Презентация на тему биология пәнінен Ми бөліктері

жүйесі қандай бөлімдерден түрады, ерекшелігі неде?
- Орталық жүйке жүйесінің

қызметі неде?
- Шеткі жүйке жүйесінің ерекшелігі не?
- Вегетативті жүйке жүйесінің ерекшілігіне мысал келтіре отырып, жауап беріңіздер?
- Жұлынның қызметі қалай жүзеге асады?
- Қандай рефлекс доғасы жұлын арқылы өтеді?
Жұлын зақымданса қандай өзгерістер пайда болады?
Жұлын дененің қай жерінде орналасқан?
Жұлыннан неше жұп жүйкелер таралады?

а)Дендрит в) Аксон с) нейроглия
2. Жасуша

серіктері -
А)Нейронның қысқа өскіні В)Нейрон денесі С)Нейронды қоршап орналасқан жасушалар
3.Шеткі жүйке жүйесінің бөлімі:
А) Ми В) Жүйкелер, жүйке түйінділері С) Үлкен ми сыңары
4.Жүйке арқылы тірі ағзалардың тітіркендіргіштерге жауап беруі:
А) Рефлекс B)Қозғалмау C)Қозу
5. .Нейрондардан құралған ұлпа
А) Дәнекер B)Бұлшықет C)Жүйке
6. Жұлынның атқаратын қызметі
А) рефлекстік және өткізгіштік В) өткізгіштік, қозу С) Өткізу, кері бету
7. Ақ зат майлы қабықпен - .... қапталған ұзын өсінділер
А) лиелин В)миелин С) көбелек
8. Жұлын неше сегменттен тұрады?
А)23 В)16 С) 31
9. Қандай да бір мүшенің немесе жүйенің қызметін реттейтін жүйке жасушаларының шоғыры не деп аталады?
А) жүйке орталығы В) жасуша орталығы С) жұлын орталығы
10. Ең қарапайым рефлекс –
А) бел рефлексі В) тізе рефлексі С) бүгу рефлексі

– «3»
3-0 – «2»

Көрмеген ешкім,
Дәмін татып,
Қара орман асты
Ұйыған қатық
Жаңа сабақ

Сабақтың тақырыбын ашу
Жұмбақ

қызметінің топтары туралы түсінік беру
әрекетін ұйымдастыру.
Сабақтың Мақсаты:
Білімділігі:
Біліктілігі:
Оқулық

мәтінімен, сызбанұсқалармен және кестелермен жұмыс істеу икемдігін дамыту.
Алдыңғы сабақтан алған білімді байланыстыра және салыстыра пайдаланып, икемділікті дамыту.

Дағдыландыру:

Адам миының қызметтерінің ерекшеліктері туралы ойларын сипаттай білуге үйрету, тәрбиелеу

бөліктерін бос шаршыға толтыр.

салмағы орташа 1300 - 1400г. Жұлындағыдай мида ақ зат пен

сұр заттан құралған. Жұлыннан айырмашылығы - мидың ақ заты ішкі жағында, сұр заты сыртында болады. Мидың ішінде ми сұйықтығы толған қуыстар бар. Оларды ми қарыншалары дейді, себебі ішінде мөлдір әрі тұтқыр сұйықтық болады. Ми бөлімдері: 1) сопақша ми; 2) мишық (артқы ми); 3) ортаңғы ми; 4) аралық ми; 5) алдыңғы ми сыңарлары.

кішірейеді
2 жаста
2 есе үлкен
6 жаста
1 кг

жаста екі есе үлкейіп, алты жаста 1кг - нан

асады. Ал, 20 - 30 жаста қалыптасып, 60 жастан кейін кішірею байқалады. Кейбір жануарларда ми салмағы адам миынан ауыр келеді. Мысалы китте - 7000г, дельфинде - 5200г, пілде - 4000г. Адамның ақыл - ойы, дарындылық қабілетін ми салмағымен байланыстыруға болмайды. Мидың қызметі сұр заттың жалпы көлеміне, онда жатқан 18млрд ми нейрондарының қабілетіне байланысты келеді. Бала мен ересектерде нейрон саны өзгермейді. Жүйке талшықтарының өсуі мен өсінділерінің пішіні өзгере береді. Мысалы: атақты жазушы С. Тургеновтың ми салмағы 2012г болса, жазушы Франстың ми салмағы 1012г, дәрігер, психиатор Бехторовтың - 1720г, атақты физиолог И. П. Павловтың - 1653г, атақты химик И. Д. Менделеевтің - 1571г болған

Жұлындағы сияқты, сопақша мидың ақ заты сыртында, сұр заты

іш жағында орналасады. Сопақша мидың ұзындығы 2, 5 - 3см. Сопақша мида бір ми қарыншасы орналасқан. Онда ему, жұту, жөтелу, түшкіру, көзді жыпылықтату рефлекстерінің орталығы бар. Сұр затында тынысалу, қан тамырларын, асқорытуды реттейтін орталықтар орналасқан.

жатады. Ми көпірі ортаңғы ми мен сопақша мидың аралығында

орналасқан. Сопақша ми мен ортаңғы миды байланыстырып тұратындықтан, оны ми көпірі дейді. Мишық - сопақша ми мен ми көпірінің артқы жағында жатады. Мишық қаңқа бұлшықеттерінің үйлесімді жиырылуын реттейді.

арасында орналасқан. Ол алдыңғы ми мен артқы миды бірімен

- бірін жалғастырып тұрады. Теріде пигменттің бояутектің түзілуін реттейді. Кенеттен шыққан дыбыс, жарық тітіркенгіштерін тез бағдарлауды реттейді. Ми бөлімдерінің мишықтан басқалары ми бағанасын құрайды.

жатады. Көру, дәм сезу, есту және т. б. рецепторлардан

келетін қозу аралық ми арқылы алдыңғы мидың үлкен ми сыңарларының қыртысына өтеді. Аралық ми зат алмасу, жүрек - қантамырлары жүйесі, ішкі секреция бездері, зәршығару, ұйқы жұмысын реттейді. Ағзаның ішкі ортасы, дене температурасы, тынысалу, қан қысымының тұрақты болуы аралық миға байланысты.

қанша?
ІІІ .Қанша жасқа дейін өседі?
ІҮ. Ми қандай бөліктерден тұрады?
Ү.

Ми қарыншалары дегеніміз не? ҮІ .Ми сұйықтығы жайлы не айтамыз?



Ми сұйықтығы ми қарыншаларында болады,түссіз,құрамында қан жасушалары мен ақуыз болады.Бұл бұзылса ,ми қызметі бұзылады.
2. Ми қарыншалары дегеніміз ми бөліктері өзара қатынасатын қуыс.
3. Орташа салмағы -1300-1400гр.
4. Ми бассүйек қуысында орналасқан.
5 .Ми 20 жасқа дейін өседі.
6. Ми 5 бөліктен тұрады-үлкен ми сыңарлары,аралық ми,ортаңғы ми,мишық,сопақша ми.

(І-ҮІ)сұрақтарға ( 1-6) жауапты таңдап алып,сәйкестендіріңіз:

3 - тапсырма

6
V - 2
VІ - 1

г.
2. ............. Жұлынның жалғасы
3. Сопақша ми............ арқылы ортаңғы ми,

аралық ми және .......... ми сыңарына қозуды өткізеді.
4. Мишықтың жұқа беткі қабаты ........ деп аталады.

салу.