Презентация на тему урок якутской литературы Остуоруйа_алыптаах_дойдута 5 класс

буоларын чинэтии, уус-уран тылыгар кэрэхсибили уоскэтии, Г. У. Эргис

хомуйбут Саха остуоруйалара кинигэтиттэн норуот айбыт «Хабыйахаан» остуоруйатын чинэтии; Иитэр: билбит уорэппит остуоруйаларын чинэтии, остуоруйалар геройдарын холобурдарыгар дьон майгытын быhаарарга холонуу, кыыллары, котору-суурэри харыстааhын, торообут дойду айыл5атын таптааhын; Сайыннарар: оҕо толкуйдуур, бэйэ санаатын этэр, айар толкуйдуур, араас дьо5урун сайыннарыы, остуоруйаны кэрэхсээн аа5ыыларын ко5улээhин, араас остуоруйалар кистэлэннэрин арыйыы.

Остуоруйа – бараммат кэм,
Остуоруйа – аптаах олох.

Иван Гоголев

фольклор биир корунэ, киьи бэйэтин баҕатын, олоҕун-дьаьаҕын эбэтэр араас

быьылаан туьунан ойтон онорон кэпсиир дьиктилээх-дьиибэлээх, кэрэхсэбиллээх фантастическай кэпсээнэ. Остуоруйаны ким айарый? Норуот уонна суруйааччы. Остуоруйа саха норуотун сиэрин-майгытын тумуллубут духуобунаьа.

Георгий Устинович

Гермогенов - Эргис

Саха биллиилээх учуонайа, уорэтээччитэ, саха фольклорун хомуйааччыта, чинчийээчитэ.

суруйааччылара:

туох оту туорэн ыларый?
2. Эмээхмин ынах ыы олордоҕуна

туох тыаьыырый?
3. Бэйбэрикээн эмээхсин туорэн ылбыт ото хас салаалаагый?
4. Кыыс миинэр тыллаах-остоох атын аата?
5. Хайҕамсык Хара Хаан тойон уолун аата?
6. Абааьы кыыьын дьиэтигэр барар суолга туох тириитэ ыйаммытый?
7. Уоллаах кыыс холбоспуттарыгар дьонноро тугу тэрийбиттэрий?

хаатынкалаах, этэрбэстээх

по-английски «partridge» - куропатка, a «partridge sit on branch»

– куропатка сидит на ветке »
Уьуна 35-38 см; ыйааьына 400-700 г.
Хабдьыны Хотугу Америкаҕа, Евразияҕа, Балтийчкай муораларга, Камчаткаҕа, Сахалинна, Аляскаҕа уонна хоту сирдэргэ коруоххэ соп.
Тымныы кыьын буоллаҕына сорох хабдьылар соҕуруу котоллор. Онтон кулун тутар диэки тоттору кэлэллэр. Кинилэр Халыма, Лена, Енисей орустэрин туораан кэлэллэр-бараллар.
Хоту улуустарга хабдьыны бултууллар, араас ас онороллор.
Куруппааскы бэйэтин этин температурата 45°С буоллаҕына, кини 40°С тымныыны тулуйар.

Хабдьы аьыыр аьылыгынан буолар биьиги сиир моруоскабыт. Уонна ордук собулээн сиир аьа уулаах отон.

уу дагдайбат, кырдьык урдугэр сымыйа ыттыбат (кырдьыксыт, чиэьинэй буолуу)
Киьи

эриэнэ иьигэр, суоьу эриэнэ таьыгар (утуо сиэрдээх, коно майгылаах буолуу)
Атас туьугар атах тостор (эрэллээх доҕор)
Ким доҕордоох ол дьоллоох (доҕору алдьархайга бырахпаттар)

талан уруьуйдаа
2.

Собулээбит араас котордоргут
туьунан хоьоон айыы