Презентация на тему РУС ТЕЛЕНДӘ ГОМУМИ БЕЛЕМ БИРҮ ОЕШМАЛАРЫНЫҢ РУС ТӨРКЕМНӘРЕНДӘ “БӘЙРӘМНӘР” ТЕМАСЫ БУЕНЧА УКУЧЫЛАРНЫҢ СОЦИАЛЬ-МӘДӘНИ КОМПЕТЕНЦИЯСЕН ҮСТЕРҮ презентация к уроку (4 класс)

татар халкының электән килгән гореф-гадәтләре, мәдәнияте белән кызыксынучы югары

әхлаклы, һәрьяклап үсеш алган, иҗади шәхес тәрбияләү өчен шартлар тудыру.

Проект эшенең бурычлары:
“Социаль-мәдәни компетенция” төшенчәсен ачыклау;

Мәдәни компетенцияне үстерү өчен коммуникатив технологиягә туры килгән эш алымнарын: репортаж алу, диалог, сорау-җавап, рольле уен , әңгәмә куллану;

Татар халык бәйрәмнәре турында төшенчәләр бирү, тарихы, гореф-гадәтләре, осталыклары (чигү, читекләр тегү, бизәнү әйберләре ясау), татар халык костюмнары, татар халык уеннары, татар халык ашлары белән таныштыру.

Укучыларның башка милләт мәдәниятенә (бу очракта татар) мөнәсәбәтен ачыклау.


Эзләнүнең предметы:
коммуникатив технологиягә туры килгән эш алымнары

Эзләнү объекты: социаль-мәдәни компетенция

икенче телдә сөйләшүче халыкның милли-мәдәни үзенчәлекләрен, сөйләм

этикетын исәпкә алып, аралашу оештыра алу осталыгы ул.

данлыклы шәхесләр белән танышу, татар һәм рус халкының тарихи

мирасын өйрәнү, рус һәм татар язучыларыбызның, шагыйрьләребезнең иҗатларын туплау, өйрәнү – телне өйрәнүдә иң мөһим факторлардан саналалар.

татар теле һәм әдәбияты аша мәдәни компетенциягә ия булу өчен, дәреслекләрдә тәкъдим ителә торган эш төрләре

Татар әдәбияты үрнәкләре – әдәби текстлардан алынган өзекләр белән таныштыру.

Халык авыз иҗаты үрнәкләрен тәрҗемә итү һәм алар нигезендә тел күнегүләрен эшләү.
Бу төр күнегүләр аша укучылар, бер яктан татар мәдәнияте белән таныша, яңа лексик берәмлекләрне үзләштерә, икенче яктан, тел һәм тәрҗемә итү күнегүләрен дөрес башкарырга күнегә.
Санамышларны, такмакларны сүзлек ярдәмендә тәрҗемә итегез”, “Татар халык мәкальләрен укыгыз һәм тәрҗемә итегез”, “Җырларны өйрәнегез”, “Уеннарны уйнагыз” .
Бу төр күнегүләр белән эш иткәндә, укучыларның грамматик күнекмәләрен активлаштыру белән беррәттән, кызыклы мәкаль-әйтемнәрне, санамыш-такмакларны истә калдыруга да игътибар ителә.
Тел күнегүләре бәйләнешле сөйләм күнекмәләрен үстерүгә юнәлтелгән биремнәр белән чиратлаштырыла. Мәсәлән, “Сүзләрне кулланып, диалог төзегез”

яңа лексик берәмлекләр өйрәнү аша туганлык исемнәре, татар халкының

милли киемнәре, милли ризыклары, традицияләре белән танышалар.


Татар халкында елның төрле вакытлары белән бәйле рәвештә барлыкка килгән Нәүрүз (язны каршылау), Нардуган (кышны каршы алу) бәйрәмнәре ерак гасырлардан күчә-күчә хәзерге көннәргә килеп җиткәннәр. Йола, гореф-гадәт һәм бәйрәмнәребез безнең рухи мирасыбыз, байлыгыбыз, алар халык күңелендә, китап битләрендә саклана.

Бу бармак-бабай,
Бу бармак-әби,
Бу бармак-әти,
Бу бармак-әни,
Бу бармак-нәни бәби,

Аның исеме- чәнти!
2.Баш бармак баш кашый,
Имән бармак имән ташый,
Урта бармак утын яра,
Атсыз бармак ат җигә,
Чәнти бармак чәй эчә.

Җырлы - биюле уеннар

«Чума үрдәк, чума каз...»
Уйнаучылар кара- каршыга ике рәт булып тезеләләр, парлашып кулга — кул тотыналар. Рәт башында бер ялгыз уенчы басып тора. Балалар барысы бергә җырлыйлар:
Чума үрдәк, чума каз,
Чума үрдәк, чума каз,
Тирән күлне ярата шул, ярата.
Тирән күлне ярата шул, ярата.
Булат үзенә иптәш сайлый
Булат үзенә иптәш сайлый,
Белмим кемне ярата шул, ярата.
Белмим кемне ярата шул, ярата
.

төшенчәләр бирү, тарихы, йолалары белән таныштыру.

Татар халкының традицияләре, гореф-гадәтләре, осталыклары (чигү, читекләр тегү, зәркән бизәнү әйберләре ясау) белән таныштыру. Татар халкының гореф – гадәтләренә кызыксыну уяту, хөрмәт тәрбияләү, шул гадәтләр аша итәгатьлелек, бер – береңне хөрмәт итү кебек сыйфатлар тәрбияләү, татар телен өйрәнүгә кызыксынуны үстерү. Татар халкының гореф – гадәтләренә кызыксыну уяту, хөрмәт тәрбияләү, шул гадәтләр аша итәгатьлелек, бер – береңне хөрмәт итү кебек сыйфатлар тәрбияләү, татар телен өйрәнүгә кызыксынуны үстерү.

Укучыларда диалогик сөйләм үстерү.
Фонетик-лексик күнекмәләр үстерү.
Грамматик күнекмәләр үстерү.

аңлата. “Нәү” – яңа, “рүз” – көн дип тәрҗемә

ителә. Борынгы бәйрәмне кешеләр атна буе дәвам иткәннәр. Һәр көннең үз гадәте, үз тәртибе, язылмаган кануннары булган: 7 көн буена гайбәт сөйләмәгәннәр, каргыш теләмәгәннәр, туган–тумачага, күрше – күләнгә миһербанлык кылганнар, ата-баба каберенә барганнар, сугышлар тукталып торган.

“Нәүрүз” бәйрәме”