Жай және құрама есептерді шығару процесінде шамалар арасындағы байланыстар туралы білімді бекітумен бірге мүмкіндігіне қарай үш шаманың біреуінің, үшінші шама өзгермеген жағдайындағы екіншісінің өзгеруіне байланысты өзгеруін бақылап отырған жөн.
Слайд 5 Мысалы, бір сюжетке негізделген бірнеше есептерді шығару жаттығулары ұсынылады:
"Блокнот 5 теңге түрады. 2 блокнот қанша түрады? 3
блокнот ше? 4 блокнот ше? 12блокнот ше? А блокнот ше?"
Слайд 6
Шамалардың өзгеруін байқай отырып, балалар мына жағдайды анықтайды:
егер блокноттарды бірдей бағамен сатып алып, олардың санын арттырса
немесе кемітсе, олардың құны артады немесе кемиді. Басқа тәуелділікті де байқауға болады: егер блокноттардың санын бірнеше есе арттырса немесе кемітсе, онда олардың бағасы өзгермеген жағдайда қүны сонша есе артады немесе кемиді.
Слайд 9
Есеппен жүмыс: 1) Түрін анықта: (4- пропорционал шаманы табуға берілген
есеп) 2) Дайындық жұмысы Тұрақты шаманы табуға есеп құрастыру: 3) Мазмұнын талдау Есепте
не туралы айтылған? (Дәптер туралы). Есепте не белгілі? (6 тор дәптер 42 теңге тұратыны). Есепте не белгісіз? (1 дәптердіңқаншатеңге тұратыны). Есеп нені сүрайды? (9 жолды дәптердің қанша теңге тұратыны). 4) Талдау Есептің сұрағынабірден жауап беруге бола ма? (Болмайды) Неліктен? Себебі 1 дәптердің қанша теңге тұратынын білмейміз. Ал оны табуға бола ма? (Болады.) Қандай амал қолданамыз? (Бөлу). Ендіесептің сұрағынажауапберуге бола ма? (Болады). Қандай амал қолданамыз? (Көбейту).
Слайд 10
а)Самат 10 дәптер, ал Қанат одан 4 дәптер
артық сатып алды. Жанат 5 дәптер сатып алды. Қанат
неше дәптер сатып алды? б) Шалғында 4 қоян, 5 ақ тиын секіріп ойнап жүр, оларғатағы да 2 қоян келіп қосылды. Шалғында барлығы неше қоян ойнап жүр?
Слайд 11
А)Мотоциклші 30км/сағат жылдамдықпен жүргенде 150 км жолға қанша
уақыт жұмсайды? 50км/сағат жылдамдықпен ше? Ә)Шешей әрқайсысы 2кг тарататын 3
қап ұн сатып алды. Шешей неше кг ұн алған?
Слайд 12
Б)Менің ата-анам маған үнемі қамқор болады және мені
өте жақсы көреді. Өткенде анам маған 32 алма алып
келді, сол күні менің 6 досым үйге қонақ болып келген еді, анамның маған үнемі қолыңдағы барыңмен достарыңмен бөлісіп жүр деген ақылын есіме алып, бәрімізге теңдей алмадан бөліп алдық және тап сондай алманы ата-анама да алып қалдым. Алмаларды біз нешеден бөліп алдық?
ұрылар – «Қой мұнымыз болмас. Бұл үй толы кісі болды, әрі бізден екі есе артық екен, кетейік»-деп кетіп қалыпты. Кемпір тапқырлығымен ұрылардан осылай аман қалыпты. Сонда үйдегі адам нешеу, ұры қанша?