Слайд 2
Жоспары
Анықтама
Классификация
Диагностикалық критерий
Лабораторлы, инструментальді зерттеулер
Емі
Слайд 3
Абдоминальды немесе іш жарақаты – сыртқы орта факторлары әсерінен
жамбас және құрсақ арты кеңістігі,құрсақ қуысы тіндерінің функциональды жағдайы
мен анатомиялық бүтіндігінің бұзылуы.
Слайд 4
Клиникалық жіктеме
(В.С.Савельев бойынша)
Зақымдаушы агент типіне байланысты:
• механикалық жарақат;
•
термиялық жарақат;
• химиялық жарақат;
• сәулелік жарақат;
• қосарланған;
Слайд 5
Зақымдану көлеміне қарай:
1. Оқшауланған зақымдану.
2. Бірлескен зақымдану(бас,омыртқа,кеуде,бел,мойын,жұлын).
Жарақат түріне
байланысты:
ашық жарақат (жара): шаншылу, тіліну, бөлшектелу, жыртылу және олардың бірігуі,
атылған (оқ, жарылғыш минно)
Құрсақ қуысына енбеген:
• құрсақ қуысы ағзаларының зақымдануынсыз;
• құрсақ қуысы ағзаларының зақымдануымен (біреулік немесе көптеген): жыныс ағзаларының зақымдануы, паренхиматозды ағзалардың зақымдануы, қан тамырлар зақымдануы.
Слайд 6
Құрсақ қуысына енген:
• құрсақ қуысы ағзаларының зақымдануынсыз;
• құрсақ
қуысы ағзаларының зақымдануымен (біреулік немесе көптеген): жыныс ағзаларының зақымдануы,
паренхиматозды ағзалардың зақымдануы, қан тамырлар зақымдануы.
Жабық (тұйық) жарақат:
• құрсақ қабырғасы;
• құрсақ қуысы ағзалары: жыныс ағзаларының зақымдануы, паренхиматозды ағзалардың зақымдануы, қан тамырлар зақымдануы.
• құрсақ арты кеңістігі: жыныс ағзаларының зақымдануы, паренхиматозды ағзалардың зақымдануы, қан тамырлар зақымдануы.
Слайд 7
Диагностикалық критерий
Шағымдары:
• ауру сезімі- іштің зақымданған кезде
жиі кездесетін симптомдардың бірі;
тіл құрғақтығы, құсу, лоқсу, газ кідіруі,
нәжістің жоқтығы, кіші дәретке шығудың қиындауы;
бас айналу, көз қарауытуы- жедел анемия белгілері;
Анамнез: жарақатты анықтау
Слайд 8
Физикальды тексеру
Жалпы қарап тексеру:
•тері жабындылары мен шырышты қабаттардың
бозаруы;
• суық тер, жиі беткей тыныс, пульс жиілігі, АҚ
төмендеуі;
• тіл құрғақтығы – жыныс ағзаларының жарақаттарының симптомы;
• макрогематурия –бүйрек жарақаттанғанда қан кету белгісі
• іш кебуі:
-Грей Тернер симптомы (іштің бүйір аймағының цианозы) және Каллен симптомы(кіндік аймағының цианозы)құрсақ арты кеңістік гематомасының белгісі
• жарақаттың тікелей белгілері – жара, тері сыдырылған жер, қанталау, қан құйылу.
Слайд 9
Пальпация кезінде іш бұлшық еттерінің қатаюы, ауру сезімі,
қабырға астында сықырлар, əр түрлі дəрежедегі тартылуы байқалады.
Куленкампф симптомы
– күш салынбаған алдыңғы құрсақ қуысының ауру сезімі мен ішастар тітіркену симптомы оң болуы гемоперитонеумге тән
Джойс симптомы- орнын ауыстырғанда (жанына қарай жату) перкуторлық дыбыстың қысқару шекараларының өзгермеуі құрсақ арты кеңістік гематомасына тән
Аускультация кезінде – ішек перистальтикасының төмендеуі немесе мүлдем болмауын анықтайды.
Слайд 10
Лабораториялық зерттеулер
• жалпы қан анализі;
• жалпы зәр анализі;
•
қан тобын анықтау;
• резус-факторды анықтау;
• биохимиялық қан анализі(қандағы глюкоза,
билирубин , АСТ, АЛТ, тимоло сынамасы, креатинин, мочевина, сілтілі фосфатаза ,амилазаны анықтау);
• коагулограмма (протромбинді индекс, қан ұю уакыты, қан ағу уақыты, фибриноген, );
Слайд 11
Инструментальді зерттеу
Жараны біріншілік хирургиялық өңдеп,тексеру – іштің ашық жарақаты
кезінде ең негізгі және ақпараты көп диагностикалық әдіс.
Вульнерография – жарақат
жолы өзегін контрастты рентгенографиялау.
УДЗ
Экскреторлы урография, контрастты цистография
Ангиография
Лапароскопия
Слайд 12
Емі
Шұғыл медициналық көмекпен көрсетілетін медикаментозды ем: шокқа қарсы,
инфузионды-трансфузионды терапия.
Морфина гидрохлорид 2% 1 мл, көктамыр және бұлшықетке
салуға арналған ерітінді(травматикалық шок кезде);
Натрий хлориді, инфузионды ерітінді0,9%, флакон 200 мл; 400 мл; 500 мл.
Іштің ашық жарақаты кезінде ең тиімді емдеу тәсілі-жергілікті жансыздандыру арқылы жараны тексеріп,біріншілк хирургиялық өңдеу жүргізу.Егер ойық жара табылатын жағдайда жалпы жансыздандыру арқылы диагностикалық лапаротомия жасау
Слайд 13
Іштің жабық жарақаты кезінде емдеу тәсілі диагностикалық зерттеу
қорытныдылары бойынша жүргізіледі.Көбінесе оперативті ем жүргізіледі.
Слайд 14
Жарақат кездегі жедел көмек (Международный протокол ATLS)
A (Airway):
тыныс алу жолдарының өткізгіштігін қамтамасыз ету
Бас пен мойынды Шанца
жағасымен иммобилизациялау,жоғарғы жақ сынығында ,оны фиксациялау
Тыныс алу жолдарын бөтен заттардан тазарту
Назальды немесе оротрахеальді ауа өткізгіш қою
Тыныс алу жолдарын қорғау: назо- немесе оротрахеальді интубация, крикотиреотомия, трахеостомия;
Слайд 16
B ( breathing): вентиляция және оксигенация
Басы мен кеуде
торын босату (бас пен мойын иммобилизацияланған);
Вентиляция параметрлерін орналастыру;
қапшық аппараты
немесе Ambu қапшығы100% кислород арұылы вентиляция;
Интубация и вентиляция при патологической подвижности грудной клетки;
Асқазанды декомпрессиялау үшін назо- немесе орогастральді зонд қою
Капнографияны реттеу;
Пульсоксиметрию реттеу;
Слайд 17
С (circulation & hemorrage control) – гемодинамика және
қан кетуді тоқтату
1. Артериалды қан қысым анықталмаған жағдайда инфузия
жылдамдығы 300-500 мл/мин – пентакрахмалды 500,0 мл енгізу.
2. І-ІІ –ші дəрежедегі шок жағдайында көк тамырға тамшылатып полиионды ерітіндіні (ацесоль, трисоль, лактасоль) 800-1000 мл енгізу.
3. Қан айналымның айқын бұзылыстарында 400,0 мл полиглюкин жəне пентакрахмалдың 400,0 мл–н қан қысымы (90-100 мм.с.б.б.) тұрақталғанша көк тамырға тамшылатып енгізу.
4. Гемодинамиканың төмен көрсеткішінде регидратацияға қарамастан – 200 мг дофаминді 400 мл 0,9% натрий хлоридін көк тамырға тамшылатады, 300 мг преднизалонды көк тамырға енгізу
Слайд 19
«Саламатты Қазақстан»бағдарламасының мақсаты?
Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласын дамытудың
2011-2015 жылдарға арналған «Саламатты Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы туралы» Қазақстан
Республикасы Президентінің 2010 жылғы 29 қарашадағы №1113 Жарлығы
ҚР Президентінің 02.07.2014 № 851 Жарлығымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).
Мақсаты: елдің орнықты әлеуметтік-демографиялық дамуын қамтамасыз ету үшін Қазақстан азаматтарының денсаулығын жақсарту.
Бағдарламалық мақсаттар:
1. Денсаулықты сақтау мәселелерінде бүкіл қоғам күштерінің келісушілігіне қол жеткізу арқылы қазақстандықтардың денсаулығын нығайту.
2. Бәсекеге қабілетті денсаулық сақтау жүйесін қалыптастыру.
Слайд 20
Қазақстан Мемлекеттік бағдарламасының негізгі тапсырмалары
Санитариялық-эпидемиологиялық қызметтерді жетілдіруге;
Бірыңғай ұлттық
денсаулық сақтау жүйесінде медициналық көмекті ұйымдастыруға, басқару мен қаржыландыруды
жетілдіруге;
Медициналық, фармацевтикалық білімді жетілдіруге; инновациялық технологияларды дамытуға және медицинаға енгізуге;
Халық үшін дәрілік заттардың қолжетімділігі мен сапасын арттыруға, денсаулық сақтау ұйымдарын медициналық техникамен жарақтандыруды жақсартуға бағытталған.
2015 жылға дейін денсаулық сақтау саласында негізгі басымдық медицинаның профилактикалық және әлеуметтік бағдарды күшейту болады.
Слайд 21
Медициналық көмектің, әсіресе шалғайда және жетуге жолы қиын
өңірлерде тұратын ауыл тұрғындары үшін қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін
мемлекет көлік медицинасын, оның ішінде санитариялық авиацияны дамытуды қолдады.
Мемлекеттік бағдарламаны іске асыру денсаулық сақтау мәселелерінде бүкіл қоғамның келісімге қол жеткізу жолымен қазақстандықтардың денсаулығын нығайтуға және халықтың өмір сүру ұзақтығын арттыра отырып, жалпы және ана мен бала өлім-жітімін, сондай-ақ әлеуметтік мәні бар ауруларды төмендете отырып, денсаулық сақтау саласының бәсекеге қабілетті жүйесін қалыптастыруға ықпал ететін болады.
Мемлекеттік бағдарламада Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тиісті қаржы жылдарына арналған республикалық және жергілікті бюджеттерді бекіту кезінде нақтылана отырып, 359 358,9 млн. теңге мөлшерінде мемлекеттік бюджеттен жалпы шығыстар көзделген.
Слайд 22
Міндеттері
Азаматтардың денсаулығын сақтау және
санитариялық-эпидемиологиялық
саламаттылықты қамтамасыз
ету мәселелері
бойынша сектораралық және ведомствоаралық
өзара іс-қимылды күшейту;
Бірыңғай ұлттық денсаулық сақтау жүйесін
дамыту және жетілдіру;
медициналық және фармацевтикалық білімді
жетілдіру, медицина ғылымын және
фармацевтикалық қызметті дамыту
Слайд 23
Медициналық қызметкерледің жазатайым қылмыс жасауы
Медицинатәжірибесінде дәрігер алдын ала
алмаған кездейсоқ жағдайларға байланысты дәрігерлік кірісудің қолайсыз нәтижесі «қайғылы
жағдай»деп аталады
Медицина қызметкерін жауапқа тарту алдында тергеушіге немесе сотқа келесі жайттарды анықтап алу қажет:
-медициналық көмектің уақытылы және дұрыс көрсетілмеуі, егер көрсетілмеген жағдайда-бұған нақты себептер болдыма және де сол кезде науқастың өміріне қауіп төндіретін жағдай болдыма?
-науқастың жағдайына үлкен зиян келтірілді ме немесе өлім болдыма?
-медицина қызметкерлерініңжасаған істері мен өлім арасындағыбайланысты анықтау керек
-медицина қызметкерінінң кінәсін анықтау
-заң бұзушылықтың себептері мен жағдайын анықтау