Презентация на тему СӨЖ тақырып:Энцефалит

энцефалиттер: 1) Арбовирусты маусымдық: көктем-жаздық (кенелік, шотландық), жаз-күздік энцефалиттер

(масалық, американдық Сент-Луис, австралиялық Муррея, жылқы энцефаломиелиті); 2) Маусымы толық анықталмаған біріншілік вирустық (Коксаки және ЕСНО) энцефалит (герпес және тұмау вирустарынан, құтыру ауруынан болатын энцефалиттер) Б) Вирусы белгісіз біріншілік Экономоның эпидемиялық энцефалиті

шешек, қызамықтан болатын эцефалиттер т.б.) Вакцинациялық энцефалиттер мен энцефаломиелиттер

Миелинсіздіретін энцефалиттер (лейко және панэнцефалит, шашыранды склероздың балаларда кездесетін түрлері) Ревматизм және басқа коллагенездерден болатын энцефалиттер Туберкулостатикалық энцефалиттер

энцефалиттер (нерф жүйесінің сифилисі, бөртпе сүзектен болатын энцефалит). Екіншілік

энцефалиттер (стафилококктық, стрептококктық, маляриялық, токсоплазмоздық т.б.)

затын зақымдайтын түрін — полиоэнцефалиттер
Ақ және сұр заты

қатар зақымдалатын түрін — панэнцефалиттер деп атайды.

созылыңқы дамуынан басталады. Олардың пайда болуынан бұрын жалпы инфекциялық

продрома (дімкәстік, жұтқыншақ ауыруы, буындар сырқырауы, т.б.) Жалпы милық симптомдар: бас ауыруы, көбінесе маңдай бөлігінде, құсу, фотофобия, эпилепсиялық талмалар. Есінің бұзылуы жеңіл дәрежеден (енжарлық, ұйқышылдық) комаға дейн. Бас миының зақымдануының ошақты симптомдары, энцефалит формасы мен патологиялық процестің орналасуына байланысты болады

Онда лимфоцитарлы плеоцитоз 1мкл-да 20–дан 100ге дейін клетка, белок

мөлшері шамалы жоғарылайды. Суйық жоғары қысым әсерінен ағады. Қанда лейкоцитоз, ЭТЖ жоғары. ЭЭГ-да диффузды спецификалық емес өзгерістер,баяу активтілік басым (тета- және дельта-толқындар). КТ мен МРТ да әр түрлі тығыздықтағы ошақты өзгерістер анықталуы мүмкін

негізделеді. Емі. Энцефалиттердің емі патогенетикалық, этиотропты, симптоматикалық және қалпына

келтіру шараларымен іске асады.

к/т 10-20% маннитол ерітіндісі 1-1,5г/кг; фурсемид 20-40мг, диакарб); Десенсибилизация

(тавегил 0,001 г 2рет тәул, супрастин, диазолин, димедрол); Гормональды терапия (АКТГ, преднизолон 1-2мг/кг тәул, дексаметазон 6 сағат сайын 4мг.нан тәул.16мг к/т немесе б/е), Микроциркуляцияны жақсарту (полиглюкин, реополиглюкин, реомакродекс к/т тамшылатып құю); Гомеостаз мен су-электролитті балансты тұрақтандыру (парэнтеральды және энтеральды қоректендіру, калий хлориді, глюкоза, полиглюкин, 200 мл 4% натрий гидрокарбонат ерітіндісі);

8сағ.сайын), Симптоматикалық терапия. Антиконвульсантты. Эпилепсиялық статуста седуксен 5-10мг к/т

(глюкоза ерітіндсінде), 1-2% гексенал ерітіндісі, 1% тиопентал натрий ерітіндісі к/т, ингаляциялық наркоз, фенобарбитал. Психиканы дұрыстау үшін антидепрессанттар. Ұйқыны қалпына келтіру. Барбитураттар (люминал, нембутал), бензодиазепин туындылары (эуноктин, могадон)

жүрек гликозидтері; вазопрессорлы препараттар, глюкокортикоидты гормондар); Тынысты қалпына келтіру

(тыныс жолдарының өткізгіштігін жақсарту, оксигенотерапия, бульбарлы бұзылыстарда интубация немесе трахеостомия); Мидың метаболизмін жақсарту (В тобындағы витаминдер, гаммалон, аминалон, пирацетам); Қабынуға қарсы терапия

жедел вирусты ауруы, эндемиялық табиғи ошақтарда трансмиссивті (кененің шағуы)

немесе алиментарлы жолмен (инфекцияланған сүтпен) арқылы жұғады

оның көлемі 20-30 нм. Кенелік энцефалит табиғи-ошақты нейроинфекция; эпидемиялық

белсенділігі кенелердің санына, социалді факторларға, географиялық ерекшеліктеріне байланысты. Тасмалдаушы болып иксод кенелері табылады.

Полиомиелитикалық Ошақты емес түрі: Қалтыраулық Өшірілген   Менингеалді

беткі қабаттарындағы қан тамырлары болып табылады вирустың тез көбеюіне

байланысты оның депосы пайда болады Вирус қан айналымымен паренхиматозды ағзаларға еніп (бауыр, көк бауыр, өкпе, ми т.б. ) қанға тарайды. Гематогенді жолдан басқа лимфогенді , периневралді жолдары да бар

одан кейін, инкубационды кезең 2-11 күн, продромалді кезең, келесі

кезеңі аурудың дамуы. Қалтырау кезеңі жедел фазасында 3-5 күнге созылады, вирусемия пайда болады ол инфекцияның таралуына әкеледі. Вирустың қан айналымынан кетуі дене қызуының қалпына келуімен, бірақ бұл кезде вирус екіншілік ошақта орталық нерв жүйесінде көбеюі мүмкін.

немесе парезі байқалады. Мойын бұлшықеттерінің салдануынан — «салбыраған мойын»,

«қисық мойын», «қанат тәрізді жаурын» симптомдары пайда болады.

ми-жұлын сұйқтығында кене энцефалиті вирусын немесе антиденені серологиялық тексерулер

арқылы анықтайды.

титрленген адам иммуноглобулинін енгізеді. Дегидратациялық ем тағайындайды, жүрек –тамыр

ауруларына арналған препараттар, симптоматикалық ем, антибиотиктерді және сульфаниламидтерді асқынулар болғанда ғана пайдаланады (пневмония

КДС, АКДС вакциналарынан кейін дамиды. Аурудың негізіне мидың аллергиялық

реакциясы жатады. Процесс көбінесе ми мен жұлынның ақ затында орналасады, демиелиндік ошақтар пайда болады.

Поствакциналық энцефалит кеш жүргізілген және 1-ші вакцинациядан кейін пайда

болады. Ауру жедел басталып, дене қызуының 39-40С0 дейін көтеріледі. Басы ауырып, құсып, есінен айырылады, жалпы құрысу болады. Кей кезде менингеальды симптомдар байқалады. Ми мен жұлынның пирамидті жолдарының демиелинизациялануы салдануға әкеп соғады. Экстрапирамидтік жүйе зақымдалса қозғалыс координациясы бұзылады.

толығымен жазылып кетеді. Кей жағдайда мидың бірден ісуі баланың

өміріне қауіп төндіреді. Жазылғаннан кейін де біраз уақытқа дейін парездер сақталады, бірақ кейін жойылып кетеді. Емдеуі. Вакцинациялық энцефалит кезінде десенсибилизациялық заттар, дегидратациялық, тамыр тарылтқыш, температураны төмендететін препараттар тағайындалады

Инфекциялық – аллергиялық энцефалитке жатады. Ми тамырларының аллергиялық васкулит

тәрізді зақымдалуы байқалады. Кейде миелиндік қабықтан басқа остік цилиндрде зақымлады. Қызылша – энцефалиті кезінде өлен балалардың миында көптеген ұсақ қан құйылулар байқалады. Қызылша энцефалиті ми тамырлары мен синустарының флеботромбозымен асқынуы мүмкін. Кейде ми қабығында қабыну өзгерістері байқалады.

кейін жедел басталады. Дене қызуы бастапқыда қалыпты болып, кейіннен

бірден көтеріледі. Есі шатасқан. Ауыр түрінде галлюцинациялар, психоматорлық қозу, жалпы құрысу байқалады. Тексергенде менингеальды симптомдар, парез, салдану, координациялық бұзылыстар, гиперкинез, II, III, VII бас ми жүйкелерінің зақымдалу симптомдары, жамбас қуысы органдарының қызметінің бұзылуы анықталады. Жұлын сұйықтығында белок көбейіп, қысымы жоғарлағаны анықталады. Қызылша энцефалитінің ағымы ауыр, 25% өлімге әкеліп соғады. Энцефалиттің ауырлығы қызылшаның ауырлығына байланысты емес.

қарсы жүргізу керек. Науқастармен қатынаста болған адамдарда аурудың алдын-алу

үшін гамма – глобулин енгізеді.

жылы Жпониядағы эндемиядан кейін сипаталған. Аурудың қоздырғышы мүзгіш вирус

болып табылады. Ауру маса шаққаннан кейін пайда болады. Маса және кейбір жануарлар вирустың табиғи қоры болып табылады.

аптаға дейін созылады. Көп жағдайда ауру жедел басталады: дене

қызуы жоғарлап, есінен танады, таралған құрыспа, құсу, менингеальды симптомдар анықталады. Тері мен кілегей қабықша қызарып, геморрагиялық бөртпенің көптеген таралған элементтері пайда болады. Психоматорлы қозу, сандырақтау, галлюцинация немес керісінше адинамия жоғарылап, пирамидалық бұзылулар, парездер, параличтер пайда болуы мүмкін. Орта мидың зақымдалуы көз қимылдатудың бұзылуымен, децеребрациялық сіреспе симптомдарының дамуымен сипатталады. Процесс сопақша миға таралған кезде бульбарлы синдром, тыныс алу параличі және жүрек қызметінің бұзылуы байқалады.

қолдану, батпақтарды құрғату маңызды профилактикалық шаралардың қатарына жатады. Тұрғылықты

халыққа маса энцефалитіне қарсы профилактикалық егулер жүргізіледі. Науқастарға бұлшық ет ішіне немесе эндолюмбальды түрде 2-3 мл мөлшерде 2-3 күн бойы сарысу егіледі. Дезинтоксикациялық дегидратациялық терапия жүргізіп, симптоматикалық препараттар тағайындалады (антиконвульсанттар, жүрек-қан тамырға әсер ететін препараттар, антибиотиктер т.б.). сауығып келе жатқандарға витаминдердің жоғары дозасын, күшейткіш дәрілер, биостимуляторлар, массаж, емдеу және дене шынықтыруы тағайындалады.

рет 1917 жылы Вена қаласындағы профессо Экономо толықтай сипаттады.

Летаргиялық энцефалитті 915-1925 ж.ж. эпидемия кезінде көптеген зерттеушілер зерттеді. 1923 ж. Н.Ю.Тарасевич балалардағы эпидемиялық энцефалиттің ағымы мен клиникасының ерекшеліктерін толықтай сипаттады. Летаргиялық энцефалитпен көбінесе 20-30 жастағы адамдыр ауырады, мектеп жасындағы балалар сирек ауырады. Емшектегі және мектептегі балаларда эпидемиялық энцефалит ауыр түрде өтеді.

дәлелдер бар. Аурудың қоздырғышы сүзгіш вирусы болып табылады. Вирустың

нерв жүйесіне ену жолдары толық зерттелмеген. Алдымен вирусемия пайда болып, сосын вирус периневральды кеңістік арқылы миға енеді деп болжайды. Эпидемиялық энцефалиттің клиникалық ағымы жедел және созылмалы кезеңге бөлінеді. Энцефалиттің созылмалы кезеңінің түзілуіне аутоиммунды процестердің маңызы зор.

дейін созылады, кейде, кейбір авторлардың мәліметі бойынша бұл кезеңнің

ұзақтығы бірнеше айға, тіпті жылға дейін созылады Ауру жедел басталады. Гипертермия 39-400 байқалып, бас ауыру, кейде құсу, жалпы әлсіздік пайда болады. Эпидемиялық энцефалит кезінде аурудың басталуының алғашқы сағатында-ақ науқастар әлсіз, ұйқышыл болады. Кейде психоматорлық қозу байқалады. Науқастардың ұйқышылдығы бұл аурудың «летаргиялық» деген атын анықтайды. Ол гипаталаму-мезэнцефалды «сергектік» орталықтары зақымдалуымен байланысты.

болады. Балаларда жалпы ми симптомдарымен бірге жүреді. Олар гемо-

және ликвородинамикалық бұзылыстар, мидың ісінуі, аурудың басталғанынан бірнеше таралған тырысу байқалады. Гипоталамус ядроларының зақымдануы ми гемодинамикасының бұзылуына жағдай жасайды. Ми ісініп домбығады да, балаларда летаргиялық энцефалиттің ошақты симптомдары пайда болмастан бірінші-екінші күні науқас өліп кетуі мүмкін. Ересектерде жалпы инфекциялық ауру басталғаннан кейін бірнеше сағаттан соң ұйқысы бұзылып, сергектенуі – диссомния байқалады, сонымен қатар көз қимылы бұзылады. Диссомния летаргия түрінде немесе керісінше ұйқысыздық түрінде өтуі мүмкін. Кейде күндіз ұйқышылдық, түнде ұйқысыздық, психомоторлық қозу байқалады.

парасимпатикалық ядроларының зақымдалуымен байланысты болады. Науқастарда бір және екі

жақты птоз, диплопия, қылилық байқалады, конвергенциясы бұзылады. Көз қарашықтары үлкейеді. Көз қарашығының жарыққа реакциясы сақталуы мүмкін (бұл Аргайл-Робертсон синдромын кері синдром). Тәртіп бойынша алғашында бұдыр асты аймағының зақымдалу симптомдары пайда болады. Олар: ұстама тәрізді тахипноэ, тахикардия, артериялық қан қысымының төмендеуі, жоғарлауы немесе ассиметриясы. Көбінесе есінеу пайда болады.

Эндогенді интерферонды енізу теориялық жағынан негізделген. Вирусты инфекция кзінде

десенсибилизациялық дәрі-дәрмектер (антигистаминдер-димедрол, дипразин, супрастин, тавегил, фенкарол, гормондар, преднизолон, гидрокортизон), (витаминотерапия-аскорбин қышқылы – 1-1,5г. күніне, В1, В6, В12, т.б.) тағайындалады, 5-10 проценттік кальций хлоридінің ерітіндісі, кальций глюконаты ішке немесе тамыр ішіне қабынуға қарсы дәрі – дәрмектер (тамырға 40% уротропин глюкозаға қосып) беріледі. Сонымен қатар қарқынды дегидратациялаушы терапия көрсетліген: зәр бөлуді күшейткіш дәрілер ішке, бұлшық ет ішіне немесе тамырға (фуросемид, лазикс, фонурит, новурит, диакарб, глицерин, урегит, 10-20% маннитол, маннит, натрий хлоридінің гипертониялық ерітіндісі) тағайындалады. Бұл дәрілер электролиттер алмасуын өзгертпеу үшін калий препараттарымен бірге тағайындалуы тиіс(панангин, аспаркам).Симптомдарына байланысты ем жүргізіледі.