Презентация на тему Жоспары:1.РА анықтамасы.Өзектілігі.2.Таралу жиілігі.3.Этиологиясы.4.Клиникалық көрінісі( сатысына, процестің өткірлігіне, өзге ағзалардың зақымдануына қарай).5.Жіктемесі.6. Лабораториялық өзгерістер.7. Диагноз, дифференциялық диагнозы.

Жоспары: 1.РА анықтамасы. Өзектілігі. 2.Таралу жиілігі. 3.Этиологиясы. 4.Клиникалық көрінісі( сатысына, процестің өткірлігіне, өзге ағзалардың зақымдануына қарай). 5.Жіктемесі. 6. Лабораториялық өзгерістер. 7. Диагноз, дифференциялық диагнозы.

эрозиялы-деструкциялық зақымдануына және буыннан тыс бұзылыстарға әкелетіндәнекер тіннің тоқтаусыз

меңдейтін жүйелі ауруы.

РА анықтамасы

агенттер: вирустар, бактериялар, суперантигендер
Гормоналды өзгерістер (жыныс гормондары, пролактин)
ЭТИОЛОГИЯСЫ

келесі жобамен тіндерді зақымдауы мүмкін.
Буын тініне тропты белгісіз бір

агент синовий қабатын мекендеп, иммундық реакцияны қоздырады. Осыдан агрегацияланған ІgG жөне ІgА, ІgМ (антиген ролін атқаратын) түзіледі. Синовидегі плазмалық жасушалар мен лимфоциттер бүл ІgG Ғс 1 фрагментіне қарсы ІgМ және А, G кластарына жататын антиденелерді (ревматоидтық факторды) түзе бастайды.

Патогенезі.

қабық пен синовиялық сүйықтықта иммундық комплекстер түзіледі. Иммундық комплекстерді

жою мақсатымен синовий қабығына нейтрофилдер, макрофагтар жиналады. Иммундық комплекстерді жою нәтижесінде бұлардан түрлі кабыну медиаторлары - лимфокиндер, лизосомалық ферменттер, лейкотриендер, простагландиндер, бос оттегі радикалдары т.б. бөлінеді. Аталмыш заттар, әсіресе, бос радикалдар сіңір мен сүйекті зақымдайды.

иммундық комплекстерден жөнді тазартылмайды, сондықтан буын қуысында бір басталған

қабыну процесі созылмалыға айналып, тоқтаусыз өрістейді. Ревматоидтық артритке буындардың қабынуымен қатар иммункомплекстік васкулиттің дамуы тән. Сондықтан бұл ауруда буыннан тыс жүйелі зақымданулар да болады.

ауру сезімі және ісінулер
Қолдардағы қысу күшінің төмендеуі
Буындардағы

таңертеңгілік құрысулардың болуы(синовиттің ұзақтылығына байланысты)
Ревматоидты түйіндер (сирек)
 

бұзылады, беті тышқан кеміргендей кетіктенеді. Үйлесімділіктің жойылуынан кейбір сүйектің

басы ұясынан таяды, осыдан буындар қисайып деформацияланады. Кей буындарда сүйектің бастары бір-бірімен бітісіп, сүйектік анкилозға әкеледі.
Ревматоидтық артритте қабыну және фиброз процесі бүкіл буын қабын, сіңірлерін қамтиды, зақымданған тіндер жүре келе бүрісіп, қысқарады. Осылардың барлығы буын қозғалысының шектелуіне және ауыр деформацияларға әкеледі.

Біріншісі — буындық түрі, ревматоидтық артритпен ауырғандардың 80%-да кездесетін.

Оның басты белгісі — буындардың қабынуы мен деформациясы.
Екіншісі— буын-висцеральді түрі. Бұл түрінде буынмен бірге түрлі ағзалар зақымданады.

Клиникалык, көрінісі

буындарын зақымдайды:
алақан-саусақ,
проксимальді фалангааралық,
кейіндеу— табан-бақай жөне тілерсек буындарын.

Бұл ауруға буындардың симметриялы зақымдануы тән.

Клиникалық көрінісі

таралады. Бірақ ревматоидтық артрит тиіспейтін буындар да бар: омыртқа

жотасының бел және кеуде бөлігі, дистальді саусақаралық, У-ші проксимальді фалангааралық (шынашақтык). Бұл ерекшелік ревматоидтық артритті өзге артриттерден айыруға көмектеседі.

Ревматоидтық артриттің баяу өрістейтін түрі ең алдымен буындардың үйқыдан оянған кезде сіресуінен басталады. Сіресудің қатаңдығы мен созылу уақыты қабыну процесінің деңгейіне тәуелді. Минимальді активтілікте - 30-60 минут, ауырлау жағдайда — түске, тіпті кешке дейін созылады.

жаңадан 2-3 буынды қамтиды жөне рентгендік көрініс 1 сатыға

ауырлайды.
2. Өрістеуі тез — сүйек эрозиялары, буындардың деформациялары алғашқы жылдың ішінде-ақ қалыптасады; висцеральдік белгілер болады; жаңадан қамтитын буындардың саны біреуден артық. Рентгендік көрініс 2 сатыға ауырлайды; буын функциясы 50%-ға төмендейді.
3.Өрістеуі байқалмайтын барысында полиартриттің белгілері жеңіл. Бірнеше жылдар ауру білдірмей меңдейді. Буындар шамалы қисаяды, көбіне қол ұшының үсақ буындары жеңіл-желпі, бірақ тұрақты деформацияланады. Қабынудың лабораториялық белгілері айқын емес. Наукастардың бірқатарында аурудың барысы басқа түріне ауысуы мүмкін.

РА барысының түрлері:

дәрежесі (минималъді)
ІІ дәрежелі (орташа).
ІІІ дәрежесі

(биік).

Ревматоидтық артриттің активтілік дәрежелері:

бұзылысының үш сатысын бөліп айырған.
БФБ I —

буындардың қозғалысы шамалы шектеледі, ертеңгілікте біраз уақыт сіреседі. Науқас қиындықпен болса да мамандығы бойьшша еңбекпен айналыса алады.
БФБ II - буындар қозғалысы едөуір шектеледі, тұрақты контрактуралар калыптасады. Науқас еңбекке жарамсыз, бірақ өз-өзін күте алады.
БФБ III — буындардың қозғалысы болар-болмас деңгейде немесе мүлдем қозғалмайды, науқас өзін-өзі күте алмайды, кісі қолына карап қалады.

кетіктердің анықталуы

анықталуы,

109/л лейкоцитоз.

3.ЭТЖ-ның биіктеп, түспей тұруы. Оның биіктігі процестің

активтілігіне төуелді, ауыр жағдайда 80-90 мм сағ. дейін жоғарылайды.

Ревматоидтык; артриттің лабораторияльщ белгілері:

титрден жоғары сынама оң саналады. Аурудың алғашқы 6 айында

РФ анықталмауы мүмкін. РФ болу-болмауынан ревматоидтық артритгің серопозитивті және серонегативті түрлерін айырады.
5.Циркуляциялық иммундық комплекстер (наукдстардың 30-50%-да анықгалады).
6 .Ревматоидтық артритке тән антикератиндік антиденелер.
7. Науқастардың 8-27%-да IgЕ жасушалар, 3-14%-да антинуклеарлық фактор, 30%-да антирибосомалық антиденелер анықталады.

а) РФ-ның болуы;
ә) комплементтер

титрінің жоғарылауы;
б) рагоциттер санының көбеюі, барлық жасушалардың 40%- дан артығын түзеді (рагоциттер — түрі түт жемісіне ұқсас, цитоплазмасында РФ тұратын түйіршіктері бар нейтрофилдер);
в) синовиялық сұйықтық ұйындысының болбырлығы (тығыз еместігі). Оны синовий сұйықтығын сірке қьішқылының ерітіндісіне қосып анықтайды.

салицилаттардың әсер етпеуі;
қимылсыз жағдайдан кейін,

өсіресе ертеңгілікте буындардың ең болмағанда 1 сағат сіресуі;
бір "ұстаған" буындардан айырылмастан өрістеп дамуы және 3-6 айдың ішінде жаңа 1-2 буынды қосып зақымдауы;
басым ұсақ буындарды симметриялы зақымдауы (алақан- саусақгық, проксимальді фалангааралық жөне табан-бақайлық);
буындардың қайтымсыз деформациялануы (қозғалысының шектелуі, контрактуралар, анкилоздар);

Ревматоидтық артриттің диагностикалық критерийлері:

болуы;
РФ болуы;
рентгенограммадағы өзгерістер: остеопороз, шеміршектің бұзылып жойылуынан буын жегінің

тарылуы, сүйекте буын бетінің кетіктенуі.
Диагаоз сенімді болуы үшін ең кемінде 4 критерий болуы тиіс.

науқастың жасын, ілеспелі ауруларын еске алады.
Ем бағдарламасы:
Тез әсерлі қабынуға

қарсы дәрмектер.
Базистік дәрмектер.
Иммундық жүйені реттейтін дөрмектер мен шаралар.
Жергілікті ем жөне дөрмектерді буын ішіне енгізу.
Физиотерапия.
Емдік дене шынықгыру, массаж, еңбекпен емдеу.
Санаторлық-курорттық ем.
Хирургиялық ем.
Реабилитация.
Диспансерлеу.

ЕМІ

вольтарен, индометацин (150 мг тәулігіне) және ибупрофен (бруфен) —

(1,2-1,6 г тәулігіне).

метиндол-ретард 0,075 г, суппозитория түрінде — 0,075 г немесе вольтарен-ретард 0,1 г түнге карай бір рет беріледі).

дәрмектерден циклоксигеназа-2 (ЦОГ-2) ингибиторлары қодданылуда

целебрекс 200 мг күніне

2 рет,
нимесулид 100 мг күніне 2 рет.

Н2-гистамин рецепторларының блокаторлары
ранитидин 150 мг екі рет күніне

Протондык помпаның ингибиторлары
омепразолды 20 мг 2 рет күніне

таблеткада немесе ампулада 1 мл — 30 мг (вена

ішіне, бүлшықетке салуға арналған);
триамциналон (полькортолон, берликорт, кенакорт) — 0,004 г таблетка түрінде;
кеналог-40 (1 мл 40 мг триамциналон) — бұлшықетке салуға арналған;
дексаметазон (дексазон, дексон) — таблетка түрінде 0,0005 г және 0,000075 г, ампула түрінде (1 мл 4 мг дексаметазон-21-фосфаттың натрийлік тұзы бар) бұлшықетке, венаға салуға арналған;

тенидап, цитокиндерге және лішфоциттік антигендерге моноклондық

антиденелер;
Энцефабол
Метациклин.

Базистік дәртектер.

80%-да ремиссияға әкеледі). Алтын дөрмектері синовий кабығында және мононуклеарлық

фагоциттер жүйесінде жиналып ұзақ сақталады, макрофагтарды, нейтрофилдерді тежейді. РФ түзілуін азайтады.
Кризанол — 1 мл 17 мг алтын бар.
Басыңда кризанолды аздау дозада, 0,5-1 мл 7 күнде бір-екі рет булшықетке салып байқайды, кейін аптасына 1 рет 2 мл "-8 ай салады. Бұдан кейін дәрмектің емдік әсері күмөнсіз болса, 3-4 ай 2 мл 2 аптада бір салынады; егер ремиссия сақталып, наукдстың жағдайы жақсарса, оны 2 мл 3 аптада бір рет, 1-2 жыл (тіпті үзбестен одан да ұзақ) салуға болады. Емдік әсердің алғашқы белгілері 3-4 айдан кейін, әдетте 200-400 мг алтынды қабылдаған соң білінеді, әрі қарай адамның жағдайы төуірлене береді.
Санакризин — кризанол тәрізді, 50 мг (алтыны 25 мг) булшықетке енгізеді.

Алтын дәрмектері.

комплекстердің (ИК) түзілуін тежеуі; лизосомалық мембраналарды тұрақтау арқылы протеолиздік

ферменттердің шығуына жол бермеуі; қабынуға қарсы тікелей әсер етуі.

Метотрексат 2,5 мг таблеткалык және 5 мг ампула түрінде шығарылады. Оны 2,5 мг аптасына 3 рет 12 сағат аралығымен ішкізеді (дүйсенбі күні сағат 8-де және 20-да, сейсенбіде сағат 8-де, содан кейін келесі дүйсенбіде ертеңгі сағат 8-ге дейін үзіліс жасайды).

Циклофосфан 100-150 мг тәуліктік дозада 3-4 апта, кейін 12,5-75 мг, кейде 25 мг күнара булшықетке салынады.
Имуран 0,05 г таблетка түрінде шығарылады; күніне 1 таблеткадан 3 рет 3-4 апта беріп, кейін 25-50-75 мг сүйемелдеуші дозаға ауыстырып, ұзақ ішкізеді.

Иммундепрессанттар-цитостатиктер

метилпреднизолонды 300-400 мл натрий хлоридінің физиологиялык ерітіндісіне қосып, вена

ішіне 30-40 минут тамшылатып енгізеді.
2-ші және 3-ші күндері метилпреднизолонды (1000 мг дозада), бір өзін тамшылатады.

Преднизолон мен циклофосфанды қосарлап жүргізетін пульс-терапия:

Лабораторлы және клиникалық көрсеткіштеріне
Аурудың даму дәрежесіне және ауырлығына
Функционалды

бұзылыстарына
Науқастың айналасын қоршаған адамдарға

көріністері, базисті препараттарды қабылдауды талап ететін жоғары дәрежелі буындық

формасы болуы мүмкін.
Жүктілік кезінде нәрестеге зиян тимес үшін оптималды дозаны қабылдайды.
Кортикостероидты гормондардың аз дозасы нәрестенің дамуына әсер етпейді.
СЕҚҚП жүктіліктің 1-триместрінде қолданбайды, тератогенді әсері және босану алдындағы асқынуларды шақырады.
Базисті препараттарды қабылдау тоқтатылады.