Презентация на тему Жұқтырылған қорғаныш тапшылығы белгісі ауруы (ЖҚТБ)

персистерлеуші қабілеті бар адам иммуножетіспеушілік вирусымен шақырылатын ауру. Тіндерде

ұзақ сақталуына байланысты организмнің нервті және иммунды жүйесін баяу зақымдайды.
АҚТҚ – инфекция бірнеше кезеңдермен өтеді, соңғы кезеңіне ЖҚТБ термині қолданылады(жұқтырылған қорғаныш тапшылық белгісі)

жұқпаланған тұрғындар

саны

арасында таралу көрсеткіші Республика деңгейінде – 6,6 жетті. Балалар

арасында АҚТҚ инфекция жұқтырғандардың көбі Оңтүстік Қазақстан облысында, ондағы көсеткіш 25,5.
ЖҚТБ мен ауыратын әйелден туылған балаларда 1 жасқа дейін 14%, 1 жастан кейін – 11-12% АҚТҚ табылады. Орташа есеппен 4 жасқа дейін 54% балада анықталады.

жылы Француз ғалымы Л.Монтаньемен ашылған. Ол ретровирустар тобына жататын,

құрамында РНК-сы бар және кері транскрептазасы бар вирус. Жетілген түрі диаметрі 60-120 нм. Құрайтын сфералық формалы вирион. Қазіргі кезде АҚТҚ вирусының 2 түрі белгілі: АҚТҚ-1 және АҚТҚ-2. Егер АҚТҚ-1 мен науқастанса өмір ұзақтығы – 10-12 жыл, ал АҚТҚ-2 –мен залалданса 20-25 жыл және одан әрі.
Вирус сыртқы ортаға тұрақсыз.
56⁰C қыздырғанда 30 минутта, қайнатқанда 1-5 минутта өледі.
дезинфицирлеуші заттар әсерінен тез өледі(3% сутегінің асқын тотығы, 5% лизол)
ультрафиолет сәулесіне тұрақты(лентивирус)

сүтімен қоректендіру кезінде берілуі
Горизонтальді:
Қан құю
Омырау сүтімен
Тығыз қатынас уақытында микрожарақат,

жара, тістеу
Маникюр заттары, тіс щеткасы, қайшы, бритва

Парентеральді – инъекция арқылы наркотиктерді қолдану

Жыныстық – қорғаныссыз жыныстық қатынас кезінде:
Вагинальді, оральді, анальді жолдармен

Клиникалық жіктемесі
Балаларда АИТВ/ЖИТС-ты ДДҰ

клиникалық жіктемесі (ДДҰ жіктемесі, 2006ж., ҚР - сына бейімделген)

1 клиникалық саты
Симптомсыз ағымы
Персистеуші жайылған лимфаденопатия

2 клиникалық саты
Гепатоспленомегалия
Қышыма папулезді бөртпе
Көлемді бөртпелі контагиозды моллюск
Онихомикоздер
Ауыздағы қайталанбалы жара
Қызыл иектің сызықтық эритемасы
Бұрыштық хейлит
Құлақ жанындағы сілекей безінің ұлғаюы
Құрсаулы теміреткі
Симптомсыз лимфоидты интерстициалды пневмония
Тыныс жолдарының қайталанатын немесе созылмалы жұқпасы (ортаңғы отит, оторея, синусит)

тамақтану бұзушылығы
Өкпе туберкулезі
Түсіндірілмейтін созылмалы диарея (14 тәулік және одан

көбірек)
Түсіндірілмейтін персистирленген қызба (ауыспалы немесе тұрақты, айдан артық)
Ауыз кандидозы (2 айдан асқан балаларда)
Ауыздың түкті лейкоплакиясы
АИТВ инфекциясымен туындаған, өкпенің созылмалы зақымдануы
Клиникалық сипаттағы лимфоидттық интерстициальдық пневмония
Түсіндірілмейтін анемия (гемоглобин <8 г%) немесе нейтропения «500/мкл)
1 айға дейін созылатын түсіндірілмейтін тромбоцитопения (< 50 000/мкл)

4 клиникалық саты
Түсіндірілмейтін ауыр кахексия немесе стандартты емдеуге нашар берілетін тамақтанудың бұзушылығы
Созылмалы ВПГ-инфекциясы (1 айдан артық уақытқа созылған ерін және ауыз қуысы немесе тері герпесі)
Кеуде іші лимфотүйіндері және туберкулездік плевритті қоса алғанда Капош Саркомасы
Кандидоздық эзофагит
Токсоплазмендік энцефалит (жаңа туғандардан басқа)
АИТВ-энцефалопатиясы
Жасы 1 айдан асқан дамыған баланың ЦМВ-инфекциясы (бауырдан, көкбауырдан және лимфотүйіндерден басқа) ретинит немесе ішкі ағзаның инфекциясы)

тамақтандырылатын балаларға АИТВ –инфекциясын вирусологиялық диагностикалау алгоритмі

немесе  белгіленбеген) ақырғы диагнозы  антиденелерді  зерттеу  (ИФТ  немесе жедел-тест)

плюс иммуноблотинг көмегімен қойылады. 

Шағымдануы және анамнезі (АИТВ – инфекциясына күдік болған жағдайда)
- баланың жеткілікті тамақтануына және басқа себептерінің болмауына қарамастан, табиғи физикалық өсуінің тежелуі немесе тоқтап қалуы;
- психомоторлық дамуының бұзылуы (екі немесе одан да көп симптомдар: бас миы өсуінің бұзылысы, когнитивтік функцияларының бұзылысы; клиникалық байқалатын қозғалыстық бұзылыстары);
- бактериалық және вирустық инфекциялардың жиі қайталануы, табанды кандидоздық стоматиттің немесе кандидоздық эзофагиттің қайталануы.

бойынша балалар емханасының инфекционисінің-дәрігер және ЖИТС орталығының маманының тұрақты

диспансерлік бақылауы тағайындалады.

Барып қарау кезінде жиналуға тиісті мәліметтер:
1. антропометриялық мәліметтер: салмақ, бойы, бас шеңбері;
2. тамақтану жағдайы, қоса алғанда:
3. бала ішетін тамақтың түрі мен көлемі;
4. тәбеті, тамақтандыру ұзақтығы;
5. тамақтандыру кезіндегі проблемалар;
6. баланы күтіп-қарайтындардың қайысы баланы тамақтандырады;
7. әлеуметтік жағдайлар: жалпы санитариялық жағдайлары, дәрілерді сақтауға арналған тоңазытқыштың және қауіпсіз суының болуы;
8. отбасы мүшелерінің және баланы күтіп-қарайтын адамдардың қайысы тағайындауларды бақылай алады;
9. баланың жүйкелік-психикалық дамуын және баланың, оны күтіп-қарайтын адамның психологиялық жағдайын бағалау.

және глюкозаның деңгейлері, несептің жалпы талдауы;
- СД4 лимфоциттер саны

(абсолюттік, ал <5 жастан жоғары балаларда лимфоциттердің жалпы санынан үлесі(%));
- вирустық жүктемені әрбір 6 ай сайын немесе көрсеткіштері бойынша;
- бауыр ферменттерінің белсенділігін (АлА Т, АсА Т);
- вирустық гепатиттерді аңықтау үшін зерттеу;
- туберкулезді анықтау үшін зерттеу.
Аспаптық зерттеулер – көрсеткіштері бойынша.

Негізгі және қосымша диагностикалық шаралардың тізбесі
1. қанның жалпы талдауы (ҚЖТ) тромбоциттерді есептеумен
2. зәрдің жалпы талдауы (ЗЖТ) креатининнің клиренсін анықтаумен
3. СД4 лимфоциттер саны (абсолюттік, ал <5 жастан жоғары балаларда лимфоциттердің жалпы санынан үлесі(%));
4. бауыр ферменттерінің белсенділігін (АлАТ, АсАТ) әрбір 6 ай сайын немесе көрсеткіштері бойынша;
5. туберкулезді зерттеу;
6. РНҚ АИТВ вирустық жүктемені анықтау ( АРТ-ты бастау және жалғастыру барысында, сол сияқты көрсеткіштер бойынша).

төмеңгі тыныс жолдарының (бронхитпен, пневмониямен)ауруларымен
Туберкулезбен
эндокриндік жүйе ауруларымен
метаболизмдік бұзылыстармен

және басқаларымен.

оның сапасын жақсарту;
- иммунологиялық: иммундық жүйесін бұздыруды болдырмау және/немесе

қалпына келтіру;
- вирусологиялық: вирус репродукциясын басу және вирустық жүктеменің анықталмайтын деңгейіне қол жеткізу;
- эпидемиологиялық – тұрғындар арасында АИТВ-инфекциясының әрі қарай таралуын болдырмау, оның ішінде балалар арасында.
Емдеу тактикасы ( «АИТВ/ЖИТС жағдайында емдеу және көмек көрсету. ДДҰ Еуропалық аймағы үшін клиникалық хаттамалар. 11 хаттама: Балаларда АИТВ/ЖИТС жағдайында емдеу және көмек көрсету». 2008 жылғы 18 шілдедегі өзгертулерімен)

Медикаментоздық емес емдеу (режим, диета және басқ.)
Аурудың ерте кезінде тамақтануға қолдау көрсету қажет, оның мақсаты – құнарлы заттарды және микроэлементтерді жеткілікті мөлшерде қабылдауын қамтамасыз ету.
АИТВ инфекциясы симптомсыз өтетін балаларға осы жастағы және жыныстағы баланың рационында нормадан 10%-ға калорияны артық беру ұсынылады.
АИТВ инфекциясының клиникалық көріністері және жіті инфекциялардан кейін реконвалесценттері бар балаларға рационның калориясын нормадан 20-30 %-ға арттыру қажет.
ЖИТС-тің клиникалық сатысында балалаларға лактоза және сиыр сүтінің ақуыздарын (ССА) жақпауы жиі кездеседі. Мұндай жағдайларда құрамында лактоза және сиыр сүтінің ақуызы жоқ сүт қоспасын қолдану ұсынылады.

балаларда СД4 лимфоциттерінің деңгейіне және ауру сатысына тәуелсіз, АИТВ

диагнозы диагностикалау алгоритміне сәйкес расталғаннан кейін АРТ-ты бастай береді.
Жасы 2 жастан асқан балаларға ДДҰ жіктемесі бойынша аурудың ІІІ немесе ІҮ ауру сатысына көрінетін симптомдар айқындалған немесе иммунитет тапшылығының ауыр дәрежесінің дами бастаған кезеңінде (баланың жасын ескере отырып лимфоциттер үлесі анықталады) АРТ-ты бастау қажет.

Балаларға АРТ-ты бастау үшін критериилер

бастап АРТ-ты бастау үшін CD4 лимфоциттердің саны барынша нақты

көрсеткіш болып табылады. Егер CD4 шекті деңгейі АРТ-ты тағайындау үшін басты көрсеткіш болып табылатын болса, онда CD4 2 анықтау үшін қанды 2-3 аптада 2 қайтара тексерумен қайталау қажет.

(бисептол, котримоксазол, септрин және басқ.) 4-6 апта

аралығында дене салмағы 2,5 мг/кг жағдайында АИТВ мәртебесі белгіленгенге дейін сөткесіне 2 рет сұлба бойынша профилактикалық тағайындалады: күнара немесе аптасына 3 күн 4-күндік демалыспен жүргізіледі. Емдеу курсы – АИТВ-ның оң нәтижесі жағдайында бисептолды 12 айға дейін қабылдаумен жалғасады, АИТВ-теріс нәтижесінде – тоқтатылады.

Профилактикалық шаралар:

балаларды, АРТ-қа көрсетілімдерін және тағайындауларды анықтау үшін оппортунистік және

АИТВ-инфекциялық ілеспе ауруларын анықтауға тұрақты бақылау қажет. Бұндай бақылаумен АРТ-ты қабылдайтын балалар мен қатар, оған көрсетілімдері жоқ балалар да қамтылуы керек. АИТВ-жұқтырылған балаларды тұрақты бақылаудың негізгі мақсаты - АРТ-ты бастау үшін уақытты дұрыс таңдау, баланы және ата-аналарын терапияға дайындау, сол сияқты АИТВ- инфекциясының асқынуларын анықтау және емдеу болып табылады.

АРТ-қа көрсетілімдері жоқ, балаларды жоспарлы түрде клиникалық тексеруді 3 айда 1 реттен кем емес жүргізу керек. Физикалық тексеру, жалпы клиникалық және биохимиялық талдаулар жүргізіледі.

CD4 лимфоциттеріне тексеру «Д» есепке қою барысында, әрі қарай 2 жастағы балаларды 3 айда бір рет және 2 жастан үлкен балаларда 6 айда 1 рет, ал көрсеткіштері бойынша одан да жиірек жүргізіледі. Әрбір баланың бойын және салмағын физикалық өсу диаграммасында белгілеп отыру қажет.

Диспансеризация жоспарына сәйкес баланы тексерген сайын тамақтануын бағалап түзеп тұру қажет.