Презентация на тему глагола

Етістік

Тұлғасына қарай

Негізгі түбір етістік Туынды түбір етістік

қимылды білдіретін жұрнақпен жасалған
етістік төл етістік

кел, кет, көрген, айтпады ой-ла, ақыл-дас, сан-а,
бас-қар

Етістік

Құрамына қарай

Дара етістік Күрделі етістік

бір ғана түбірден кемінде екі сөзден
тұрады тұрады

баста, кес, тасы, тара, ала кел ( ала- негізгі,
аяқта кел- көмекші етістік)

етістік

Мағынасына қарай

Салт етістік Сабақты етістік

табыс септігінен басқа табыс септігіндегі
септіктегі сөзбен тіркеседі сөзбен тіркесетін
етістік

алады, жазар, өшірді хатты оқы, ақшаны сана,
есепті шеш

етістік

болу-болмауына қарай

болымды етістік болымсыз етістік
істің жүзеге асуын білдіреді істің жүзеге аспауын
білдіреді
айт, айтады, айтқан кетпе, барған жоқ,
келген емес

Етістіктің шақтары сөйлеп тұрған сәтке байланысты орындалу мезгілі,

уақыты көрінетін қимылдық көрсеткіш

осы шақ
(сөйлеп тұрған сәттегі және дағдылы
орындалатын қимыл)

нақ осы шақ ауыспалы осы шақ
сөйлеп тұрған сәтте орындалып дағдылы қайталана
жатқан қимыл орындалатын қимыл

Келер шақ

сөйлеп тұрған сәттегі кейін орындалатын қимыл

Өткен

шақ сөйлеп тұрған сәттен бұрын орындалатын қимыл

Есімше

Есімше-есім сөздің де, етістіктіңде қызметін атқаратын етістіктің ерекше түрі. Есімше септеліп, тәуелденіп, көптеліп есім сөздің қызметін атқарды және жіктеліп етістітің қызметін атқарады.
Есімшенің жұрнақтары

көсемше

Көсемше-пысықтауыш пен баяндауыштың қызметін атқаратын етістіктің ерекшк түрі. Көсемше іс-әрекеттің жай-күйін білдіріп, пысықтауыш олады және жіктеліп немесе көмекші етістікпен тіркесіп, баяндауыш болады.

Етістіктің райлары