Презентация на тему по татарскому языку на тему Сак-Сок бәете (8 класс)

Аның нигезендә кайгылы яисә көлкеле вакыйга ята. Әсәр шул

вакыйга нәтиҗәсендә кеше күңелендә туган хис-кичерешләрне бәян итә.
Бәет – гарәп сүзе, ике юллы шигырь дигәнне аңлата. Бу жанр әсәрләре халык телендә бәет дип кенә түгел, мөнәҗәт дип тә, җыру дип тә, әрбагый дип тә йөртелә.
Бәетләр һәммәсе диярлек тарихи, аларның берсе дә хыялый-фантастик вакыйгаларга багышланмаган.
Бәет нигезендә - булган хәл-вакыйга ята.

бәетләр
(“Казан бәете” һәм "Сөембикә бәете“ -

Явыз Иван чорында Казанның урыслар
тарафыннан яулап алынуы сурәтләгәннәр)
2. Тарихи шәхесләргә багышланган бәетләр (“Акмулла бәете”, “Тукай бәете“)
3. Хәрби-тарихи бәетләр
(халык телендә сугыш бәетләре дип тә йөртеләләр. “Рус-француз”, “Рус-төрек”,
“Рус-япон”, “Герман сугышлары” турын­дагы кебек бәетләр)
4. Авыр замана, ирексез хезмәт турында бәетләр
(ялчылар, бурлаклар, шахтада эшләүчеләрнең авыр хезмәтенә багышланган
“Шахта бәетләре”, “Лашманчылар бәете”)
5. Җир, ирек өчен көрәш темасын яктырткан бәетләр
(“Урта Тигәнәле”, “Чынлы”, “Ышна” бәетләре. Бу бәетләрдә пат­ша хөкүмәтенең,
җирле властьларның хезмәт ияләрен изү-җәберләүләре, халык­ның үз хокукларын
яклап көрәшүләре күрсәтелә)
6. Сатирик бәетләр
(кешеләрнең саранлыгы, ялкаулыгы, эш рәте белмәүләре тәнкыйть ителә. Бу
бәетләр җәмгыятьнең әхлак нормаларын сак­лый, тәрбияви функция белән иҗат
ителә)
7. Сак-Сок бәетләре
(“Сак-Сок” бәете вариацияләнеп, үзенең бил­геле көе белән әйтелә.
Хәзер дә аның калыбында яңа бәетләр чыгарыла)

2. Әниләре каргаганнан соң малайлар нинди кыяфәткә керәләр?
З.

Ике туган ни өчен кавыша алмыйлар?
4. Сез ничек уйлыйсыз: ни өчен әти-әнинең сүзен тыңларга кирәк?
5. Ә сезгә әти-әниләрегез нәрсәләр өйрәтәләр, нинди киңәшләр бирәләр?
6. Сез аларның сүзләрен һәрвакытта да тыңлыйсызмы соң?