Слайд 2
Миелолейкоз- жетілмеген гранулоцитті жасушалардың (нейтрофилдер, эозинофилдер және базофилдер)
бақылаусыз тез көбеюімен және қанға өтуімен сипатталатын қанның қатерлі
ісігі.
Слайд 3
--Ауру кез-келген жастағы және жыныстағы адамдарда
кездеседі,
--бірақ 1О жастағы балаларда сирек
-- Ауру
көбінесе 50 жастағы адамдарда жиі кездеседі.
--Созылмалы миелолейкоз онкологиялық аурулар құрлымында бесінші орын алады.
Слайд 4
Этиологиясы
Негізгі себебі- хромосомалық мутация
Әсер ететін факторлар
1. Вирустар (Т-лимфотропты вирус[HTLV-I]), Эшп-тейн Барр вирусы,ретровирус)
2. Сәулелену( радиация,электромагнитті алаң)
3. Канцерогенді және Химиялық заттар. (мышьяк, бензол, фенилбутазон, хлорамфеникол,бензпирен, метилхлорэтан)
4. Дәрілік заттар ( цитостатиктер,бутадион)
5. Генетическалық фактор. (хромосомалық бұзылыстар,сирек тұқым қуалаушылық)
Слайд 5
Патогенезі
МЛ – хромосомалы мутациялы-транслокация салдарынан бір хромосома бөлігінің
басқа хромосома бөлігіне ауысып,«филадельфиялық хромосоманың»пайда болуымен сипатталатын ауру. Бұл
транслокацияда 9-ші және 22-ші хромосомалар орнын ауыстырады.
Нәтижесінде 22 хромосомадағы BCR ген фрагменті 9 хромосомадағы ABLВ гені аномальді біріккен ген BCR-ABL пайда болады.
Слайд 7
Тирозинкиназа
Бақылаусыз
тез көбею
Жасушалардың
жетілу
процессінің баяу
жүруі
Лейкозды жасушалардың
қанға өту
қабілетінің жоғарылауы
Лейкозды жасушалардың ағзада жиналуы
Слайд 8
Жіктелуі
Жедел Миелолейкоз
(ЖМЛ)
Созылмалы Миелолейкоз
(СМЛ)
Сүйек миы,бауыр,көк бауыр, бүйректің бластты
клеткалармен инфильтрациялануы.
Шырышты және серозды қабаттардың инфильтрациялануы: лейкозды менингит, лейкозды
пневмония, лейкозды гастрит.
Геморрагиялық диатез, қан кету, некрозды-жаралы асқынулар, сепсис.
Бластты криз
Пиоидный сүйек миы.
Гепатомегалия.
Спленомегалия.
Лимфоидты ағзалардың миелоцитарлы инфильтрациялануы
Слайд 10
Клиникасы зақымданған ағзамен тінге байланысты: орталық және
перефириялық жүйке жүйесі, жүрек, бауыр, ішек, буындар мен сүйектер,лимфа
түйіндері. Миелолейкоздың симптомдары:
Жалпы ілсіздік, шаршағыштық.
Себепсіз қатты терлегіштік.
Тері мен шырышты қабаттарының бозаруы.
Аяқ қолдарының, беті мен мойынның ісінуі.
Жиі тұрақты гипертермия 37,1˚С -39˚С
Лимфа түйіндерінің ұлғаюы.
Бұындар мен сүйектердегі ауырсыну.
Ентігу және тахикардия. Диарея, Құсу, лоқсу.
Оң жақ қабырға астындағы ауырсыну, бауырдың ұлғаюы
Көк бауырдың ұлғаюы(спленомегалия). Қан кету
Иммунды қорғаныстың төмендеуі көптеген инфекциялық асқынуларға алып келеді.
Бас ауру және неврологиялық бұзылыстар.
Слайд 11
Клиникалық көрінісіне, Ағымына қарай 3кезеңін ажыратамыз
Созылмалы кезең
Үдемелі
кезең
Бластты криз кезеңі
МЛ әдетте созымалы кезеңнен басталады. Уақтылы
емдемеген жағдайда үдемеле кезеңге ауысады. Соңында бластты кезеңмен аяқталады. . Бластты криз — терминальді фаза. Клиникасы жедел лейкозға ұқсайды. Дер кезінде қабылданған медикаментозды ем аурудың прогрессиясын тоқтатуы мүмкін.
Слайд 12
Созылмалы кезең
Созылмалы кезең симптомсыз өтуі мүмкін. Науқастың шағымы.
Жұмысқа қабілетінің төмендеуі. снижение работоспособности
—
Жалпы әліздік общее недомогание
— шаршағыштық
— терлегіштік
— тәбетінің төмендеуі
— іш кебу сезімі
— сирек салмақ жоғалту.бозару
— Сол жақ қабырға астындағы ауырсыну
—
Қандағы өзгерістер: нейтрофильді лейкоцитоз, миелоидты қатардағы жетілмеген жасушалармен бірге болуы лейкоцитарлы формуланың солға жылжуы д.а
Слайд 13
Үдемелі кезең
Үдемелі кезең бластты жасушалар санының көбеюімен
, науқастың жағдайының төмендеуімен байланысты. Барлық симптомдар күшейеді. Оларға
қосылады:
Сүйектердің ауырсынуы
Сол жақ қабырға астындағы ауырсыну
Бауырдың,көк бауырдың ұлғаюы
Үдемелі кезең диагнозы келесі белгілердің бірі болған жағдайда қойыладызы :
Перифериялық қанда және жұлында бластты жасушалар 15-29%
Суммы бластов и промиелоцитов ≥ 30% (при этом бластов < 30%)
Базофилдер -20%
Тромбоцитопения 100х109/л,
10 см артық көк бауырдың ұлғаюы
Қосымша хромосомада ақаудың анықталуы
Слайд 14
Бластты криз кезеңі
Перифериялық қанда және жұлында бластты
жасушалар 20% көбеюі және жұлын биопсиясында экстрамедуллярлы бластты пролифераттар
мен бластты жасушалардың ірі жиналуы анықталады. СМЛ бластты кризі бар науқастардың ем нәтижелерікриздің вариантына байланысты болады. Термиальды кезең дамуы барлық клиникалық және гематологиялық көріністі өзгертеді.
Слайд 16
Субъективті
Шағымдары:
Негізгі шағымдары-
Қан кетулер
Оң жақ,сол жақ қабырға астындағы ауырсыну.
Буын, сүйектің ауырсынуы
Дене температурасының
жоғары болуы
Қосымша шағымдары- Әлсіздік
Бас ауру, бас айналу
Құсу, лоқсу,
Тәбетінің болмауы,
Жұмысқа қабілетінің төмендеуі
Слайд 17
Жалпы қарау: жалпы жағдайы- ауыр, өте
ауыр
Ес санасы-дұрыс ес,
Терісі- бозарған, геморрагиялық бөртпелер
Пальпация лимфа түйіндерін сипап сезу: иек асты, мойын, қолтық асты, бұғана үсті бұғана асты, локтевых, шат аралық, тізе асты.
Құрсақ құысын сипап сезу Бауыр мен көк бауыр көлемін анықтау үшін:
Бауыр белге жату қалпында оң жақ қабырға астында сезілед. Көк бауыр – құрсақ қуысының сол жағында сезіледі.
Обьективті
Слайд 18
Қанның жалпы анализі. Лейкоциттер және бластты
клеткалар көп мөлшерде анықталады.
УДЗ. Бауыр мен көкбауырдың
ұлғаюын анықтайды.
Пункция және биопсия. Жұлын сұйықтығында лейкоциттер және бластты клеткаларды анықтайды.
Цитохимиялық зерттеу. Белгілі бір ферменттердің активтілігін анықтауға, лейкоздың басқа түрлерінен ажыратуға көмектеседі.
Цитогенетикалық зерттеу. Хромосомалық ауытқуларды анықтаға, миелолейкоз дивгнозын қоюға көмектеседі.
Слайд 20
Емінің мақсаты-ісікті жасушалардың өсуін тежеу немесе тоқтату.
Көк бауырдың көлемін кішірейту
Емі диагноз қойылған сәттен бастап
жүргізілуі тиіс. Сапалы және уақтылы емнен болжамы зависит.
Ем түрлері :химиотерапия,
сәулелі терапия,
көк бауырды алып тастау,
сүйек миін ауыстыру.
Слайд 21
Медикаментозды ем
Химиотерапия
Классикалық препараттар
: Миелосан (Милеран, Бусульфан), Гидроксиуреа (Гидреа, Литалир), Цитозар, 6-меркаптопурни,
альфа-интерферон.
Жаңа препараттар: Гливек, Спрайсел.
Гидроксимочевина препараттары (гидроксиуреа;гидроксикарбамид, гидреа)
Әсер ету механизмі
Гидроксимочевина – Ісікті жасушалардағы ДНК молекула синтезін тежейді.
Как назначают:
Препарат капсула түрінде
Слайд 22
Интерферон-альфа
Әсер ету механизмі: Интерферон-альфа ағзаның иммунды күшін
жоғарылатады, ісікті жасушалар өсуін тежейді.
Как назначают:
Препарат инъекцияға
арналған раствор түрінде қолданылады, бұлшық етке егіледі.
Гливек (иматиниба мезилат)
Әсер ету механизмі: Препарат ісікті жасушалар өсуін тежейді және олардың табиғий жолмен өлу процессін жылдамдатады.
Как назначают:
Препарат таблетка түрінде қолданылады. Схему применения и дозировки выбирает лечащий врач.
Слайд 23
Сүйек миын трансплантациялау
Трансплантация миелолейкозбен сырқаттанған адамды
толығымен жазылуына көмектеседі. . Көбінесе жазылу сүйек миы 50жасқа
дейінгі адамғажәне созылмалы кезеңде жүргізгенде болады.
Слайд 25
Химиотерапия әсер етпеген жағдайда, көк бауырдың
дәрілік заттарды(цитостатиктер) қабылдағаннан кейін ұлғаюы кезінде химиотерапия қолданылады. .
Сәулелі
терапия миелолейкоздың үдемелі кезеңінде қолданылады. Оған тән белгілер:
Ісік жасушаларының жұлын миында көп мөлшерде өсуі.
Ісік жасушаларының түтікше тәрізді сүйектерде өсуі.
Бауыр мен көк бауырдың қатты ұлғаюы.
Гамма-терапия – көк бауыр аймағын гамма-сәулелермен сәулелену. Негізгі задача – ісікті жасушалар өсуін тежеу немесе жою.
Слайд 26
Көк бауырды алып тастау (спленэктомия)
Отаны әдетте аурудың
терминальді фазасында өткізеді. Көк бауырмен бірге организімнен көп мөлшерде
ісікті жасушалар алынады. Бұл аурудың ағымын жеңілдетеді. Әдетте отадан кейін медикаментозды терапияның әсері жоғарылайды.
Көрсеткіштері:
көк бауыр инфаркті,
тромбоцитопения,
құрсақтағы дискомфорт сезімі
Көк бауырдың жарылуы
Көк бауырдың жарылу қауіпі.
Слайд 27
Қанды көп мөлшерлі лейкоциттерден тазарту (лейкаферез)
Лейкоциттің көп мөлшері кезінде(500,0 · 109/л жоғары), асқынуды
алдын алу мақсатында лейкаферез қолданылады.
Лейкоцитаферез – емдік процедура, плазмаферезге ұқсайды (қанды тазалау). Науқастан белгілі мөлшерде қан алынады және оны центрифугадан өткізіп, әсәктә жасушалардан тазартады.
Лейкоцитаферезді миелолейкоздың үдемелі кезеңінде қолданған тиімді. Медикаментозды ем көмек теспеген жағдайда да қолданылады.