Бірі Қос-Танай шатқалының атауын қайтыс болған сұлу әпкелер Қос
және Танай есімімен байланыстырса, екіншісі дәл сондай есімге ие болған ғашықтармен байланыстырады. «Қостанай» сөзінің пайда болуы туралы болжамдарының бірі «Кос Тней Сай» атауы этимологиясын көрсетіп, бұл жерлерді қыпшақ тайпасынан шыққан Ұзын тармағының, Алтынбас руымен байланыстырады. Мүмкін бұл пікір ең тиімдісі шығар, себебі біздің қаламыз, бұрын қала шекарасы болған, ал қазір тарихи орталықты тұйықтайтын екі сайды әлі күнге дейін сақтап отыр.