Слайд 2
Топырақтың қасиеті және оның түрлері.
Слайд 3
а) Білімділік: Оқушылардың топырақ туралы түсініктерін
кеңейту, топырақтың негізгі қасиеттері, құрамы туралы білімін шыңдау.
ә)Дамытушылық:Тәжірибе жұмысын
жүргізу арқылы оқушылардың жан-жақты ойлау қабілетін дамыта отырып, біліктілігін, дағдыларын арттыру.
б) Тәрбиелік: Патриоттыққа, табиғатты аялауға тәрбиелеу
Сабақтың мақсаты:
Слайд 4
Күтілетін нәтиже:
А) Топырақтың түрлері мен қасиеттерін түсіндіреді.
Ә) Топырақтың
құрамын, оның қалай пайда болатынын тәжірибе арқылы анықтайды.
Б)
Салыстырады, сипаттайды, тұжырым жасайды
Слайд 5
Сабақтың типі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: ассоциация құру, ой
қозғау, топтық жұмыс, тәжірибе жасау, мағынаны тану, «Өрмекші» ойыны
Сабақтың
көрнекілігі: слайд, бағалау парағы, ойын, тірек сызбалар, тәжірибе құралдары, өлең
Слайд 6
«Шаттық шеңбер» құру
Табиғат –тіршіліксің тұнып тұрған,
Сен-күнсің көтерілген күліп
қырдан.
Сен-көлсің, сен –ормансың,сен –
бұлбұлсың,
Адамды сұлулыққа құнықтырған
І. Ұйымдастыру кезеңі
Психологиялық дайындық
Слайд 7
Өрмекші ойыны.
1.Пайдалы қазбаларға не жатады?
2.Пайдалы қазбалар неше топқа
бөлінеді? Оларды ата?
3.Кен орны деп қандай жерді атаймыз?
4.Пайдалы қазба
дегеніміз не?
5.Пайдалы қазбаларды қорғау үшін не істеу керек?
ІІ. Өткенді қайталау.
Слайд 8
ІІІ. Жаңа сабақтың мақсаты және күтілетін нәтижелерімен таныстыру
Слайд 9
ІҮ. Мағынаны тану
Топырақтан өмір иісі шығады,
Оны денең
тиіп кетсе ұғады.
Еңбегіңді есесінен беретін,
Жақсылық та топырақтан шығады.
Слайд 10
Балалар топырақты білесіңдер ме?
Ол қайда болады?
Топырақ қандай болады?
Түстерін
атай аласыңдар ма?
Слайд 11
Табиғатта өсімдіктің жайқалып өсіп, сән беріп
тұруы топыраққа байланысты.
Адам өмірі де топырақпен байланысты.
Адамның көптеген тағамы өсімдіктен алынады.
Дәрі-дәрмек пен тағам ретінде пайдаланатын өсімдіктер қаншама.
Слайд 12
Топырақ арасынан жануарлар өзіне ін қазып, баспана
жасайды
Жануарлар мен өсімдіктерсіз адамның тіршілік етуі қиын.
Слайд 13
Сен білесіңбе?
Жерге тастаған қағаз бойына су тартып,
1
жылдан кейін топыраққа сіңіп кетеді.
Бос консерві қалбырын тот
басады да,
10 – 15 жылдан соң ғана үгітіліп, жерге сіңіп кетеді.
Полиэтилен қалташалар топырақта 100 жылға дейін жатады.
Шыны қалдықтары мәңгі сақталады.
Слайд 14
Ү. Оқулықпен жұмыс. Тәжірибе өткізу
Ой қозғау
1 топ тәжірибесі.
Топырақты мұқият қарайық.
Не байқадық?
Слайд 15
Топырақтың ішінде өсімдіктердің ұсақ бөлшектері, жәндіктердің қалдықтары, құрттардың
бар екенін көреміз. (Топырақта шірік бар)
Слайд 16
2-топ тәжірибесі
Бір кесек кебу топырақты
стақанға суға салайық.
Не байқаймыз? Көпіршіп шыққан не?
Топырақты стақандағы суға салып, араластырайық. Лайланған суды тұндыруға қойдық. Біраздан кейін стақан түбінде шөккен шөгіндіні байқаймыз. Тұнбаның астына құм, бет жағына саз шөгеді.
Бұл тәжірибеден не білдік?
3-тәжірибе.
Бір уыс топырақты темір қалбырға салайық. Отқа қойып қыздырайық. Оның үстіне шыны ұстайық. Шынының астыңғы бетінде су тамшысы пайда болады. Ол қайдан шықты?
Слайд 18
ҮІ. Сергіту сәті
Ал, балалар, бір ауық
Дұрыс - бұрысты
ұғалық,
Дұрыс болса, отырып
Бұрыс болса, қол соғалық.
Су - сұйық (отыр),
Су
- қатпайды(соқ).
Сумен жуынамыз (отыр),
Суды жейміз (соқ).
Суды ішеміз (отыр),
Ауаны жұтамыз (отыр).
Ауаны жейміз (соқ),
Ауаны көреміз (соқ)
Топырақ құраушы факторлар.
Тау жыныстарының үгілуі
жылу
Слайд 20
Миға шабуыл
1) Топырақ дегеніміз не?
(топырақ дегеніміз
– Су, ауа, жылу, өсімдік және тірі ағзалардың әсерінен,
тау жыныстардың үгілу нәтижесінде жер қыртысының беткі қабатында пайда болған ерекше табиғи құрылым.
2) Топырақ құраушы факторларды атаңдар?
(су, ауа, жылу, өсімдік,тірі ағзалар әсері, тау жыныстарыңың үгілуі)
3) Топырақтың механикалық құрамына нелер жатады?
( топырақтың механикалық құрамына топырақтың ірілі және кішілі минерал бөлшектерінің жиынтығы жатады.)
4) Топырақтың қара шірігі қалай пайда болады?
(жануарлар дүниесі өздерінің тіршілік әрекетінің нәтижесінде топырақты байытады да шірінді мөлшерін көбейте түседі)
Слайд 21
ҮІІ. Сабақты қорыту. Рефлексия
Берілген сөз тіркесін таңдап,
өз пікіріңмен аяқта.
Ең қызықты болғаны ………
Маған ой салғаны……..
Мен мынадай
сезімде болдым……..
Маған ұнағаны…..
Мені мазалағаны…..
Бәрінен кереметі…..
Слайд 22
ҮІІІ. Бағалау . (бағалау парақтары бойынша)
