Слайд 2
Hellp синдромы- акушерияда сирек кездесетін ағымы ауыр патология.
Синдромның қысқартылған алғашқы әріптері төмендегіні білдіреді:
Н — Неmolysis (гемолиз);
ЕL — elevated liver enzymes (бауыр ферменттерінің белсенділігінің артуы);
LР — low platelet count (тромбоцитопения).
Слайд 3
Бұл синдром алғашырет 1954 жылы Дж.А. Притчардом, ал
Р.С. Гудлин мен авторластары 1978жылы синдромнын преклампсияда дамитынын байқаған.
1982 жылы Л. Вейнштеин синдромнын ерекше патологиялық триадасын біріктірген.
Слайд 4
Эпидемиология.Гестоздың ауыр жағдайында өтетін Hellp-синдромы әйелдерде ең жоғарғы
көрсеткіш 75%,және перинатальды өлімдерде 1000 сәбиге дейін,оның 4-12 %
ғана диагностика арқылы емдеуге болады.
Классификация
Лабораториялық зерттеулерге негізделе отырып кей авторлар HELLP-синдромын
былай жіктейді:
Л.А Ван Дам және авторластары тамыр ішілік коагулятцияға карай: анық, күдікті және жасырын.
Дж.Н. Мартина бойынша:
Бірінші класс — қандағы тромбпциттер саны 50 х 109/л аз.
Екінші класс — қандағы тромбациттер концентрация 50-100 х 109/л аралығында.
Слайд 7
HELLP синдромының клиникасы 3
категорияда зерттеледі:
Топ
1:ең қауыпты формасы және тромбоцит саны 50.000 нан аз болады
Топ 2: тромбоцит саны 50.000-100.000 аралығында.
Топ 3: тромбоцит саны 100.000 нан артық болады.
Этиологиясы
Иммуносупрессия
Аутоиммунды агрессия
Простациклинстимульдаушы факторлар төмендеуі.
Гемостаз жүйесіндегі өзгерістері.
Бауырдағы ферменттердің
генетикалық дефектісі.
Дәрілік препараттар (тетрациклин,хлорамфеникол).
Слайд 11
HELLP-синдромының қалай дамығаны нақты анықталған жоқ. Сонғы зерттеулерде
плацента дамыған кезде пайда болған бір бұзылыс себеп болады
деп айтылған. Плацентадағы көп жіңішке қантамырларында пайда болған қан құюлулар және тарылулар негізгі себеп болуы мүмкін.
Слайд 13
Синдром дамуында қауіпті факторлар:
Тері түсінің ағарып бозаруы.
25 жастан
жоғары жүкті әйелдерде .
Көп туған әйелдерде.
Көп ұрқты жүктілік.
Соматикалық патологияның
айқындалуы.
Патогенезі
толық анықталмаған:
Слайд 15
HELLP синдромының негізгі патогенезне тамыр эндотелиінің аутоиммунды зақымдануынан
пайда болған фибролизденген микротромбтардын нәтижесінде қанның сұйылуы. Эндотелидің зақымдануы
нәтижесінде тромбациттер агрессиясы күшейеіп, өз кезегінде фибриннің, коллаген талшықтарының, жүйелік компаненттердің, IgG және IgМ патологиялық процесін шақырады. Аутоиммунды процес бауыр синусы мен эндокардта да анықталады. Осыған байланысты HELLP синдромында жоспарлы түрде глюкокортикоид пен иммуннодепресант қолданады. Тромбоциттер бұзылуы нәтижесінде тромбоксандардың босап шығуы және тромбоксан-простациклин тепе-теңдігі бұзылып, артериоласпазм нәтижесінде АГ, ми ісінуі, тырысу болады.
Слайд 16
HELLP синдромын ананың ұрыққа қолайлы жағдай тудырмаққа бағытталған
таксикоздын асқынған белгісі ретінде қарайды.
Макроскопиялық тұрғыдан HELLP синдромын бауыр
көлемінің ұлғаюы, консистенциясының тығыздалуы мен субкапсулярлы қан құйылуды айтады.
Микраскопиялық зертеуде перипортальды геморрагия, бауыр синусында фибрин, IgМ, IgG шөгінділері, гепатоциттердің мультилобулярлы некрозы анықталады.
Слайд 17
Гемолиз: эритроциттердін ыдырауы және 120 күннен аз өмір
сүруі. HELLP те көрінетін гемолиз микроангиопатиялық гемолиз. Нетижеде гемолиттік
анемия пайда болады. Эритроциттер ыдыраса құрамы тікелей канға қатысады және қан билирубин денгейі жоғарылайды. Науқаста сары ауру көрінеді. Эритроцит жойылуы болғанда денеміз бұған қанның сұйықтық бөлігін арттырумен жауап береді.
Слайд 18
Клиникалық көрінісі: Hellp синдромы жүктілік кезінде III триместрінде
пайда болады және 35 аптада жиікездеседі. Жүрек айнуы, құсу,
эпигастральды аймақта ауырсынулар, гиперрефлексия, бас ауруы, шаршау және басқа да диспепсиялық көріністерді байқауға болады. Аурудын белгілеріне сарғаю, иньекция жасалған жерлердің қанталауы, қан құсу, үдемелі бауыр жетіспеушілігі, тырысу және айқын кома жатады.
Слайд 20
Бүйректерде сыртқа шығарылатын сұйықтық мөлшері азаяды. Сол
себептен HELLP науқастарында зәр бөлу аз болады. Қанның сұйық
бөлігінін артуымен оттегі тасу қабілеті төмендейді, жүрекке түскен жүк артады және гипертензия жоғарылауы жалғасады. Бұл гипертензия ортада сұйық тамыр сыртына, клетка қуыстарына қашады және ісіну пайда болады. Дене бұл жаңа қан айналу жұйесіне бағынады. Оттегі тасу қабілеті төмендеген қанды оттегіні ен көп керек ететін ағзаларға(ми, жұрек, бұйрек, т.с.с.) жіберуге тырысады. Ең аз үлес теріге түседі.
Слайд 21
Hellp синдромына күдікті жағдайларда көбінесе лабораторлы зерттеулер жасау
керек:
АЛТ,АСТ активтілігін анықтау.
Лактатдегидрогеназа
Билирубин концентрациясы
Гаптоглобин
Зәр қышқылы
Қандағы тромбоциттер санын анықтау керек.
Слайд 22
Тері астындағы өте жінішке тамырлардын зақымдалуы нетіжесінде
кіші көгерулер пайда болады. Сондықтан HELLP науқастарының беті ағарады.
Бұл өзгерістерге байланысты науқаста кейбір шағымдар пайда болады. Бұлар:
Тыныс алуда қиналу
Бас ауруы
Көру бұзылыстары
Жүрек айну
Ісіну
Слайд 23
Тромбоцитопения
Қандағы тромбоцит санының азайуын тромбоцитопения деп айтамыз. Нормада
ересек адамда 140.000-400.000 тромбоцит бар. Бұл сан 50.000-ан түскенде
ортада басқа себептер болмасада қанаулар болады. Сондықтан тромбоцитопения өте қауіпті жағдай.
Слайд 24
Бауыр ферменттерінің деңгейінің артуы.Бауыр ішінегі өте кіші тамырлардың
да зақымдалуы және қысылуы нетижесінде бауырдан сыртқа қарай қан
ағуы бұзылады бауыр керіледі, бауырдан секрецияланатын ферменттер көбеюі байқалады.
Слайд 25
Симптомдар
HELLP-ауруларының 90% белгі береді.
Ең жиі байқалатың шағымдар:
Асқазан аймағында ауырсыну (эпигастрик
ауырсыну) (65%)
Жұрек айну және құсу(30%)
Бас ауыруы(31%)
Басқа симптомдарға гипертензия, зәрмен белок жойылу, ісіну, шаршағыштық, сары ауыру сияқты бейспесификаық шағымдар жатады.
Эпигастрикалық ауырсынуның себебі бауырдын ісінуі және керілуі.
Слайд 26
Ана мен балаға төнетін қауіптер.
Жүктілікте гипертензиясы болған ананың
бүйрегінің зақымдалу қауіпі жоғары. Бала туылғаннан кейін қан қысымының
қалыпқа келмеуі және созылмалы гипертензияға әкелуі мүмкіндігі бар.
HELLP синдромы бар науқастарда қосымша:
Бауыр жыртылуы
ДВС(dissemine intravasculer koagulasion)
Плацентаның ерте ажырауы және бұған байланысты дамыған компликациялар
Жедел бүйрек жетіспеушілігі
Кез келген бір тінде оттегі жетіспеушілігіне байланысты инфаркт.
Слайд 27
Гипогликемия
Панкреас қабынуы
Нейрологиялық бұзылыстар
Миден қан
кету
Өкпенін ісінуы
Мидын ісінуы
Тыныстық проблемалар
Өлім сияқты компликациялар
көрінеалады. Ен жиі ана өлу себебі бауыр жыртылуына байланысты бірден және тез кұрсақ ішілік қанаулар
Слайд 28
HELLP синдромы бар анада туылған балада көрінетің проблемалар.
Дамуы
төмен
Туылғаннан кейін тыныстық көмекке қажеттілік
Төмен қан гликозасы
Төмен тромбоцит саны
Жоғары эритроцит саны
Төмен лейкоцит саны
Жүрек қан айналу системасы аномалиялары
Бұлшық ет тонусын төмендеуі
Төмен кальций денгейі
Төмен қан қысымы
Болжамы:
Босанудан кейінгі кезеңнің асқынусыз
өтуінде симптомдардың регрессиясы байқалады. Босанудан кейін лобороториялық көрсеткіштер 3-4 күнде қалыпқа келеді.