Слайд 3
Естен талуға алып келуші факторларды және оның
адам организміне қалай әсер етуін түсіндіру
Слайд 4
Сананың бейэпилептикалық параксизмальдық бұзылыстарына не жатады?
Слайд 5
Негізгі бөлім.
Естен тану( синкоп) — аз уақытқа кенеттен
ес-түссіз қалу.
Ол мидың гипоксиясы әсерінен дамиды.
Онда жүрек және
тыныс қызметінің әлсіреп,
қайта қалпына келуі байқалады.
Слайд 6
Естен тану кезеңдері
Естен тану алды
Естен тану
Естен танудан кейінгі
Слайд 7
Естен тану алды кезеңі
Науқас әлсіреп,
көзі қарауытып,
кұлағы шуылдап,
басы айналып,
жүрегі айнып,
тершеңдік басады,
терісінің бозаруы
бірнеше
секундтан бір минутқа дейін созылады.
Слайд 8
Естен тану кезеңі
Науқас есінен танады,
бұлшықеттерінің тонусы төмендеп,
терісі бозарады,
тынысы беткейлі болады.
Есін бірнеше секундтан бір минутқа
дейін жоғалтады.
Слайд 9
Кейде ми қанайналымының тоқтауына байланысты тонико-клоникалық тырысулар болып, еріксіз зәр
шығаруы мүмкін. Көз қарашықтары тарылады (кейде кеңейеді). Жарыққа реакциясы
болмайды, рефлекстері де жоғалады. Науқастың пулсі әлсіз, АҚҚ төмендейді. Жүрек тондары тұйықталған. Тынысы беткейлі, сирек. Кейде есі 10-20 минутқа дейін жоғалады.
Слайд 10
Естен танудан кейінгі жағдай
Науқас есіне келген соң,
оның тері қабаттары өз калпына келеді,
пульстің толымы жақсарады,
АҚҚ қалпына
келеді.
Ол кейде өзінің есінен танып қалғанын білмейді, жан-жағындағылардан не болғанын сұрастырады.
Кейбіреулер әлсіздікке, бастарының ауырып тұрғанына шағымданады.
Слайд 12
Синкопты жағдайлардың негізгі
тобы
Нейрокардиогенді
Кардиогенді
Ангиогенді
Аритмиялық
Обструктивті
Ортостатикалық
Цереброваскулярлы
Слайд 13
Нейрокардиогенді синкоп
Ауасы тар жерлерде,
қатарда тұрғанда дамиды.
Оны
жан күйзелістері, қорқыныш, қанды көру, ауыру сезімдері сияқты өршітуші факторлар
тудырады.
Сонымен қатар бұл топқа жөтелгенде, күшенгенде, жұтынғанда дамитын естен танулар жатады.
Слайд 14
Мұндай естен танудың түрі қан тамырлық тонустары төмен,
артериялық кан қысымының төмендеуіне бейім және вестибулярлық бұзылыстары бар адамдарда дамиды.
Нейрокардиогенді естен танулардың алдында естен тану алды кезеңі болады. Онда науқастың терісі бозарып, әлсізденіп, басы айналады, көзі қарауытады, лоқсиды.
Слайд 15
Кардиогенді
естен тану
Аритмиялықтар:
брадиаритмиялық (синусты түйіннің тежелуі, толык
АВ блокадасы); тахиаритмиялық (қарыншалық тахиаритмиялық пароксизмдер, қарыншалық діріл).
Обструктивті (жүрек лақтырысының
кедергісін көбейтетін ауруларда дамиды): сол қарыншадан (колқа стенозы); сол жүрекшеден (домалақ тромбтар, миксомалар);
оң қарыншадан (өкпе артериясының тарылуы, ӨКҚҚ).
Слайд 16
Аритмиялық естен тануларда естен тану алды кезеңі болмайды.Науқас
тыныштық қалыпта (кітап оқып, теледидар көріп отырып) есінен танып қалуы
мүмкін. Оның пульсінің жиілігі минутына 20-40 төмендеп кетеді. Тахиаритмиялық түрлерінде (қарыншалық жыбыр мен діріл). Мұнда қанайналымның ауыр бұзылыстары дамиды. Жүректің жиырылу жиілігі минутына 180-220 дейін барады. Науқас кенеттен өліп кетуі де мүмкін.
Слайд 17
Обструктивті естен танулар жүрек лақтырысына механикалық кедергілер болғанда дамиды.
Қолқа қакпақшасының стенозы бар науқастар, физикалық күштемелер түскенде есінен танады.
Сол жүрекшенің домалақ тромбы бар науқастар, көбінесе отырып тұрғанда немесе тұрып отырғанда есінен танып қалуы мүмкін. Есінен танар алдында науқас ентігеді, терісі көгереді. Ал сол жүрекшелік миксомасы бар науқастарда ентігу, цианоз, тахикардия байкалып, тұрған жерінен есін жоғалтуы мүмкін.
Слайд 18
Ортостатикалық түрлері жиі кездеседі. Ол науқастьң горизонтальді күйден вертикальді
қалыпқа ауысқан кездерінде дамиды. Кейбір ортостатикалық естен танулар
--ұзақ
уақыт төсекте жатқандарда,
-- сұйықтықтар мен қан жоғалтқанда,
-- аяқтардың көк тамырлары варикозды кеңейгенде,
-- жүктіліктерде,
--диабетикалық нейропатияларда дамиды.
Сонымен қатар екіншілік естен танулар
--дәрілер немесе дәрілік естен танулар.
Ангиогенді синкоп
Слайд 19
Цереброваскулярлы естен танулар. Бұл ми артерияларының (көбінесе атеросклерозды) зақымдануларында,
миды қамтамасыз ететін қантамырлары (ұйқы, омыртқалық, бұғана асты) тарылғанда дамиды. Сонымен
қатар сол қантамырларының тонустары өзгергенде, шаншылғанда және АҚҚ төмендегенде де дамуы мүмкін. Цереброваскулярлы естен танулар кенеттен дамып, және басқа түрлеріне қарағанда ұзағырақ болады.
Слайд 20
Диагностика
Уақытын, қай жерде болғанын, себебін (ыстық, қобалжу, кенеттен
тұру, физикалық күштемелер ж.т.б.), анықтау;
Тері қабаттарының түрі: бозару, қызару,
көгеру;
Пульсі: жиіленуі, ырғақтығы, толымдылығы;
Қимылы: тырысулар, құлағанда алған жарақаттары, еріксіз зәр шығару, естен танудың ұзақтығы;
Есін жию белгілері: бас ауыру, есеңгіреу, сөйлеу кабілетінің бұзылуы және т.б;
Анамнез жинау
Қарап тексеру: АҚ, пульс, ЭКГ анализі, невралогиялық зерттеу
Лобараториялық зерттеулер
Слайд 23
Тері астына немесе бұлшық етке 1-2 мл кордиамин немесе
10% 1-2 мл кофеин ерітінділері енгізіледі.
Қан қысымы төмен
болса 5% эфедрин немесе 1% 1 мл мезатон ерітіндісі б/е енгізіледі.
Аритмиялық естен тануларда: толық АВ болкадаларда (Моргани-Адамс-Стокс ұстамасы)- 0,1% 0,5-1 мл атропин ерітіндісін т/і 2,4% 5-10 мл эуфиллин ерітіндісін к/т енгіземіз;
Пароксизмалды тахиаритмияларда — 10% новокаинамид ерітіндісін көк тамырға баяу енгізу керек.
Слайд 24
Ал гипогликемиялық естен тануларда 40% 40-60 мл глюкоза
ерітіндісін көк тамырға енгіземіз. Науқастың пульсі мен АҚҚ қалпына
келіп, есін жиған соң, тыныштық күйді сактауды талап етіп, бақылауға алу керек. Ауруханаға мына естен танулар жатқызылады: толық АВ блокадасы (Морганьи-Адамс-Стокс ұстамасы); қояншық, бассүйек-ми жарақаттанулары. Материалды достарыңмен бөлісіңіз
Слайд 25
Естен тану – бас миының өтпелі ишемиясы туындатқан кенеттен
есті жоғалту. Мидың гипоксиясы әсерінен дамиды. Бұл процесс барлық
организмге әсер етеді. Бұл жас таңдамайды. Бұл жастарда көбінесе анемиядан, үлкендерде жүрек ауруларына, жүктіліктен болады
Слайд 26
Пайдаланылған әдебиеттер
1.Справочник практического врача. Медицина 2001 г.
2. Неотложные
состояния С.А. Сумин Москва 2005г
3.Трудный диагноз, Р.Б.Тейлор Москва
1999 г.
4.Справочник фельдшера Ростов-на-Дону 2001 г
5. Жалпы хирургия Қ.Д.Дұрманов Алматы 2006 ж
6. www. Google