Презентация на тему Литературный час Знакомство с Фоатом Садриевым

(10.03.1941)
Язучы-прозаик,
драматург,
Габдулла Тукай
исемендәге
дәүләт бүләге иясе

Мөслим районы Олы Чакмак авылында туган. Әтисе Миңлеәхмәт абзый

оста комбайнчы булган, Сталинград өчен барган сугышларда һәлак була. Әнисе Гыйздеямал апа тормышны алып бару өчен бер караңгыдан икенче карангыгача колхозда эшли. Башлангыч белемне туган авылында ала.

Балачак

урта мәктәпне тәмамлаганнан соң, 1958 елдан хезмәт биографиясен башлап

җибәрә. Үзен хезмәтнең төрле тармакларында сынап карый. Эшеннән аерылмыйча укып,

1965 елда В. И. Ульянов-Ленин исемендәге Казан дәүләт университетының филология факультетын тәмамлый. 1981 —1982 елларда Мәскәүдә РСФСР Культура министрлыгы каршындагы бер еллык Югары театр курсларында укып кайта.

Сикәлтәле тормыш юлы...

Мәктәптә укырга-язарга өйрәнү белән мин дөньямны онытып әдәби китаплар

укырга тотындым. Дүртенче сыйныфта, күңелемә ниндидер илһам чаткысы чәчрәп төшеп, Г.Әпсәләмовның “Хәйбулла солдат” хикәясен үземчә поэма итеп яздым. 1958 нче елда урта мәктәпне тәмамлагач, район газетасында “Алар җиңелделәр” дигән тәүге хикәям басылып чыкты һәм конкурста беренче урынны алды. Бу хәл минем Казан дәүләт университетының татар теле һәм әдәбияты бүлегенә укырга керергә, үземне иҗатка багышларга дигән күптәнге хыялыма канатлар куйды...”

Тәүге хикәя

авторы. Матбугатта аның беренче пьесасы – «Оҗмах ишеге төбендә»

исемле кече күләмле комедиясе – 1970 елда «Идел» альманахында басылып чыга. Шуннан соң ул, драматург буларак, Әлмәт татар дәүләт драма театры коллективы белән даими хезмәттәшлектә иҗат итә. Аның бу театрда сәхнәләштерелгән пьесаларыннан «Их сез, егетләр!..», «Ач тәрәзәң», «Кондырлы кодачасы», «Тозлы бал», «Син сандугач, мин каен...», «Безнең авыл кызлары», «Яшьли сөйгән ярлар», «Хөршидә, Мөршидә, Рәшидә», «Аяз көнне яшен», «Безнең гомер язлары» спектакльләре тамашачылар һәм театр тәнкыйте тарафыннан аеруча җылы каршы алына.

Сәхнә әсәрләре

киң җәмәгатьчелеккә танылган каләм иясе. Әдипнең «Шаһзаманов эше», «Адәм

әүлиясе», «Зөбәйдәнең күңел дәфтәреннән», «Өченче кеше», «Рәхмәт, әтием!..», «Көлми торган кеше», «Кыргый алма әчесе» кебек повестьлары, дистәләгән хикәяләре, драма һәм комедияләре кебек үк, тормышчан эчтәлекләре, үзенчәлекле кеше образлары, халыкчан юморга бай йөгерек тел-стиле белән җәлеп итәләр.

Проза әсәрләре

әсәр. Югары әхлак кануннары буенча яшәүче Нуриасма образы әсәрнең

композицион үзәген тәшкил итә, аның уй-кичерешләре, эш-гамәлләре аша әдип Ана кешенең рухи бөеклегенә дан җырлый. Бу төп каһарман, татар хатын-кызларына хас байтак күркәм сыйфатлардан тыш, катлаулы язмыш кичергән шәхес буларак та истә кала.

чорын колачлаган бу зур полотнода дәвернең киң социаль катламнары

ачыла, саф күңелле яшь кеше Ирек Сабитовның совет тоталитаризмы шартларында үзенең якты хыялларыннан ничек чигенер­гә мәҗбүр ителүе, шәхси бәхетен югалта баруы, ахырда, үз-үзен кулга алып, тормышта урынын табуы җанлы вакыйгаларда, пси­хологик тирәнлек белән, гыйбрәтле итеп тасвирлана, укучыны тирән кичерешләргә сала, уйландыра, аңа гыйбрәтле сабак бирә.

татар дәүләт драма театрында зур уңыш белән барды. Язучы

бүгенге авыл кешеләренең рухи дөньясына кыю үтеп керә, әхлак мәсьәләләрен күтәрә, тормышыбыздагы кимчелекләрне тәнкыйтьли. Эчтәлек: «Тозлы бал», «Кондырлы кодачасы», «Ач тәрәзәң…», «Эһем, эһем» дигәчтен, «Иртәгә нидер булачак», «Әхти, егетләр!..», «Оҗмах ишеге төбендә», «Әгәр шулай булса», «Фәния «җаным» дия», «Сиңа гына әтәм…», «Альтернатив кандидат», «И замана!..»

авылның яшәешен чын сәнгать дөреслеге белән гәүдәләндергән әдипнең әсәрләренә

халыкчанлык, психологик тирәнлек, юморга бай тел хас.
Эчтәлек: «Көлми торган кеше», «Адәм әүлияе», «Рәхмәт, әтием!..», «Зөбәйдәнең күңел дәфтәреннән», «Кыргый алма әчесе» (повестьлар), «Балта

сабы чәчәк аткач», «Печән», «Ялгышны төзәтү» (хикәяләр), «Чебен», «Капитуляция», «Гыйбрәт», «Дөрес некролог», «Тормышның кендеге», «Гел сине гнеә уйлыйм», «Катык», «Габдехакка сәлам хат».

хикәяләре, әкиятләре һәм сәхнә уеннары туплап бирелә. Бала күңеленә

тәэсир итәрлек җиңел, нәфис тел белән язылган әлеге әсәрләр туган якка, табигаткә сокланулы матур мөнәсәбәт һәм кайгыртучанлык тәрбияли, гыйбрәтле хәлләр турында уйланырга, сабак алырга өйрәтә.

Эчтәлек: «Тургай нәрсә дип җырлый?», «Ике икең — ундүрт», «Ботка», «Белемле әби», «Алып тавы», «Аппаккай», «Боз өстендә», «Арышлар сөйләшкәндә», «Көнбагыш чәчәге», «Үсәсе килгән — үскән», «Мырауша белән Йөгерчек», «Кәбестә», «Ипи тәме», «Кем кирәгрәк?», «Мактандылар», «Бал тәмле дә…».

куярга? Ф.Садриев әнә шул проблеманы чишү юнәлешендә фикер йөртә,

чарасызлыктан өзгәләнә, дөреслеккә, гаделлеккә чакыра. Эчтәлек: «Сабыйлык мәхәббәте», «Аклык, пакьлек дөньясы», «Язгы уяну», «Гыйбрәтле үткәннәр», «Сыерны яткырып саву», «Дәүләт нәрсәгә исәп тота?»,«Тере авыл»,

«Сораулар күп, җавап юк», «Акчамы, бомбамы?», «Тагын җитә сабантуйлар…», «Кыйбланы югалтмыйк», «Ярату турында», «Кыюлар киләчәккә атлый», «Туган нигез, әнкәй һәм без», «Мин үз өемне ничек сатып алдым», «Кичерегез, тупылларым!..», «Аерылышыр чак җитте», «Киләчәккә хатлар кирәк!», «Минем сүзем — бүгенге кешеләргә».