Презентация на тему Ө.Тұрманжанов Қарлығаш 4-сынып

кеңінен таралған, 20 туысқа бірігетін 79 түрі бар. 

Қазақстанда 5 түрі (жар қарлығашы, құз Қарлығашы, қосреңді Қарлығаш, секпілтөс Қарлығаш, кент Қарлығашы) кездеседі.

қысқа, тұмсығының түбі кең, езулерінің арасы алшақ. Қанаттары жіңішке

әрі ұзын. Дене бітімі ерекше сымбатты. Саусақтары қысқа, әрі әлсіз, жерде жүруі ебедейсіз. Қ-тың қауырсыны тығыз, жотасы қара түсті жылтыр. Сыртқы түрінен еркегі мен ұрғашысының айырмашылығы байқалмайды. Дене тұрқы 9—23 см, салм. 10—60 г.

көп уақытын ауада ұшып жүріп өткізеді. Су үстінен ұшып

бара жатып-ақ су іше береді. Ұшып жүріп қорегін ұстап жейді.

сілекейімен араластырып бекем етіп жартас қуыстарына, жағалаудағы жарға, үй

ішіне, кейде ағаш басына да салады. Ұясы жарты ай немесе түбі кең, аузы тар құмыра пішінді. Ұясының түбіне қауырсыннан, т.б. заттардан жұмсақ төсеніш жасайды.

Құз қарлығашы
Қосреңді ауыл қарлығашы

түрі белгілі. Олар 12 тұқымдасқа бірігеді. Ең көбі – сарыбас

жыландар, олардың 1500-дей түрі бар.

(2 түрі),
сарыбас жыландартәрізділер (12 түрі),
сұржыландар (2 түрі),
бозша жыландардың (1

түрі) 18 түрі белгілі.

Жыландардың көпшілігі құрлықта, әдетте, қалың шөп өскен жерлерде, ағаш басында, шөлді аймақтарда, кейбір түрлері тұщы сулар мен теңіз-мұхиттарда тіршілік етеді.

(қарашұбар жыландар, гюрзалар, т.б) салады, ал кейбіреулері (сұржыландар, бозша жыландар, т.б.)

тірі туып көбейеді. Жеке дара немесе топтанып (мысалы, сұржыландар) қыстайды. Топтанып қыстайтын түрлерін халық «ордалы жыландар» деп атайды. Жылан зиянды кеміргіштер, моллюскілер және жәндіктермен қоректеніп пайда да келтіреді. Кейбір түрлерінің терісі әсемдік бұйымдар, еті тамақ жасау үшін, ал уы медицинада қолданылады

білген. Қазіргі уақытта Мысырдағы Суэцк университетінде ұзақ, қажырлы еңбекпен

жылан уының химиялық құрамы зерттеліп, таңғаларлық жаңалықтар ашылды. Жылан уынан жасалған дәрімен ракты,  қант диабетін емдеуге, қан тоқтатуға, қан қысымын қалыпқа келтіруге болады екен. 

денесі ұзынша (40 – 75 мм), жасыл, сары, қоңыр

түсті. Ал жазда өсімдіктің маусымдық өзгеруіне байланысты түсі құбылып тұрады. Қос қанатты, алдыңғы екі аяғы жемін қармауға икемді келеді. Қазақстанның барлық облыстарында 20-дай түрі, әсіресе, кәдімгі дәуіт, теңбіл қанатты дәуіт, қауырсын тұмсықты эмпуза жиі кездеседі. Дәуіттер шала түрленіп дамиды, олардың қыстаған жұмыртқасы көктемге салым қанатсыз дернәсілге айналады да, 7 – 8 рет түлейді.

қоректенетін болғандықтан пайдалы, бірақ кейбір түрі бал арасынан, пайдалы

қоңыздарды жеп, зиян да келтіреді. Түсі қорғанысты жасыл, сары-қоңыр; жазда өсімдіктің солуына байланысты түсін өзгертеді.

көрінетіндіктен, Дәуітті орысша БОГОМОЛ деп атаған екен