Мораль (латын moralіs – әдет-ғұрып) – адамдар мен әлеуметтік бірлестіктер арасындағы қарым-қатынастарды реттейтін қағида; адамның мінез-құлқын реттеу қызметтерін атқаратын әлеуметтік институт.
Слайд 2
Мораль (латын moralіs – әдет-ғұрып) – адамдар мен
әлеуметтік бірлестіктер арасындағы қарым-қатынастарды реттейтін қағида; адамның мінез-құлқын реттеу
қызметтерін атқаратын әлеуметтік институт.
Слайд 3
Мораль әлеуметтік шындықтың этикалық сапаларын (ізеттілік, мейірбандық, әділеттілік,
мінез-құлық, әдет-ғұрып, т.б.) бейнелейтін қоғамдық сананың ерекше нысанына жатады.
Моральдың бірқатар ерекшеліктері бар: Моральдық ережелер мен талаптар қоғамның ғасырлар бойы қалыптасқан құндылық негізін құрайды және жалпылама сипатта болады; Моральдық қағидалар мен сезімдер нормативті, міндетті, тиісті болып табылады; Мораль әлеуметтік мұраттың бір түріне жатады, ол күнделікті тұрмыс қалыптарынан жоғары қойылады; Мораль мемлекеттік күшпен танылмайды, ол адамның еркіндігі аясымен байланысты.
Слайд 4
Мораль — тарихи кұбылыс, этиканың зерттеу объектісі. Мораль
деп — белгілі бір қоғамдағы өмір сүріп жатқан адамдар
арасында қалыптасқан адамгершілік құлық нормалары мен ұстанымдарының жиынтығын айтамыз.
Слайд 5
Мораль жеке адамның қоғамда өмір сүре алу, басқалармен
үйлесімді қарым-қатынаста болу кабілетін танытады. Басқаша тұжырымдайтын болсақ, мораль
— ізгілік, адамгершілік ережелерінің жиынтығы екен. Моральдык нормаларды ұстану арқылы әрбір жеке тұлға өзінің адамгершілік, ізгілік қасиеттерін қалыптастырады.
Слайд 6
Мораль адамдардың бірлесе өмір сүруге дағдылану нәтижесінде, қарым-қатынас
жолында туындап отырған қарама-қайшылықтардан шығу барысында тарихи түрде қалыптасқан.
Мораль өзінің түп-тамырымен сонау қадым замандарға жалғасып жатыр.
Слайд 7
. Мәжбүрлеп істелген іске Моральдық баға беру қиын.
Сондықтан Моральдық санада мотив, пиғыл, мақсат мәселелері алдыңғы қатарға
шығады. Моральдық сананың үш сатысы болады.
Слайд 8
Біріншісі, адамның ішкі тылсым дүниесін, яғни Моральдық қажеттіктер
мен қабілеттерді, эмоциялар мен сезімдерді, т.б. қамтиды. Әдептік сананың екінші
сатысына рационалды ақыл-ой елегінен өткен Моральдық түсініктер жатады. Рационалды Мораль, әдетте әр түрлі әдептілік ережелерінен, адамгершілік туралы этикалық теориялардан тұрады. Моральдық сананың үшінші сатысы Моральдық интуиция (түйсік) болып табылады. Моральдың негізгі бөлігіне іс-әрекет, мінез-құлық жатады.
Слайд 9
Моральдық мінез-құлықта мотив-мақсатты, құрал мен нәтижені айыра білу
қажет. Әлеуметтік қатынастардың түрлі салаларына сәйкес кәсіптік, отбасылық, тұрмыстық,