Слайд 2
Саяси идеология - қоғамдық сананың әр түрінде орын
тапқан идеялар мен көзқарастар жиынтығы.
“Идеология” деген ұғым гректің
идея- бейне және логос – білім деген сөздерінен шыққан.
Идеология терминін ғылыми айналымға А.Дестют де Траси XVIIғасырда еңгізді.
Идеология – саяси, құқықтық, этикалық, діни, эстетикалық, фәлсафалық болып келеді.
Саяси идеологияның ерекшелігі – саяси болмысты түсіндіреді және оны сақтауға немесе өзгертуге іс-әрекетті бағыттайды.
Саяси идеология Ағартушылық дәуірде дүниеге келді. Бұл кезде адамдар өздері қойған мақсатына сәйкес қоғамда саналы тәртіп орнату мүмкіндігі туып, прогресс идеясы алға тартылады.
Слайд 3
Қоғам өмірінде идеология төмендегідей қызметтер атқарады:
Слайд 6
Либерализм
“Либерализм” латын. либералис – еркін деген мағынаны білдіреді.
Негізін салушылар: Дж. Локк, Ш.Л.Монтескье, А.Смит, И.Кант, Т.Джефферсон, А.Токвиль,
Дж.Милль.
Либерализм - ең жоғарғы құндылық әрі басымдық ретінде жеке еркіндікті ұстанатын идеология.
Либералдық идеологияның негізгі принципі – адамның еркіндігі, тұлғаның табиғи құқықтары мен бостандықтарының қасиеттілігі мен ажырамастығы, олардың қоғам және мемлекет мүдделерінен жоғары тұруы.
Слайд 7
Консерватизм
Консерватизм (французша соnservatisme, латынша conservativus - сақтаймын, қорғаймын) - бағдарлардың,
ұстанымдардың, қоғамның мемлекеттік-саяси жүйелерінің өміріне қатысты, ондағы адамның орнын
анықтауға байланысты құндылықтардың әлеуметтік-философиялық және идеологиялық тұжырымдар жиынтығы.
Консерватизмнің негізін қалаушыларға Эдмунд Берк, Жозеф де Местр, Фридрих фон Савиньи, Меттерних жатады.
Консерваторлар монархияны қалпына келтіруге және феодалдық-аристократиялық құрылыстың дәстүрлі құндылықтарын қайта түлетуге тырысты.Олардың ойынша, ортағасырлық тәртіп, қауымдастық қатынастар, отбасы, мектеп, шіркеу қоғамды біріктіреді, оның бірлігін және дамудағы сабақтастығын қамтамасыз етеді. Өмірде әдет-ғұрып, дәстүр негізгі рөл атқарады.
Слайд 9
Коммунистік
Коммунистік (латын. коммунис – жалпы) идеялар XIX ғасырдың
орта кезінде дүниеге келген.
Негізін салғандар Карл Маркс пен
Ф.Энгельс. Олардың ойынша, социализмді орнататын бірден-бір күш – жұмысшы табы.
Социалистік революция нәтижесінде ескі мемлекет түбірімен қиратылады да, оның орнына жаңа мемлекет – пролетариат диктатурасы орнайды. Жеке меншікті жойып, қоғамдық меншікті орнатқысы келді. Коммунистік қоғамда мемлекет, саясат болмайды деп санады.
Слайд 11
Социал-демократия
Социал-демократия идеологиясы “демократиялық социализм” идеясын алға тартты.
Басты
құндылықтары – еркіндік, теңдік, әділеттілік және ынтымақтастық.
Саяси демократияға мынадай
негізгі принциптер кіруге тиіс: адам құқықтары, сөз, ой-пшкшр, баспасөз, білім алу, ұйымдар құру, дінге сену бостандығы, өзін-өзі басқару және т.б.
Қазір социал-демократтар экологиялық қауіпсіздікке, адамды қоршаған ортаны жаңартуға, жандандыруға көп көңіл бөлуде.
“Демократиялық социализм” тұжырымдамасы Швеция, Австрия, Швейцария, Норвегия және т.б. Еуропа елдерінде табысты іске асуда.