çӳрекен корреспонденчĕ пулнă, чăваш литературине çывăхрах пулас тесе 1946 çулта яланлăхах Шупашкара куçса килнĕ. Пĕр вăхăтра Чăвашрадио комитетĕнче ĕçленĕ. Ăна 1971 çулта СССР писателĕсен союзĕн членне илнĕ.
1973 çулхи ака уйăхĕн 18-мĕшĕнче вилнĕ.

А.Д.К=лкан :
«Валентин ман пата килмессерен юрласа пама ыйтатч\,с\рме куп=с

калаттаратч\...Юлашки ёулсенче в=л пит\ чирлетч\. В=рё=ра аманса п\тни сывл=хне й=лтах й=штарч\. Х=й нумаях пур=наймасса та сисетч\. Ёав=нпах-и. тен,пичетленн\ кашни с=в=ш=н п\т\м чунтан х\п\ртетч\.Ё\н\рен те ё\н\ с=в= хывма хавхаланатч\».

Георги Хирпъ

Унăн сăввисемпе паллă композиторсем Г.Хирбю, Ф.Лукин, А.Сергеев тата ыттисем те юрă хывнă. Вăл юрăсене халăх юратса юрлани те Урташа кăшт та пулин çăмăллăх панах ĕнтĕ.

Шупашкарăм” (Г.Хирбю),
“Сарă хĕвел хĕртсе пăхнă чух” (Ю. Кудаков),
“Саншăн

мар–и”, “Юратушăн юррăм ман”
(Г. Маркиянова)

çитсен, ăна
курсассăн –
Ун куçĕнчен пăхма хăймарăм.

(«Калаймарăм», кĕвви Григорий Хирбюн).

савнă вырăн,
Тусăм, эсĕ тусна, тусна аса ил, –

тет сăвăç

хăйĕн «Укăлча умĕнче» сăввинче. Ăна та Хирбю юрра хывнă. Ку вăл çамрăксен юратнă юрри пулса тăчĕ. Çак сăвва автор вăрçă хирне тухса каяс умĕнхи вăхăтсене аса илсе çырнă-тăр. Савнине çав вăхăтсене аса илме чĕнсе каланăн туйăнать.

Улăх урлă, хир-вăрмансем урлă
Вăркăшса иртет-и ачаш çил.
Саншăнах эп çепĕç юрă юрлăп,
Тусăм, эсĕ тусна, тусна аса ил, –
çак ырă та çепĕç сăмахсем чуна кайса тивеççĕ.

Валентин Бурнаевский)

Орловпа («Ялав» журнал редакторĕ

(1961), «Пĕчĕк Роза» (1964), «Аслă йыш» (1966), «Сăрă хурт»

(1969), «Пурăнас килет» (1971), «Ăраскал» (1974), «Ĕмĕтĕмĕр çитсе пынăран» (1983).

эпĕ тухрăм вутран.
Аннене макăртма, тăванпа тĕл пулма,
Савнипе уйрăлма эпĕ

килтĕм ютран.
Аллăма çухатса, куçăма хăварса,
Çĕршыва, пурнăçа вилĕмрен хăтарса,
Эпĕ килтĕм киле тăшмана çĕнтерсе,
Тăшмана çĕнтерсе, хам куна пĕтерсе…

килне эп килт\м,
Юр=па ё\клер\м кил\ме»-
В.А.Урташ