Презентация на тему Микроорганизмдердің экологиясы. Адам ағзасының қалыпты микрофлорасы. Санитарлы микробиология негіздері

пәндер
Тақырыбы: Микроорганизмдердің экологиясы. Адам ағзасының қалыпты микрофлорасы. Санитарлы микробиология

негіздері.



Түркістан-2011

Санитарлы микробиология негіздері. Тақырыптың актуальдығы: Адам денесінің қалыпты микрофлорасын,

оның жастық ерекшелігін дисбактериоздың маңызын білу, адам организімін дұрыс тусініп, микробиологиялық диагностикасында және микроорганизмдердің экологиясын және оның санитарлық негіздерін яғни коршаған ортаның микрофлорасын зерттеу санитарлық-эпидемиологиялық маңызы зор. Сабақтың мақсаты: Адам организімінін қалыпты микрофлорасын және ауа, су, топырақтын санитарлы-бактериологиялық зерттеу әдістерін игеру. Дисбактериоз кезіндегі препаратгардың қолдануымен танысу.

суру нәтижесіне екі популяцияның өсуіне, көбеюіне зиян келмейді. Метабиоз-микрорганиздердің

бір-бірімен қарым-қатынасы, бір микроорганизм ѳмір сүру үшін, екінші микрорганизнен қорек алып отырады. Мутуализм - өзара пайдалы әртүрлі организмдердің өзара қарым-қатынасы. Комменсализм - әр түрлі особтардын бір-біріне зиян келтірмей, біреуінің одан пайда көріп бірге өмір сүруін айтамыз.

Антагониз - бір популяцияның өмір сүруі екіншісі нәтижесінде басылуы.

Микробтық контабинация (ластануы).

заттарға, азык-түлікке, күнделікті қолданатын заттарға медициналық құрал - жабдықтарға

түсіп, ол заттар арқылы басқа адамдарға ауру таралады. Контаминді обьектілерден микрорганизмдер әдетте көбеймейді және уақытша емір сүреді. Обьектінің деконтаминациясын стерилизация және дезинфекция әдістерінің кемегімен жүргізеді. Қоршаған ортадағы микробтардын таза дақылдарға, қоректік орталарға, зерттелетін материалдарға микробтардың түсуі, ол кате диагнозға себепкер болады. Контаминацияның бұл түрін алдын-алу үшін микробиологиялық процедура кезінде асептиканы сактай білу қажет. Паразитизм - бір популяция (паразит) ѳзіне пайда келтіріп отырған басқа популяцияға (кожайын) зиян келтіріп түрлердін тұраралық қарым-қатынасы

байланысты кұбылмалы келеді. Микрофлора тығыздығы 10-20см. тереңдікте жоғары болып

келеді. Топырақ микрорганизімі зат және энергия алмасуының барлық процесіне қатысады: биомасса синтезі мен энергия аккумуляция, нитрификация, дезинтрификация, күкірт трансформациясы т.б. Топырақта көптеген патогенді микрорганизмдер әртүрлі уақыт ұзақтығында сақталуы мүмкін. Микробтар судан, ауадан, жануарлардан, өсімдіктерден түседі. Топырақта ѳзі тазарту процесі жүреді. Нәтижесінде органикалық заттар гумусқа қайта кеүделеді. Вирустар топырақта бірнеше күн және ай сақталады. Ал спор түзуші ботулизм, сіреспе, анаэробты жарақат қоздырушылар бірнеше жылдар бойы сақталады. Ботулизм актиномикоз, терең микоздар мен микотоникоз қоздырушылары үшін қалыпты өмір сүру (меншікті) орны болып табылады.

патогенді микроорганизмдер антогоистер) зат алмасуға қатысуы қызметін т.о. атқарады.

Дисбактериоз (эубиоз) дегеніміз адамның қалыпты микрофлорасының сандық сапалық өзгеруі. Эубиоз жағдайы (организмдегі микрофлораның динамикалық тепе-теңдігін) коршаған орта факторларының әсерінен немесе стрестік жағдайдан, кен және бақылаусыз антибиотик қолданғаннан сауле және химиотерапиядан бұзылуы мүмкін. Б9ның нәтижесінде колонияның резистенттілігі бұзылады. Микроорганизмдер токсикалық өнім бөліп шығарады. Микрофлораның қалыпты функциясының нәтижесінде туылатын жағдайды дисбактериоз деп атайды. Қалыпты микрофлораны толықтыру үшін эубиотиктер қолданылады. Ішектің қалыпты микрофлорасынын өкілдері-лиофильді келтірілген тірі бактериялар-бифидумбактериялар, колибактериялар, лактобактериялар.

өңделулердің негізі ретінде. Тіршілік иесінің жасушалық және жасушалық емес

формасының ұйымдасуы. Ядро құрылысы, оның тұқым қуалаушылықта атқаратын қызметі. Плазмидтер мен бактериалды хромасомалардың ұйымдасуының молекулярлық негіздері. Хромасомдардан тыс генетикалық детерминантаның сипаттамасы, олардың түрлері және қасиеттері. Тұқым қуалаушылық және өзгергіштік туралы түсінік. Генотип және фенотип, геном туралы тусінік. Жасушалық метоболизмде гистондар және ДНҚ, РНҚ атқаратын қызметі. Мутация және рекомбинация (коньюгации, трансдукция и трансформация). Гендік ауытқушылықтың молекулярлық механизмі, генетикалық қадағалау. Мутагендер, олардың әсер ету механизмдерінің ерекшеліктерінің пайда болу классификациясы. Гендік инженерия. Селекция, генитикалық негіздері. Селекция. Эволюцияның генетикалық негіздері және популяция генетикасы, сұрыптау, өзгергіштік, реттілік. Микроорганизмдердің қоректенуі. Қоректену механизмі мен түрлері, қоректену элементтері, биосинтез процесіне кеткен шығын мен жетіспеушілігінің маңызы. Гетеро- және автотрофтар, ауксо- және прототрофтар; өсу факторлары (дәрумендер, аминоқышқылдары, нуклеопротеидтер, майлар және т.б.). Қоректік орталар: қарапайым және күрделі, қоректік орта құрамы, оларды қолдану.

негіздері және популяция генетикасы, сұрыптау, өзгергіштік, реттілік. Микроорганизмдердің қоректенуі.

Қоректену механизмі мен түрлері, қоректену элементтері, биосинтез процесіне кеткен шығын мен жетіспеушілігінің маңызы. Гетеро- және автотрофтар, ауксо- және прототрофтар; өсу факторлары (дәрумендер, аминоқышқылдары, нуклеопротеидтер, майлар және т.б.). Қоректік орталар: қарапайым және күрделі, қоректік орта құрамы, оларды қолдану. Құрамы, белгіленуі, консистенциясы бойынша қоректік орта классификациясы. Ажыратып-балау орталары, негізгі және элективтік. Қоректік ортаға қойылатын талаптар. Стерильдеу әдістері: физикалық факторлардың әсер етуі, ультра күлгін сәулелері, радиациялық сәуле шығару, автоклавтау. Микроорганизмдердің тыныс алуы, тыныс алу түрлері. Аэробты және анаэробты тыныс алу жолдары. Энергетикалық алмасудың физиологиясы: энергияберуші үрдістерді жасушалармен қолдануы, олардың тиімділігі және орта шарттарына тәуелділігі. Субстрат ассимиляциясының негізгі жолдары: ақуыздар, майлар, көмірсулар, амин қышқылдары, көмірсутектер, спирттер, органикалық қышқылдар, минералдық компоненттер. Гликолиз және ашу.

микробиоценоз. Симбиотикалық бірігулер ретіндегі микроорганизмдер: мутуализм, комменсализм, паразитизм, антагонизм.

Топырақ, ауа, су микрофлорасы. Адам организмінің қалыпты микрофлорасының негізгі бөлімі ретінде - тұрақты (тәуліктік) және кездейсоқ (транзиторлық) микрофлора болып табылады. Топырақ, су, ауаға микроорганизмдердің санитарлық көрсеткіштері; биологиялық қасиеттері, анықтау әдістері. Сүт және сүт өнімдерінің микрофлорасы; ет және шұжық өнімдерінің микрофлорасы; сусындар мен шырынның микрофлора.

әлемін танудың физиологиялық және морфологиялық кезеңдері, микроорганизмдердің ашылуы. Биология

және медицина ғылымының бөлігі ретінде микробиологияның қазіргі заманғы даму кезеңдері; жетістіктері және оның әрі қарай дамуының негізгі бағыттары. Микроорганизмдердің классификациясы және жүйелілігі туралы түсінік. Прокариоттар әлемі, номенклатуралық сипаттамасы. Түр-микроорганизмдердің жүйелігінің негізгі бірлігі ретінде. Штамдар, таза өсінді, клондар туралы түсінік. Микроорганизмдердің негізгі морфологиялық формалары: кокктар, таяқшалар, қисық варианттар; олардың сипаттамалары. Бактериалдық жасуша құрылысы, оның негізгі құрылымдық элементтері. Жасуша ішілік пайда болулардың, цитоплазмалық мембраналардың және жасуша қабырғасының химиялық құрамы мен құрылысы. Бактериалдық жасушаның тұрақты және тұрақты емес құрылымдық компоненттері (капсула, споралар, жіпшелер, қосындылар). Сферопластар, протопластар. Цитоплазманың ұйымдасуы. Капсула, оның химиялық құрамы, бояу әдістері, атқаратын қызметі. Споралар, олардың физиологиялық рөлі, химиялық құрамы, бояу әдістері, роль в жизнедеятельности микробтардың өмірсүруіндегі қызметі. Бактериалдық қосындылар сипаттамасы, волютиндік дәндер, олардың физиологиялық рөлі.

және санитарлық коммуналдық шаралардың шешуші маңызы бар. Сондықтан бұл

аурудың алдын алуға тиісті азаматтар, яғни базарлардың, тағам өнеркәсібі кәсіпорындарын, қоғамдық тамақтандыру орындарын, сауда дүкендерін, балалар мекемелерін және су көздерінің тазалығын, санитарлық жағдайының талапқа сай болуын қадағалайтындар ерекше мән беруі керек. Соның ішінде елді мекендердегі, қаладағы құбыр жүйелері әркез назарда тұруы тиіс.