Слайд 2
ТҮСІНІКТЕМЕ
Оқушылардың бойына ұлтымызға тән адамгершілік пен ізгілік қасиеттерді,
үлкендерді сыйлау, ата-баба дәстүрлерін дәріптеу мақсатын көздеген аталмыш сабақ
«Өзін-өзі тану» сабағын, сынып сағаттарын өткізуде үлкен көмекші құрал болып келеді. Аталған әдістемелік көмекші құралда автор салт- дәстүрлерді таныстыра отырып, оларды дәріптеуді қарастырған, салт-дәстүрлерді таныстыру арқылы оларды мазмұнды әрі түсінікті түрде жеткізе білуді көздеген.. Жұмыстың ерекшелігі мен ұтымдылығы материл салт-дәстүрдің анықтамасы мен суреттер арқылы түсінікті түрде беріліп отыр.Өзін-өзі тану курсы, сынып сағаттары бағытында жұмыс істейтін пән оқытушылары, сынып жетекшілер, сонымен қатар оқушылардың қабылдауына және түсінуіне қолайлы жасалған. Әдістемелік ұсыныстарда көрсетілген салт-дәстүрлер нақты кезең-кезеңдерімен берілген.
АННОТАЦИЯ
Знание истории своего народа, языка, устного-народного творчества, традиции и обычаев, самобытности является важным аспектом воспитания подрастающего поколения. Есть такое выражение «Не зная прошлого, нельзя построить будущее». Задача педагогов помочь детям больше пополнять знания и интерес к данным вопросам. В работе отражены в краткой форме определения обычаев и традиции казахского народа и к ним приложены иллюстрации, которые помогут классным руководителям, педагогам в проведении классных часов в доступной форме.
Слайд 3
"Халқын сүйген-
салтын сүйер"
Слайд 4
Оқушылардың бойына халқымыздың рухани байлығын сіңіру,ұлтымыздың дәстүрлерінен үлгі
алу.
Ұлтымыздың ізгі адамгершілік қасиеттерінің халықтың салт-дәстүрімен сабақтастығын түсіндіру.
Оқушыларды ұлттық
салт-дәстүр үлгісінде тәрбиелеу
М а қ с а т ы:
Слайд 5
Ассалаумағалейкум,халқым менің,
Ардақты дәстүріңді,салтыңды елім.
Мереке басы болсын берекенің
Игі еңбектің
жемісін бәрің жегін
Слайд 6
Жиналыппыз сәтті күні бәрімізде,
Үлкен,кіші,жасымыз кәрімізде.
Төрлетіңіз,қадірменді қонақтар,
Гүл-гүл жайнап мына
біздің төрімізге.
Слайд 7
Сәлем,анам,алтын күн,
Сәлем қарты халқымның
Уақытыма риза боп,
Бақытыма шалқыдым.
Бай тұлғалы
өңірде
Айтылады жырымыз.
Слайд 10
Тәрбие дәстүрі
Салт-әр ұлттың,халықтың діні мен сеніміне, тұрмыс –тіршілігіне,ұлттық
құрылым ерекшелігіне сәйкес ғасырлар бойы жинақталып,өмірдің өзі туғызған ғұрыптар,тұғырының
негізі.
Слайд 11
Бұзылмаған салтымыз,
Кең даланың ежелгі
Қазақ деген халқымыз
Бар дәстүр мен
салтымыз.
Слайд 12
Ата-бабам ардақты,
Жамандыққа бармапты.
Ардақ тұтып үлкенді
Ата жолын жалғапты.
Слайд 13
Туғаннан соң адам боп,
Білімсізден жаман жоқ.
Ел дәстүрін білмесең
Жұрт
айтады надан деп
Слайд 14
жаңа туған нәрестенің құрметіне жасалатын
ойын-сауық,той.
Шілдехана
Слайд 15
Кіндік кесер (салт)
Нәресте туған сәтте оның кіндігін
кесетін әйелдер (кіндік шешесі) дайын тұрады. Кіндік кесу –
мәртебелі, абыройлы іс.
Слайд 16
Бесікке салу (салт)
Жаңа туған баланы бесікке салу. Бесік
қасиетті, киелі, құтты мүлік, сәбидің алтын ұясы болып есептеледі.
Слайд 17
ҚЫРҚЫНАН ШЫҒАРУ (САЛТ)
БАЛАНЫҢ ТУҒАНЫНА ҚЫРЫҚ КҮН ТОЛҒАҢ
СОҢ ОНЫ ЫДЫСҚА ҚЫРЫҚ ҚАСЫҚ СУ ҚҰЙЫП ШОМЫЛДЫРАДЫ. ОЛ
СӘБИДІҢ ЖАН-ЖҮЙЕСІНІҢ ҚАЛЫПТАСЫП ДЕНІ САУ БОЛЫП ӨСУІНЕДЕГЕН АҚ ТІЛЕКПЕН ШЫҚҚАН.
Слайд 18
Тұсау кесер (салт)
Сәби қаз тұрғаннан кейін тез
жүріп кетсін деген тілекпен жасалатын ғұрып.
Слайд 19
ҒҰРЫП
ҚАЗАҚТЫҢ ӨМІР САЛТЫ, ӨРЕН САЛТЫ Т.Б.
ҚОЛДАНУ МЕН ДӘРІПТЕУДІ ҒҰРЫП ДЕЙМІЗ.
Слайд 20
Ат қою
Қазақ халқы жаңа туған сәбиге жақсы
есімдер мен әйгілі адамдардың атын қойған. Сонымен бірге бала
есімін беделді кісілерге қойғызып батасын алған.
Слайд 21
АЙДАР
БАЛАЛАРДЫҢ ТӨБЕ ШАШЫН ҰЗАРТЫП ӨСІРІП, МОНШАҚ АРАЛАСТЫРЫП ӨСІРІП
ҚОЯДЫ. БҰЛ ҒҰРЫП ЕР БАЛАҒА ЖАСАЛАДЫ. СӘБИЛЕРГЕ ШАШ ОРНЫНА
КЕКІЛ, ТҰЛЫМ ДА ҚОЙЫЛАДЫ.
Слайд 22
Кекіл
Жас балалардың шашын ұстарамен алып тастайды да маңдайына
бір шөкім шаш қалдырып, оның жиегін тегістеп қиып қояды.
Оны «кекіл» дейді.
Слайд 24
Тыштырма
Сәбиді бесікке салар кезде бесіктің түбегі тұратын
тесіктен құрт, ірімшік, тәттілер өткізіп «тыштыма, тыштыма» деп ырым
жасайды және оны «тыштыма» деп атайды. Тыштырманы әйелдер ырым етіп бөлісіп, бала-шағаларына үлестіріп береді.
Слайд 25
Базарлық – алыс сапарға шыққан адамдардың жақындарына (жерлес,
көрші-көлем, жас балаларға, сыйлас адамдарына) әкелген сыйлығы.
Слайд 26
Байғазы – балалардың, жастардың жаңа киімі үшін берілетін
ақшалай, заттай сый.
Слайд 27
ТІЛАШАР
БАЛАСЫ 6 ЖАСҚА ТОЛҒАН СОҢ БАЛАҒА ЖАҢА
КИІМ КИГІЗІП, ОҚУ ЖАБДЫҚТАРЫН ДАЙЫНДАП, ШАҒЫН ТОЙ ӨТКІЗЕДІ. МҰНЫ
«ТІЛАШАР» ТОЙЫ ДЕП АТАЙДЫ.
Слайд 28
ЖЕТІ АТА
ХАЛҚЫМЫЗ КЕЙІНГІ ҰРПАҚҚА ЖЕТІ АТАСЫН БІЛУДІ МІНДЕТТЕГЕН.
ОЛАЙ БОЛСА ЖЕТІ АТА: БАЛА, ӘКЕ, АТА, АРҒЫ АТА,
БАБА, ТҮП АТА, ТЕК АТА.
Слайд 29
АСАТУ
ЕТ ЖЕЛІНІП БОЛҒАН СОҢ ТӨРДЕ ОТЫРҒАН АҚСАҚАЛ
ТАБАҚТА ҚАЛҒАН ЕТТІ ЖАС БАЛАЛАР МЕН ЖІГІТТЕРГЕ АСАТАДЫ.
Слайд 30
Малдар төлдеп,қой қоздап
Сүттен бұлақ ағызған.
Жаңа жылдың сипаты
Молшылыққа аңыз
боп
Басталыпты Наурыздан!
Слайд 31
Қыс өтіп,қар кетіп,
Шырайлы жаз жетіп.
Шаруаның кенелген
Мейрамы ежелден
Құтты болсын
Наурыз!
Слайд 32
Жаңарғаны сананың
Ұмытады мұны кім
Ата салтын бабамның
Алып келді ,Ұлыс
күн!
Слайд 33
Салт-дәстүрмен жараса,
Қайта құрып жаңаша
Жараса өнер көрсетіп,
Той тойлайық тамаша!
Слайд 34
Ата-салтым-асыл мұрам ардағым,
Бабалардың жалғастырар арманын.
Сан ғасырда қалпын бұзбас
қадірім
Өткенімді бүгінгіменен жалғадым.
Слайд 35
Қазағымның салт-дәстүрі жаңғырған,
Тәлімді ой сынағы,тәрбие көзі қалдырған.
Сал-дәстүрді ардақтайық
ағайын
Қазақ атты үлкен-кіші балдырған.
Слайд 36
Бір ата,бір ананың түлегіміз,
Бір болсын қайда жүрсек тілегіміз.
Бірлік
барда,тірлік бар деген бабам,
Бірлік деп бірге соқсын жүрегіміз.
