Презентация на тему Халықтың мақтанышына айналған домбыра,шертер,қобыз.

сыныбы

халықтың мақтанышына айналған домбыра,қобыз,шертер туралы оқушыларға мәләмет,ақпарат беру.
коммуникативтік

: Оқушыларға домбыра,қобыз,шертердің қандай аспаптар екенін айтып,музыкалық білімдерін арттыру.
проблеманы шешу: Сурет бойынша жұмыс жасай білуге үйретіп,шығармашылығын дамыту.

пернелі музыкалық аспабы. Ол – қазақтар өмірінде маңызды орын

алатын, өзіндік музыкалық сипаты бар аспап. Алғаш эпикалық дәстүр шеңберінде жыр, толғау , термелерді сүйемелдеуге қолданылған домбыра кейін аспаптық шығарма – күй жанрының қалыптасуына ықпал еткен. Қазіргі кезде домбыра жеке әнді сүйемелдеуге, күй тартуға, халықтық-фольклорлық музыкада, классикалық шығармаларды орындауға қолданылатын, мүмкіндігі кең музыкалық аспап болып табылады.

бар.

ұзын болып келеді.
Домбыра
Екі ішекке бір тиекті қондыра,
Ойнаймыз біз

қолымызды талдыра,
Білсең егер айта қойшы балақан?!
Бұл қай аспап?Бұл – кәдімгі домбыра.

бар.


Кішкентай
Алып

– көнеден келе жатқан қазақ халқының музыкалық аспабы. Скрипка

аспабының атасы саналатын қобыздың арғы тегі садақтан шыққаны ғылыми түрде дәлелденген.
Аспап ысқысы бар аспаптардың қатарына жатады. Әр халықтың ысқылы аспабының атаулары басқа болғанымен, ойнау тәсілдері ұқсайды.
Аспап мүмкіндігі зор, әрқилы дауысты, оның ішінде табиғи дыбыстарды айнытпай шығарады.Қобыз сөзі «қобыдан шыққан дыбыс» деген мағына береді. Қазақ халқы үшін қобыз киелі аспап болып саналады.

жасалады. Бас, кеуде, аяқ деген үш бөліктен тұрады. Төменгі

бөлік терімен қапталып, оған тиек қойылады. Екі ішегі жылқы қылынан тартылады.

Қобыз
Жан дүниенді тербетеді толқытып,
Бұл аспаптың естігенде саз үнін.
Қорқыт бабам тіл бітірген қай аспап?
Бұл, әрине,қасиетті қобызым.

болып келеді, шектің бір басы бұрандаға, екіншісі басына бекітіледі.

Шертер аспабы аңыз , ән, ертегілерді айтқанда қолданылған. Ол бақташылар арасында кең тараған. Қазақтың көне музыкалық аспаптарының біріне жататын ол шертіп ойнау тәсіліне байланысты шертер деп аталған. Ертедегі шертерлер ағаштан ойылып, шанағы терімен қапталған. Дыбыс күші қапталған терінің жұқа-қалыңдығына, ішегінің жуан-жіңішкелігіне байланысты. . Бұл аспаптың өткен ғасырларда негізінен малшылар арасында кең тарағандығы жайлы халық аңыздарында айтылады.

ішегіне ызған жылқы қылы тағылады. Жалпы тұрқы 650 —

700 мм. Ойнау тәсілі домбыраға жақын болғанымен, жасалуы жағынан қылқобызға көбірек ұқсайды.

Шертер
Саз әлемді тербетер,
Ойыңды да сергітер.
Домбыраға ұқсайтын.
Қызық аспап – шертер

Орындайтын :Дүние жүзілік,республикалық, обылыстық, қалалық байқаулардың гран-при игері Атошева Гулим

Тукбаева Гаухар

Айтады жүректегі баба жыры, Бір тілек терезеде жаңа ғана Аялы-ы аялы анамыздай жанашыры.
Қ-сы Кеудесінде сан арман Ән мен күйге жаралған, Көздің аты дала домбыра Сеніменен сырласар, Әніменен жыр асар Көздің аты дала домбыра.
2. Сырағы қаратаудың насарланған Алауда жанып кетер жастар жанға Көл жалын дүниенің келбесінде Ежелден-е ежелден домбыраны сақтандырған

жаңбыр жауды. Жаңбыр құйды. Найзағай тарс етті, Мен бұға қалдым

( қандай музыкалық аспаптармен және күйшілермен таныстыңдар?)

Аспаптар Күйшілер

Құрманғазы,
Дина,
Ықылас,
Әбдімомын Желдібаев,

Домбыра Қобыз Шертер

туралы реферат жазу. Ән: «Домбыра» жаттау