Презентация на тему Шағын және орта бизнес түсінігі

және орта бизнесті дамытуға байланысты шаралар Елбасы Н.Назарбаевтың 1997

жылы 6-наурызда қабылдаған «Шағын және орта кәсіпкерлікке мемлекет тарапынан қолдау көрсетуді жеделдету шаралары» деген қаулысынан басталды.
Шағын және орта кәсіпорындар, үнемі жаңарып тұратын номенклатурасымен және ассартиментімен, аз ғана партияда өнім дайындау, шектеулі тұтынушылар жағдайында елеусіз материалдар мен шикі затты қолдану қажет болған жағдайда пайда болады. Сонымен, шағын кәсіпорындар нарықтың салыстырмалы толған кезінде жекелеген тапсырыстарды есепке алып өнімді аяқтайды, яғни ұсақ – түйек өнімдер өндіріледі. Сонымен қатар, шағын кәсіпорындар қызметтің барлық саласында нолдік нәтиже алумен байланысты жоғары тәуекелге ие болып табылады. Бұл әрі инновациялық қызмет, әрі жаңа технологияны игеру. Өнімнің жаңа түрін игеру. Шағын кәсіпорындардың капиталымен тәуекел, іріге қарағанда қоғамға аз шығындар алып келеді, сондықтан мемлекет шағын кәсіпорындарды құру және дамыту үшін арнайы жеңілдіктер тәртібін тағайындау керек.

меншігі бар, шаруашылық еркіндікке ие және өз қызметі сферасында

үстемдік етпейтін фирмалар жатады. Көптеген шетелдік зерттеулер шағын кәсіпорындарға 500 адамнан аспайтын жұмысшылар бар және сату көлемі 20 млн доллардан аспайтын фирмаларды жатқызады. Бірақ бұл көрсеткіштер шартты болып табылады. 
Қазақстанда шағын және орта бизнеске бірнеше инвесторлармен құрылатын, географиялық шектелген зоналарда қызмет ететін және нарықтың шектеулі үлесіне ие, басқаруды құрушылар жүзеге асыратын, барлық негізгі стратегиялық шешімдерді өздері қабылдайтын кәсіпорындар жатады. Басқару сипаты икемділігімен, форьмалділіктің жоқтығымен шешімін қабылдау барысында, өндіріс саласындада, басқару саласындада жұмысшылардың өз-ара алмасуының жоғарылығымен ерекшеленеді. 

кез келген тұлғаның қаржылық не өндірістік стратегияны жүзеге асыру

барысыда шығынға ұшырау ықтималдығы. Тәуекел негізінен белгісіздік, қарама қайшылық, кездейсоқтық жағдайларда орын алады. Шағын және орта кәсіпкерліктегі тәуекелге сипаттама беру үшін « Ақсай нан өнімдері» комбинатын мысалға алсақ.

өндіретін комбинатты – тағам өндірісінің қуатты отандық кәсіпорны. Комбинаттық

жобасын «Казгипромицпром» институты орындап, 1987 жылы «Алма-Атыпромстрой» тресті құрылысын жүзеге асырған. Комбинаттың жобалық қуаттылығы тәулігіне 21 тонна тоқаш және 142 тонна нан өнімдерін шығаруға есептелген. «Ақсай» нан өнімдерін өндіретін комбинат – галерея, оранжереялы жаяу жолдары бар, бірнеше әкімшілік және өндіріс корпустарында орналасқан, қазіргі заман талабына сай өндіріс орны. Қойма және қоймалық жайлардың жүйесі комбинатқа төтенше жағдайларда автономды тәртіпте 10 тәулік жұмыс істеуіне толық мүмкіншілік береді.

өнімдері комбинатының ” тәуекел түрлері

мен бағасының арасындағы алшақтық;
Инфляция деңгейінің, валюта бағамдарының өзгерісі;
Қаржылық сметалардағы

қателіктер;
Қаржының дұрыс игерілмеуі және т.б

өндірістік участок, мұнда технологиялық бітектес жұмыстар немесе бірдей, біртиптік

өндірістік участоктар бар, міне осылардан цехтар пайда болады.
Негізгі өндірістік участокте шикізатты немесе жартылай фабрикаттарды дайын өнімге айналдырудың өндірістік үрдестері жүзеге асырылады (ұннан-қамырға, қамырдан-пісірілген дайын нанға). Өндірістік үрдістің мазмүны кәсіпорынның және оның үрдістік бөлімшелерінің құрылуына тікелей әсер етеді.

тұрады. Бұл цехтар (нан цехы) төмендегі құралдармен жабдықталады:
Ш2-ХПА-25 пешімен;
Ұзақ

жаймалағыш Ш-33 ХД;
Брожендейтін астауХТР;
Ұнды себелеуші машинка Ш2-ХМВ;
Қамыр илегіш машина А2ХТ3Б;
Лопасты қамыр насосы;
Герпачты дазор;
Қамыр илегіш машина РВ -60;
Езіп араластыратын машина МВ -35-5;
Қант пен май ерітуші құрал;
Қайнату котелі;
Ұн себетін құрал П2П және т.б
Жоғарыда аталған технологиялардың біреуінің істен шығуы өз кезегінде кәсіпорын үшін үлкен шығын, сәйкесінше тәуекел

ішкі бақылаудың мәселелерінен, ұйымдастырудағы қателіктерге тікелей байланысты. Мысалы:Алматы әкімі

Ахметжан Есімовтың TODAY.KZ газетіне берген сұхбатында қаладағы нан-тоқаш өнімдерін өндіруші - «Ақсай» нан-тоқаш комбинаты» ЖШС-іне («Ақсай-нан» сауда маркасы) басшылығының жиі ауысуына байланысты сыртқы басқару енгізетінін айтып ескертті. «8 айдың ішінде үшінші бастық ауысты. Басшылықтың осылайша жиі ауысуы күмән тудырады. Бірақ бұл кәсіпорын стратегиялық маңызды қызмет атқаратындықтан, мен акционермен сөйлесіп көремін. Қажет болса, (сыртқы ) басқару енгіземіз. Ол жерде ( кәсіпорында ) тұрақтылық пен тұрақты саясаттың болғаны керек. акционерлеріңізге осылай деп жеткізіңіздер», - деді А. Есімов.
Осылайша басшылықтың да жиі ауысуы кәсіпорын үшін маңызды тәуекелдердің бірі болып табылады.

келесідей сипатталады:
Тауарды сатумен байланысты;
Тұтынушыларға қызмет көрсету барысындағы олқылықтар;
Қызмет барысындағы

қатерлер;
Шығын көлемінің артуы;
Таза пайданың аздығы;
Пайда көлемінен шығынныңартып кетуі және т.б

орны ерекше. Себебі осы көліктер арқылы шикізаттар мен дайын

өнімдерді тасымалдау жүзеге асады. Сондықтан да кәсіпорын басшылығы транспортармен байланысты тәуекелдердің алдын алып, тәуекелдерді басқаруға үлкен мән берілуі керек. Транпорттармен байланысты тәуекел түрлері келесідей:
Шикізат пен өнімдерді тасымалдау барысында транспорттардың жетіспеушілігі;
Транспортқа қажетті жанармай бағасының өсіп кетуі;
Шикізаттар мен дайын өнімдердің белгіленген орнына уақытылы жеткізілмеуі;
Көліктердегі техникалық ақаулар және т.б

деген сұраныстың өзгеруі;
Экономикалық тұрақсыздық;
Қаржылық жоғалтулар;
Бәсекелес кәсіпорындардың нарықта орын алуы;
Шикізаттарға

деген бағалардың өзгерістері;
Өнімге сұраныстың азаюы;
Бағалардың өзгерісі;
Шығын көлемінің артуы;
Пайда мен шығын арасындағы көрсеткіштер және т.б

басқару кез келген шағын және орта кәсіпкерлік үшін аса

маңызды көрсеткіштердің бірі болып табылады. Сондықтан да тәуекелдердің шамалы да болсын алдын алу үшін кәсіпорын үнемі ізденіс үстінде, нарықтық ағымдағы жағдайымен хабардар болып отыруы аса маңызды болып табылады. Тәуекел деңгейін төмендету, орын алған мәселелерді уақытында шешу кәсіпорын дамуының кепілі болары анық.