Слайд 2
Czas trwania ciąży
do 21 tyg + 6
dni
22 tyg - 36tyg +6
37 tyg – 41 tyg+6
>42
tyg
PORONIENIE
PORÓD
PRZEDWCZESNY
PRAWIDŁOWY CZAS TRWANIA CIĄŻY
CIĄŻA PRZENO-SZONA
Слайд 3
PORONIENIE
Wydalenie z jamy macicy jaja płodowego przed ukończeniem
22 tygodnia ciąży
10-20% ciąż kończy się poronieniem udokumentowanym, prawdopodobnie
jest to jednak ok. 40-50%
Слайд 4
PORONIENIE
Ryzyko maleje wraz z wiekiem ciążowym –
50% ciąż przed implantacją, 12-24% po implantacji, ryzyko spada
do 10% po 8 tyg.
Częstość występowania poronień wzrasta z wiekiem matki – istotnie po 35 r.ż.
Слайд 5
PRZYCZYNY PORONIEŃ
Genetyczne
Hormonalne
Anatomiczne
Zakażenia
Zaburzenia immunologiczne
Toksyczne
Zaburzenia metaboliczne
Слайд 6
PRZYCZYNY GENETYCZNE
Mogą powstać po zapłodnieniu lub zostać przekazane
przez jednego z rodziców
50-60% poronień samoistnych w I trymestrze
ciąży spowodowane aberracjami chromosomalnymi
Trisomie 40-50% - 16(letalna), 21,18,13
Monosomia X 15-25%
Triploidia 15% (dispermia)
Tetraploidia 5%
Слайд 7
PRZYCZYNY ANATOMICZNE
Wrodzone wady macicy
Zrosty wewnątrzmaciczne
Niewydolność szyjki macicy
Mięśniaki
macicy
Endometrioza miednicy mniejszej
Polipy endometrialne
Слайд 8
Wrodzone wady macicy
W ogólnej populacji 0,05-2%, u kobiet
z kilkoma poronieniami w wywiadzie 15-25%
Patomechanizm – niedokładnie wyjaśniony
(defekt jamy, wzrost ciśnienia wewnątrzmacicznego, anomalie endometrium- zbaurzenia receptorowe, polipy endometrialne)
Diagnostyka: USG, histerosalpingografia, histeroskopia
Слайд 9
Zrosty wewnątrzmaciczne
Najczęściej spowodowane czynnikami jatrogennymi (łyżeczkowanie jamy macicy
po porodzie lub poronieniu, reskecje mięśniaków podśluzówkowych)
Leczenie: przecięcie zrostów
w histeroskopie
Слайд 10
Mięśniaki macicy
Podśluzówkowe mięśniaki – zniekształcenie jamy macicy, zaburzenia
funkcji endometrium
Leczenie u kobiet, u których nie znaleziono innych
przyczyn poronień
Wyłuszczenie, resekcja histeroskopowa
Слайд 12
PRZYCZYNY HORMONALNE
Niewydolność fazy lutealnej
Dgn: biopsja endometrium, stężenie progesteronu
w surowicy krwi
Leczenie: progesteron (od początku cyklu)
Niedoczynność tarczycy
(
TSH ? prolaktyna)
Zespół policystycznych jajników
( LH, hiperandrogenizm)
Слайд 13
ZAKAŻENIA
Mycoplasma hominis
Uroplasma urealyticum
Chylamydia trachomatis
Infekcje wirusowe (HSV t.
2; różyczka; CMV)
Toxoplasma gondi
Listerioza
Bakteriemia i toksemia u matki
(obumarcie płodu)
Waginoza bakteryjna – wzrost ryzyka poronienia późnego
Слайд 14
PRZYCZYNY IMMUNOLOGICZNE
Choroby autoimmunologiczne
Zespół antyfosfolipidowy
Przeciwciała antyfosfolipidowe:
antykoagulant toczniowy, przeciwciała antykardiolipinowe
Leczenie:
kw. acetylosalicylowy + heparyna
Слайд 15
CZYNNIKI TOKSYCZNE
Alkohol
Palenie tytoniu
Czynniki chemiczne (środowisko pracy)
(również gazy anestetyczne)
Pestycydy,
promieniowanie – przedmiot badań
Слайд 16
ZABURZENIA METABOLICZNE
Każde schorzenie przewlekłe może być przyczyną poronienia.
Choroby nerek
Choroby wątroby
Nadmierna otyłość, kobiety wychudzone
Wady wrodzone serca
Cukrzyca
Слайд 17
MECHANIZM PORONIENIA
Zależy od wielkości jaja płodowego
< 8 tygodnia
– JEDNOFAZOWY
płód nie odgrywa roli, zasadniczą masę jaja stanowi
kosmówka
> 8 tyg. – DWUFAZOWY
Płód wydalony jako pierwszy, następnie kształtujące się łożysko (prawie nigdy w całości)
Слайд 18
ROZPOZNANIE
Wywiad
- ostatnia miesiączka / długość
cyklu
- obfitość krwawienia
-
dolegliwości bólowe
- fakt wydalenia jaja płodowego
Badanie ginekologiczne
Badania pomocnicze
- laboratoryjne
- ultrasonograficzne
- histopatologiczne
Слайд 19
W zależności od stopnia nasilenia objawów rozróżniamy:
Poronienie zagrażające
(abortus imminens)
Poronienie w toku (Abortus in tractu)
Poronienie zatrzymane (missed
abortion)
Poronienie zupełne
Poronienie niezupełne
U 40% wszystkich ciężarnych przynajmniej raz występuje krwawienie we wczesnej ciąży!
Слайд 20
Poronienie zagrażające
(abortus imminens)
Bezbolesne krwawienie z macicy
Czasem
skurcze o niewielkim natężeniu
Badanie ginekologiczne:
uformowana część pochwowa,
kanał szyjki zamknięty,
miernego
stopnia krwawienie z kanału,
powiększona (odpowiadająca zaawansowaniu ciąży), okresowo napięta macica
Слайд 21
Poronienie zagrażające -postępowanie
Oszczędzający tryb życia
Unikanie współżycia
Leki rozkurczowe
Progesteron
Слайд 22
Poronienie w toku
(abortus in tractu)
Obfite krwawienie
Bolesne skurcze
macicy
Badanie ginekologiczne:
skrócona szyjka macicy,
kanał szyjki drożny
w ujściu zewnętrznym lub
pochwie widoczne fragmenty jaja płodowego
Postępowanie: wyłyżeczkowanie jamy macicy
Слайд 23
Poronienie zatrzymane
(missed abortion)
Brak wydalenia obumarłego płodu w
przewidzianym czasie (14 dni od śmierci płodu)
Wielkość macicy nie
odpowiada zaawansowaniu ciąży
Brak czynności serca płodu w USG
Tendencja spadkowa stężeń β-hCG
Слайд 24
Poronienie zupełne
(abortus completus)
Występuje rzadko
Całkowite wydalenie jaja płodowego
Szybkie
obkurczenie macicy
Zamknięcie kanału szyjki
Pacjentka nie wymaga łyżeczkowania jamy macicy
Слайд 25
Poronienie niezupełne
(abortus incompletus)
Niecałkowite wydalenie elementów jaja płodowego
Krwawienie
z macicy
Skurcze macicy
Слайд 26
Postępowanie:
Wyłyżeczkowanie jamy macicy
Pacjentkom z grupą krwi Rh (-)
minus należy podać Immunoglobulinę anty-D
Слайд 27
PORÓD PRZEDWCZESNY
(Partus praematurus)
Urodzenie noworodka
po ukończeniu 22
tygodnia
a przed upływem 37 tygodnia ciąży
Poród wystepujący przed osiągnięciem
wieku ciążowego, w którym płód uzyskuje optymalą zdolność do życia w srodowisku pozamacicznym.
Слайд 28
ETIOPATOGENEZA
Wieloczynnikowa i nie do końca poznana
Główne patomechanizmy:
Stres i
aktywacja matczyno-płodowej osi podwzgórze-przysadka-nadnercza
Zakażenia i stan zapalany
Krwawienie wewnątrzmaciczne
Nadmierne
rozciągnięcie macicy
Czynniki ryzyka: medyczne i socjalne
Слайд 29
Etiopatogeneza- czynniki medyczne
Przyczyny położniczo-ginekologiczne
Krwawienia z macicy
Ciąża bliźniacza
Łożysko przodujące
Wielowodzie
Wady
rozwojowe macicy, duże mięśniaki macicy
Choroby ciężarnej
infekcje pochwowe
infekcje dróg moczowych
stan
przedrzucawkowy
Cukrzyca, choroby wątroby, nadciśnienie
Niedokrwistość
Слайд 30
Etiopatogeneza- czynniki medyczne
Wywiad położniczy:
Przebyte porody przedwczesne
Martwe urodzenia
Przebyte poronienia
samoistne lub indukowane
Слайд 31
Etiopatogeneza - Czynniki socjalne
niski poziom socjalno-ekonomiczny
wiek poniżej 18
lat i powyżej 35 lat
wielorodność
palenie papierosów
Stan cywilny wolny
Слайд 32
Rozpoznanie
Wiek ciążowy: 22-37 tygodni ciąży
Udokumentowana czynność skurczowa macicy
(≥ 4 / 20 min lub ≥ 8/60 min,
czas trwania skurczu ≥30sek)
Przedwczesne pęknięcie błon owodniowych
Zgładzenie szyjki ≥ 75% lub
Rozwarcie szyjki ≥ 2 cm
Слайд 33
Poród przedwczesny- postępowanie
Reżim łóżkowy
Hamowanie czynności skurczowej
(tokoliza)
Stymulacja dojrzewania płuc
płodu
(glikokortykosteroidy)
Właściwy sposób ukończenia porodu
Inensywna opieka neonatologiczna
Слайд 34
Tokolityki – hamowanie czynności skurczowej
β−Mimetyki (fenoterol, rytodryna)
Antagoniści wapnia
(siarczan magnezu, werapamil, nifedypina)
Inhibitory syntezy prostaglandyn (ASA, indometacyna)
Antagonista oksytocyny
– Atosiban
Слайд 35
Przeciwskazania do tokolizy
Bezwzględne
Ciąża obumarła
Zakażenie wewnątrzmaciczne
Wady letalne płodu
Przedwczesne oddzielenie
łożyska
Rzucawka
Względne:
Krwawienie
IUGR
Stan przedrzucawkowy
Слайд 36
Tokolityki
Siarczan magnezu – preferowany w ciąży powikłanej cukrzycą,
chorobami serca, nadciśnieniem tętniczym, nadczynnością tarczycy
Przeciwskazania:
Nietolerancja leku
Bloki przewodzenia
w sercu
Myasthenia gravis
Слайд 37
Tokolityki
β-Mimetyki
Przeciwskazania:
Nadczynność tarczycy
Zaburzenia rytmu serca przebigające z tachykardią
Wady zastawki
dwudzielnej
Nadciśnienie płucne
Zespół WPW
Cukrzyca (przeciwskazanie względne)
Слайд 38
Sposób ukończenia ciąży
Poród siłami natury – zwiększone ryzyko
dla podatnego na niedotlenienie płodu
Niedojrzałość macicy do porodu, niepodatna
szyjka macicy
Częstsze nieprawidłowe położenie płodu
Слайд 39
Sposób ukończenia ciąży
Po 32 tyg. ciąży przy położeniu
główkowym – poród siłami natury (stały nadzór, odprowadzenie moczu,
wczesne nacięcie krocza)
Poród bardzo przedwczesny (28-32 tydz) oraz poród skrajnie przedwczesny (<28 tyg) – niezależnie od położenia płodu cięcie cesarskie elektywne
Слайд 40
Intensywna opieka neonatologiczna
Należy dążyć by porody przedwczesne
tygodnia ciąży odbywały się w referencyjnych ośrodkach perinatologicznych III
stopnia
Transport in utero najbezpieczniejszy dla wcześniaka
Слайд 41
Niewydolność cieśniowo-szyjkowa
Niezdolność szyjki macicy do utrzymania ciąży do
terminu porodu
Bezbólowe rozwieranie kanału szyjki macicy i wpuklanie się
dolnego bieguna jaja płodowego do kanału szyjki, a następnie do pochwy
Слайд 42
Niewydolność cieśniowo-szyjkowa
Częstośc występowania:
Dotyczy ok. 1,5 % wszystkich ciąż
Jest
przyczyną strat około 16 - 24 % ciąż w
drugim trymestrze
Слайд 43
Niewydolność cieśniowo-szyjkowa: Etiologia
Urazy mechaniczne:
- poród
dużego płodu
- kleszcze położnicze
- rozszerzenie
mechaniczne kanału szyjki macicy
- konizacja lub amputacja szyjki macicy
Czynniki wrodzone:
- wady rozwojowe macicy
- jatrogenne (dietylstylbestrol)
Niewydolność czynnościowa
Слайд 44
Niewydolność cieśniowo-szyjkowa
Rozpoznanie
Wywiad (straty ciąży między 16 a 33
tyg)
Badanie ginekologiczne – ocena części pochwowej szyjki macicy
Badanie
ultrasonograficzne – ocena długości szyjki oraz ujścia wewnętrznego, i kanału szyjki, TYVU, wpuklanie się błon płodowych
Слайд 45
Niewydolność cieśniowo-szyjkowa
Badanie USG
Średnia długość szyjki macicy 38-42mm
Długość
poniżej 25mm pomiędzy 16 a 24 tygodniem ciąży.
Ocena
ujścia wewnętrznego
Слайд 46
Niewydolność cieśniowo-szyjkowa
Badanie USG przez powłoki brzuszne:
wymaga wypełnienia pęcherza
moczowego.
zbyt mało wypełniony pęcherz moczowy uniemożliwia ocenę szyjki macicy.
nadmierne
wypełnienie pęcherza moczowego w znacznym stopniu zmienia rozmiary szyjki macicy.
Слайд 47
Niewydolność cieśniowo-szyjkowa
Badanie przezpochwowe:
pęcherz moczowy musi być opróżniony.
należy zidentyfikować
kanał szyjki macicy
i uzyskać jej podłużny obraz.
minimalny
ucisk głowicy na szyjkę macicy.
Слайд 51
Niewydolność cieśniowo-szyjkowa
Postępowanie
Oszczedzający tryb życia
Leki tokolityczne
Szew szyjkowy
Pessarium
Слайд 52
Niewydolność cieśniowo-szyjkowa
Szew szyjkowy
Czas założenia 14-18 tydz. ciaży
Ryzyko:
Infekcji (biocenoza
pochwy przed zabiegiem)
PROM
Przedwczesnej czynności skurczowej (tokoliza 6-12 h przed
zabiegiem i bezpośrednio po)
Przemieszczenia się szwu szyjkowego
Слайд 53
Połóg (Puerperium)
Powikłania połogu.
Слайд 54
Połóg (Puerperium)
Trwający 6 tygodni okres czasu po
porodzie, podczas którego
w organiźmie kobiety ustępują zmiany powstałe
w związku z ciążą i porodem
Okres ten dzieli się na:
Bezpośredni – pierwsze 24 h poporodzie
Wczesny połóg – pierwszy tydzień po porodzie
Późny połóg - trwający do 6 tygodni, procesy inwolucyjne w narządzie rodnym
Слайд 55
Połóg – Opieka medyczna
Kontrola tętna, ciśnienia tętniczego,
temperatury
Wysokość dna macicy
Odchody połogowe
Oddawanie moczu
Wypróżnienia
Wczesne uruchamianie
Laktacja
Слайд 56
Połóg- Wysokość dna macicy
Po porodzie
- S/P
24 h
- P
5 dni - S/P
10 dni - 2/S
14 dni - dno macicy niebadalne
przez powłoki brzuszne
Слайд 57
POŁÓG
Odchody połogowe (Lochia)
1 – 6 doba
- lochia rubra
Koniec 1 tyg
- lochia fusca
Koniec 2 tyg - lochia flava
Koniec 3 tyg - lochia alba
4 – 6 tydz - zanikanie odchodów
Слайд 58
POŁÓG - Powikłania
Powikłania występujące w pierwszych 2 h
po zakończeniu porodu i związane z przebiegiem porodu:
Krwotoki poporodowe
Okołoporodowe
uszkodzenia dróg rodnych
Слайд 59
POŁÓG - Powikłania
Powikłania występujące w późniejszym okresie połogu
Zakażenia
połogowe
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
Późne krwawienia poporodowe
Połogowe zapalenie gruczołu sutkowego
Rozejście spojenia
łonowego
Depresja poporodowa, psychozy poporodowe
Слайд 60
POWIKŁANIA POŁOGU
Krwotok
WCZESNY< 24h:
Atonia (niedowład macicy)
Krwawienia z
ran poporodowych
PÓŹNY > 24h:
Resztki popłodu
Zmiany zapalne
Слайд 61
POWIKŁANIA
Zakażenia połogowe
Zakażenia miejscowe: ran krocza i pochwy,
rany powłok brzusznych, zapalenie błony śluzowej macicy, zapalenie mięśnia
macicy, zapalenie przymacicz, przydatków, otrzewnej
Zakażenie uogólnione – posocznica połogowa
Слайд 62
POWIKŁANIA POŁOGU
Zapalenie błony śluzowej jamy macicy
OBJAWY (zwykle 3-4
dzień po porodzie)
Wzrost temperatury do 38-39 C
Tachykardia
Cuchnące odchody
Tkliwość
macicy
Zaburzenia inwolucji macicy
Krwawienia
Zatrzymanie odchodów połogowych
Слайд 63
POWIKŁANIA POŁOGU
Zapalenie błony śluzowej jamy macicy
POSTĘPOWANIE:
Antybiotykoterapia (początkowo empiryczna
o szerokim spektrum, po uzyskaniu posiewu z godnie z
antybiogramem)
Leki przeciwbólowe
Leki przeciwgorączkowe
Слайд 64
POWIKŁANIA POŁOGU
Zapalenie gruczołu sutkowego
Objawy:
ból i zgrubienia piersi
gorączka
zaczerwienienie skóry
Postępowanie:
mechaniczne opróżnianie piersi
antybiotykoterapia celowana (posiew pokarmu)
okłady z lodu
Слайд 65
POWIKŁANIA POŁOGU
Ropień sutka
Objawy:
ból, zaczerwienienie
goraczka
naciek
objaw chełbotania
obraz ultrasonograficzny
Postępowanie:
nacięcie
drenaż
intensywna antybiotykoterapia
Слайд 66
POWIKŁANIA POŁOGU
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
CZYNNIKI RYZYKA:
Żylaki kończyn dolnych i
miednicy mniejszej
Zwiększona krzepliwość krwi w połogu
Unieruchomienie szczególnie po porodach
operacyjnych
Otyłość
Wiek > 35 r.ż
Uprzednio przebyte epizody zakrzepowo-zatorowe
Слайд 67
POWIKŁANIA POŁOGU
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
Zapalenie zakrzepowe żył powierzchownych
Najczęstsze powikłąnie
zakrzepowe;
Bolesne zgrubienie w obrębie żylaków
Zaczerwienienie skóry
Zapalenie żył głębokich
Obrzęk
kończyny z napiętą, błyszczącą skórą
Wzmożone ucieplenie kończyny
Tachykardia, podwyższona temperatura
Objaw Homansa
Слайд 68
POWIKŁANIA POŁOGU
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
Leczenie:
Unieruchomienie i elewacja chorej kończyny
Heparyna
Leki przeciwzapalne i przeciwbólowe
Zatorowość płucna
Sinica, duszność, kaszel
Ból w klatce
piersiowej
Objawy wstrząsu, ryzyko zgonu
Слайд 69
POWIKŁANIA POŁOGU
Rozejście się spojenia łonowego
OBJAWY:
ból w okolicy
spojenia łonowego
trudności w chodzeniu, podnoszeniu
poszerzenie szpary spojenia łonowego (Rtg)
POSTĘPOWANIE:
leżenie
leki
przeciwbólowe
Слайд 70
POWIKŁANIA POŁOGU
Zaburzenia psychiczne
Apatia poporodowa
Depresja poporodowa
Psychoza połogowa