Презентация на тему Қанжасау жасқа байланысты гистологиясы

ерекшеліктері
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер

қанның физиологиялық маңыздары әртүрлі формалы элементтерінің қалыптасып, пісіп-жетілетін мүшелерін

айтамыз. Бұл мүшелер қызметіне байланысты орталық және шеткі болып бөлінеді. Орталық мүшелерде формалы денешіктердің негізі қалыптасып, шеткі ағзаларда толық жетілуі болады. Орталық ағзаға сүйек кемігі мен тимус, ал шеткісіне көкбауыр, лимфа түйіндері және миндалиндер .

қатар иммунды жүйені қалыптастыратын ағза болып табылады. Сүйек кемігі

негізінен қызыл кемік және сары сүйек кемігі болып бөлінеді. Қызыл сүйек кемігі medulla ossium rubra қуысты сүйектердің эпифизінде және қысқа сүйектермен жалпақ сүйектердің кемікті бөлігінде болады. Сары сүйек кемігі medulla ossium flava ұзын сүйектердің диафизді бөлігін толтырып жатады.

жартысына жуығы қызыл кемік. Ол негізінен құрамына ретикулярлы тін

мен гемопоэтикалық элементтерден тұратын миелойдты тіннен қалыптасқан. Онда бағаналы клеткалар мен қан элементтерінің жетілмеген бласты түрлері болады. Ал сары кемікте негізінен май тіні болады. Қалыпты жағдайда мұнда қан түзілмейді, тек көп қан жоғалтқан жағдайда қан жасау элементтері сары кемікте табылады.

аяғында қалыптаса бастайды. 12- аптадан бастап мұнда қан тамырлары

мен синусоидтар дамиды. 20-аптаға таман сүйек кемігінің массасы тез өсе бастайды

табылады. Мұнда сүйек кемігінен қан арқылы келетін бағаналы жасушалар

жасушалық иммунитетке жауапты Т-лимфоциттерге айналады. Сондай-ақ тимуста “тимустық фактор” атты секрет өндіріледі. Бұл Т-лимфоциттердің қызметіне әсер етуші жүйе. Айырша без мөлшері жағынан ассиметриялы екі бөліктен тұрады оң және сол dexter en sinister. Жоғары бөліктері біріккен және жіңішкелеу, ал төменгі бөліктері жуандау келеді. Сол жақ бөлігі көбінесе ұзын болады. Жалпы салмағы 37,5г жуық, ал ұзындығы 7,5-16см.

алдыңғы жағында оң және сол жақ медиастинальді плевраның арасында

орналасады. Тимустың алдыңғы жағы дөңестеу келеді, ал артында перикардтың жоғарғы бөлігі орналасқан. Тимустың дәнекер тінінен түзілген капсуласы capsula thymi бар. Паренхимасы қыртысты және милы заттан тұрады. Ал стромасы ретикулярлы тін мен эпителиоциттерден түзілген.

3-4 желбезек қалталарынан жұп ағза түрінде пайда болады. Кейін

ол тек 3-сінен дамиды, ал 4-сі руднимент түрінде болады. Тимус иммунды жүйенің басқа ағзаларына қарағанда ерте дамиды.Ол нәрестеде 13,3г болады.

негізінен іш қуысының 9-11 сол жақ қабырға аралығында

орналасады. Ересек адамдағы салмағы ерлерде-192г, әйелдерде 153г болады, ұзындығы 10-14см, ені 6-10см, қалыңдығы 3-4см. Көкбауыр жұмсақ, қою қызыл түсті болады. Оның екі бетін ажыратады: диафрагмальды, висцеральды. Висцеральды бетінде көкбауыр қақпасы бар, қақпа арқылы нерв, қан тамырлары өтеді. Көкбауырдың шырышты қабатының астында дәнекер тінді трабекулалар trabeculae lienis бар. Трабекула астында көкбауыр паренхимасы пульпа pulpa lienis орналасқан. Пульпаның екі түрін ажыратады қызыл және ақ. Қызылының құрамында эритроциттер, лейкоциттер, лимфоциттер, макрофагтар бар, ал ақ пульпа лимфойдты түйіндерден, лимфоциттерден тұрады.

бөлінген көкбауырлық артериямен қоректенеді.Вена қаны пульпарлы, трабекулалы тамырлардан қақпа

венасы арқылы көкбауыр қақпасынан шығады. Нервтенуі симпатикалық талшықтар арқылы жүреді. Көкбауырдың қалыптасуы эмбрионалды дамудың 5-6 аптасында жүреді. 2-4 айында веналық синустармен қатар трабекулалар қалыптасады, 4-5 айында алғашқы лимфоциттер шоғыры пайда болады.

тіннің диффузды жинақталуынан түзілген. Тілдік миндалина тілдің түбірінде тегіс

эпителидің астында орналасады. Оның ұзындығы 18-25мм, ені 18-25мм. болмайды. Таңдайлық миндалина жұп болады, ол миндалиналық ұяда орналасады. Ұзындығы 13-28мм. Жұтқыншақтық миндалина тақ мүше, ол жұтқыншақтың арт жағында орналасады.Ұзындығы 13-21мм, ені 10-15мм. Түтікті миндалина жұп орган, есту түтігінің жұтқыншақ бөлімінде орналасқан. Бұл да басқалары тәріздес лимфоидты тіннің диффузды жинақталуынан қалыптасқан.

жүйенің ең саны көп мүшесі болып табылады. Лимфа түйіндері

лимфа тамырларын, лимфа бағандарын бойлай дене мүшелерінің барлық аймақтарында орналасады. Олар негізінен топтасып немесе жұптасып орналасады. Сыртынан әрбір лимфа түйіні дәнекер тінді капсуламен қапталған, мұннан ішке қарай капсулалық трабекула тарайды.

hilus бар. Соматикалық лимфа түйіндерінде бір ғана қақпа, ал

висцералдыларда 3-4 қақпаға дейін болады. Бұл қақпа арқылы артерия, вена, нервтер де түйінге өтеді. Капсуланың ішінде ретикулярлы тіннен түзілген строма мен екі түрлі заттан тұратын паренхима бар. Паренхима милы medula және қыртысты cortex заттан тұрады.

түзіледі. Осыдан бастап нәресте дүниеге келгенше біртіндеп дене аймақтарының

барлық жерінде дамиды. Біртіндеп жылдар өте келе лимфа түйіндері өзгеріске ұшырай бастайды, яғни жас ұлғайғанда ұсақ түйіндер дәнекер тінденіп, қызмет атқармайтын болады, кейбір жақын орналасқандары бірігіп, бір үлкен түйін құрайды. Олар сегментті немесе лента тәрізді болады.

бауырда, барлық сүйектердің жілік майында өтеді.

Туғанан кейін

қан түзу барлық сүйектердің жілік майында өтеді, ал 4 жастан кейін, тек жалпақ сүйектерде ғана: төс сүйегі, қабырғалар, омыртқалардың денесі және түтік тәрізді сүйектердің эпифиздерінде.

Гематологиялық көрсеткіштеріне байланысты балалық шақ 3 кезеңге бөлінеді.

Баланың қанының құрамы оның жасына және денсаулығына байланысты.

моноцитоз.
Нейтрофилді лейкоцитоздар- іріңді қабынулар тудыратын инфекцияларда (стрептакоак, стафилакокк, менингококк

т.б), миокард инфарктысында, жедел қан кетулерде байқалады.
Эозинофильді лейкоцитоз- ішек құрты ауруларында, аллергиялық ауруларда және бүйрек үсті безінің қыртысының қызметі төмендегенде байқалады.
Базофильді лейкоцитоз-қан жүйесі ауруларында-созылмалы миелоз.
Лимфацитоз- лимфалейкозда және созылмалы инфекциялфқ ауруларда.
Моноцитоз- вирусты инфекцияларда желшешек, қызамық, лимфогранулнматозда байқалады.

жүйесінің гомеостазын (тұрақтылығын) сақтап, иммунды қорғаныс қызметін атқаратын мүшелердің

жиынтығы жатады. Қан жасушалары түзілетін мүшелер екі топқа: орталық және шеткі болып бөлінеді. Қан жасайтын мүшелердің қызметтері сан-алуан болғанымен, олардың құрылыс ерекшеліктері бірдей, бір-біріне ұқсас болып келеді. Бұл мүшелердегі ұқсастық оларды біріктіріп, негізін түзетін ретикулинді дәнекер тіні болып табылады.