Слайд 2
parTiis imperia ax. w. I s.
Слайд 3
miTridate
farsman I miTridate
radamisti miTridate
somxeTSi gamefda qarTlis mefe miTridate I-is
Ze da farsman I-is Zma miTridate
Слайд 4
qarTlma somxeTi ver SeinarCuna da 63 w. romsa
da parTias Soris dadebuli zaviT maT ormagi damokidebulebis qveS
gadavida.
II s.-is II nax.-Si qarTlSi mefobda farsman II `qveli~.
128 w. romis imperatorma adrianem farsmani TavisTan miiwvia, razec qarTlis mefem uari SeuTvala. aman maT Soris urTierToba daZaba.
romis imperatori
adriane
Слайд 5
momdevno imperatoris antonine piusis dros urTierToba qarTlsa da
roms Soris gaumjobesda.
farsmani parTielebis mier mosyidulma mzareulma mowamla.
farsmanis adgili
xsefarnugma daikava.
romis imperatori
antonine piusi
Слайд 6
armazis bilingva,
napovnia 1940 w.
gaSifra g. wereTelma
berZnuli
varianti:
«serafiti, asuli pitiaxS javax mcirisa, meuRle publikios agripa
pitiaxSis Zis iodmanganisa – qarTvelTa mefis didi qsefarnugis mraval gamarjvebaTa mompovebeli ezosmoZRvrisa, gardaicvala jer kidev axalgazrda, ocdaerTi wlisa, mqonebeli Seudarebeli silamazisa.»
arameuli varianti:
«me var serafiti, asuli zevaxisa, mcirisa pitiaxSisa farsman mefisa, meuRle iodmanganisa – Zlevamosilisa da mravali gamarjvebis mompovebeli ezosmoZRvrisa qsefarnug mefisa, Zisa agripa ezosmoZRvrisa farsman mefisa. vaeba vaebisa. is vinc iyo axalgazrda da imdenad keTili da mSvenieri iyo, rom aravin iyo misi msgavsi silamaziT da gardaicvala 21 wlisa.»
Слайд 7
armazis bilingvis aRmoCenam da gaSifvram naTeli mohfina pirveli
saukuneebis saqarTvelos politikis da kulturis istoriis bevr sakiTxs. warweraSi
moxseniebuli arian II saukunis iberiis (qarTlis) saxelmwifos meTaurni da Tanamdebobis pirebi.
armazis bilingvis meSveobiT dadasturda, rom pirvel saukuneebSi qarTlis saxelmwifos saTaveSi edga mefe, romelic iberiis mefis tituls atarebda. qarTlis samefo karze iyo institutebi pitiaxSebisa (didi da mcire pitiaxSebisa), ezosmoZRvrisa (epitropisa) da sxva oficialuri dokumentebisaTvis, berZnulTan erTad an uimisod, ixmareboda arameuli damwerloba.
Слайд 8
7. romis batonoba dasavleT saqarTveloSi. aniketis ajanyeba
romaelTa mier
dapyrobili kolxeTi mcire xans calke administraciuli erTeuli iyo, xolo
Semdeg, ax.w. I s-Si igi romaelTa vasals pontos daeqvemdebara. ax.w. 68 w. romis imperatorma neronma pontos samefo gaauqma da SeierTa. kolxeTi pontosTan erTad romis provinciad gamocxadda.
kolxeTis mosaxleoba ajanyda. maT saTaveSi Caudga pontos samefo flotis ufrosi aniketi.
ajanyeba damarcxda.
das. saqarTveloSi oTxi samTavro Camoyalibda: lazebis, afSilebis, abazgebisa da sanigebis.
moneta neronis
gamosaxulebiT
Слайд 9
8. qarTuli warmarTuli panTeoni
adreklasobriv saqarTveloSi gavrcelebuli iyo warmarTuli
sarwmunoeba.
qarTlis samefos uzenaesi RvTaeba iyo armazi-mTvaris RvTaeba. misi wminda
cxoveli iyo xari.
armazis gverdiT idga ori sxva kerpic – gac da gaimi.
Слайд 10
9. saqarTvelos uZvelesi qalaqebi
aRm. saqarTvelo – mcxeTa, urbnisi,
ufliscixe (kldeSi nakveTi qalaqi), kaspi, oZrxe (dR. abasTumanTan);
das. saqarTvelo
– kutaia (quTaisi), vani, dablagomi, cixe-goji (berZn. arqeopolisi).
Слайд 12
10. feodaluri urTierTobis ganviTareba saqarTveloSi
feodalurma urTierTobam fexi moikida
ax.w. IV saukunidan.
feodaluri sazogadoebis gabatonebuli klasia msxvili da saSualo
miwaTmflobelebi (aznaurebi), romlebic eqspluatacias uweven yma-glexebs.
adrefeodalur xanaSi molaSqreoba privilegia iyo da mxedrebi da molaSqreebi aznaurebisagan Sedgebodnen.
Слайд 13
nawili II
saqarTvelo qristianobis miRebidan qveynis gaerTianebamde
Слайд 14
1. qristianoba da saqarTveloSi misi saxelmwifo religiad gamocxadeba
III
s.-dan qarTlis samefos sagareo-politikuri mdgomareoba mkveTrad gauaresda.
III s-Si
parTiis samefos nangrevebze agresiuli sasanianTa iranis saxelmwifo Camoyalibda.
irani daupirispirda romis imperias.
298 w. nisibinis zaviT iranma scno romis upiratesoba somxeTsa da iberiaze, ramac xeli Seuwyo aq qristianobis gavrcelebas.
Слайд 16
313 w. qristianoba legalur religiad gamocxadda romis imperiaSi.
325
w. gaimarTa nikeis I saeklesio kreba (dRev. izniki, TurqeTi),
romelsac TviT konstantine I-ma moiwvia.
krebis mowvevis mizezi iyo aleqsandriis patriarq aleqsandresa da eretikosi ariusis davis gadawyveta.
konstantine I
Слайд 17
ariusma uaryo qrisTes RvTaebrivi buneba da uaryo samebis
erTianob. aleqsandriis patriarqiSeecada mis gadarwmunebas, magram uSedegod. man ariozi
gankveTa eklesiidan. am ganxeTqilebis aRkveTa gaxda pirveli msoflio saeklesio krebis erT-erTi mTavari problema.
nikeis saeklesio krebam gansazRvra da daadgina qristianobis ZiriTadi doqtrinebi. krebaSi monawileobda 318 episkoposi imperiis mTeli teritoriidan, maT Soris biWvinTidan, bosforis samefodan, somxeTidan, sparseTidan.
krebam miiRo Svidi punqtisgan Semdgari sarwmnoebis simbolo – mrwamsi, aseve daadgina aRdgomis aRniSvnis wesi. pirveli kvira savse mTvaridan gazafxulis buniobis Semdeg. SemoiRes 20kanoni eklesiis mowyobisa da wesrigis Sesaxeb
Слайд 19
konstantine I
aia sofias mozaika
stambuli (Zveli konstantinopoli)
Слайд 20
qarTlSi qristianoba gamocxadda 337 w. qarTuli marTlmadidebluri eklesiis
azriT, 326 w.)
qarTlSi qristianoba gaavcela kabadokielma qalma ninom, mefe
mirianis mefobis dros.
qarTlis gaqristianebis ambavi moTxrobilia Zvel qarTul saistorio mwerlobaSi (`moqcevai qarTlisai~, leonti mrovelis `mefeTa cxovreba~).
qristianobis gavrcelebas sastiki winaaRmdegoba gauwia mTis mosaxleobam.
das. saqarTveloSi qristianoba ufro adre gavcelda. biWvinTis episkoposi stratofile 325 w. nikeis saeklesio krebas eswreboda.
Слайд 21
2. qarTli da sasaniduri irani
353 w. iranelebi SeiWrnen
somxeTSi da Tavisi gavlena daamyares.
358 w. isini qarTlSic SemoiWrnen
da qarTlis mefe saurmagi Camoagdes da mefed misi naTesavi, iranuli orientaciis varaz-bakuri dasves.
maT qarTli mTlianad daimorCiles
qarTlis mefis moqmedebas da xarkis akrefis saqmes iraneli moxele – pitiaxSi ganagebda.
Слайд 22
3. egrisi da bizantiis imperia
330 w. romis imperiis
dedaqalaqi Seicvala. is gaxda bosforze mdebare qalaqi bizantioni.
imperator
konstantines sapativsacemod qalaqs konstantinopoli (dR. stambuli) ewoda.
395 w. imperia orad gaiyo da mis aRmosavleT nawils bizantiis imperia ewoda.
imperia cdilobda mtkiced moekidebina fexi dasavleT saqarTvelos teritoriaze
Слайд 24
I-II s-Si das. saqarTveloSi dawinaurda lazebis samTavro, romelsac
bizantielebi lazikas, xolo qarTvelebi egriss eZaxdnen. misi centri kvlav
cixe-goji iyo.
maT bizantielebs das. saqarTveloSi fexis mokidebis saSualeba ar misces.
Слайд 25
4. mefe vaxtang gorgasali. misi saxelmwifo-saeklesio politika
vaxtang gorgasali
qarTlSi mefobda V s-is II nax.-Si
qarTlis sagareo mdgomareoba Zalian
rTulia, iranelebma mefoba gaauqmes somxeTsa da albaneTSi, CrdiloeTis sazRvrebTan gaaqtiurdnen osebi da hunebi.
didi aznaurebis nawili mefes ar emorCileboda. am viTarebas aRwers `SuSanikis wamebac~
vaxtang gorgasali,
mcxeTis sveticxovlis
taZris freska
Слайд 26
vaxtang gorgaslis brZola centralizaciisa da damoukideblobisaTvis 60-iani wlebidan
daiwyo.
man gaatara saeklesio reforma, mTavarepiskoposi miqaeli gaaZeva, bizantiis nebarTviT
qarTul eklesias avtokefalia dauwesa da kaTalikosioba SemoiRo.
daamarcxa alan-osebi da daikava kavkasionis mTavari gadmosasvleli – dariali
482 w. moakvlevina varsqen pitiaxSi da daiwyo ajanyeba.
Слайд 27
vaxtangi mosyidulma monam gasca. igi daWres 502 w.
brZolis dros, gardaicvala ujarmis cixeSi da dakrZalulia mcxeTis sveticxovelSi.
metsaxeli
`gorgasali~ sparsulad mgelTavas niSnavs.
mis Semdgom saqarTvelos saxelmwifo droSas `gorgasliani~ ewodeba
vaxtangma aRaSena qalaqebi: ujarma (ivris xeoba), Weremi, xornabuji (hereTi), artanuji (klarjeTi), da bolos Tbilisi, sadac dedaqalaqi misma Zem daCim gadmoitana.
Слайд 28
ujarmis naqalaqari, zeda cixe, V s.