Слайд 2
Дәрістің жоспары
1 . Бүйрек аурулары
2. Бүйректі лабораторлы – аспапты зерттеу
3. Клиникалық-
диагностика жүргізу
Пайданылған әдебиеттер
Слайд 4
Бүйректің анатомиялық қалыпты құрылысы мен қызметі:
Бүйректер массасы 260-280гр
негізгі құрылымдық бірлігі нефрон, олардың саны әрбір бүйректе милионға
жетеді.
Шумақ капиллярынан күніне 1500л қан өтіп, 150л алғашқы несеп түзіледі.
Ол бүйрек өзекшелерінен қайта сорылып 1,5 л соңғы несеп түзіледі.
Слайд 6
Бүйректің гистологиялық қалыпты құрылысы мен қызметі:
Қан мен несеп
арасында электронды микроскоппен жақсы көрінетін , шумақша сүзгісі(филтр) орналасқан,
ол үш қабаттан тұрады
1 -Ішкі эндотелий қабаты
2-Ортада негізгі мембрана
3-Оның сыртында эпители қабаты
Слайд 7
Бүйректің организмдегі маңызы:
1- Азот алмасуының ең
соңғы өнімдерін бөліп шығарушы ағза.
2- Ішкі орта тұрақтығын,
әсіресе қышқыл -сілтілік тепе- теңдікті реттеуге тікелей қатысады.
3- Бүйрек шумақтарында (гломерулалы аппаратта) қан қысымын реттейтін ренин бөліп шығарады.
Слайд 8
Бүйрек шумағының негізгі мембранасы
Бүйрек шумағының негізгі мембранасы ,
эндотелии мен эпителидің негізгі мембранасынан тұрады.
Негізгі мембрана -
белоктар мен ГАГ тұрады. Осы жердің болмашы зақымдалуы несеп шығарудың шұғыл өзгерісіне алып келеді.
Слайд 9
Бүйрек аурулары
1827 жылы Брайт бүйрек ауруларын
-дененің жалпы ісінуімен, альбуминурия, гематурия, жүрек гипертрофиясымен сипатталатын -,
ауру деп алғаш рет сипаттаған, сондықтан бүйрек ауруларын Брайт сырқаты деп атап кеткен.
Слайд 10
1980жылы
Гломерулопатиялар (шумақтағы өзгерістер)
Тубулоинтерстициялды нефриттер (аралық тін,
өзекшелер, бүйрек түбегі мен тостағаншаларының ауруы)
Бүйрек қан тамырларының аурулары
(біріншілік нефросклероздар)
Слайд 12
Нефроздық синдром
Бүйректің гломерулалы аппаратының негізгі мембранасында сүзгіштік қызметі
артып кеткенде нефроздық синдром пайда болады яғни протейнурия, гипоальбуминэмия,
гиперлипедемия және ісінулер дамиды
Слайд 13
Нефриттік синдром
Бүйректің гломерулалы аппарата негізгі мембрананың сүзгіштік қызметінің
төменденуі яғни шумақ капиллярларының эндотелий немесе мезангии жасушаларының пролиферациясы
яғни қабынуы нефриттік синдромға алып келеді , оған гематурия,цилиндрурия, пиоурия т.б жатады.
Слайд 14
Гломерулонефритер
Жедел гломерулонефрит бүйректің екі жақты қабынуымен сипатталады.
Ағымына қарай
түрлері:
Жедел
Тез дамушы(қатерлі)
Созылмалы
Слайд 15
ГН Морфологиялық өзгерістері:
Макро: бүйрек аздап үлкейген, бүйрек капсуласы
астында және кескен кезде майда нүктелі қан құйылуларды көреміз.
Бүйректің қыртысты қабаты қоңыр сұр , ал пирамидалары қызыл түсті- «Шұбар бүйрек»
Микро: капиллярларда лейкоциттер саны көбейіп, кейбірінде тромбоз, некроз көрінеді.
Слайд 17
Тез дамушы ГН
Бұл жедел нефриттен кейін, Гудпасчер синдромында,
жүйелі қызыл жегіде, кейбір қатерлі ісіктерден кейін дамуы мүмкін.
4%
кездеседі.
Сырқат белгілері дамығаннан соң
1-1,5айда уремиядан қайтыс болады.
Слайд 18
Тез дамушы ГН
Макро: Бүйректің
көлемі әдеуір үлкейіп,қыртысты қабаты қалыңдаған, түсі сұрғылт қызыл «Үлкен
ақ бүйрек» деп аталады.
Микро: Капилляр сыртында дамитын пролиферативті ГН. Өзекшелерде гиалин тамшылы немесе майлы дистрофия.
Слайд 20
Созылмалы ГН- бүйрек ауруының 70%
Клиникалық түрлері:
латентті,
гематуриялық,
нефроздық,
гипертониялық және аралас.
Микро: СГН үшін капиллярішілік және капиллярсыртылық пролиферативті өзгерістер тән.
Слайд 21
Бүйрек амилойдозы
Екіншілік амилойдозға -жатады яғни созылмалы тыныс алу
ауруларынан, сүйектердегі созылмалы іріңді процестерден кейін, туберкулездің деструктивті түрінде
кездеседі.
Патогенезінде негізгі мембрананың өткізгіштігінің күшеуінен басталады, сондықтан клиникада басында нефроздық синдроммен басталып, азотемия мен уремияға алмасады.
Слайд 22
Пиелонефрит
Пиелонефрит бүйрек түбегінің, тостағаншаларының, аралық тіннің және өзекшелердің
зақымдалуымен өтетін патология.
Бүйрек ауруларының 30% құрайды.
Этиологисы:
ішек таяқшалары,
стафилакоктар.
Слайд 23
Даму механизміне қарай:
Обструкциямен- (ер кісілерде қуық алды
безінің рагі,аденомасы, қабынуы, тастар, туа пайда болған кемістіктермен тарылуы)
Обструкциясыз
– (зат алмасу үрдісінің бұзылуы әсіресе қанда кальций жне несеп қышқылының көбеуі)
Слайд 24
Бактерияның түсу жолы
Гемотагенді
Лимфагенді
Несеп арқылы
Слайд 26
Созылмалы пиелонефрит
Созылмалы пиелонефрит жедел пиелонефриттен кейін дамиды, бүйрек
тінінің склерозы мен бүрісіп қалуымен сипатталады.
1- Обструктивті(несеп тас ауруынан
кейін)
2- Рефлюкстік( туа пайда болған везикоуретралық рефлюкске байланысты)
Слайд 27
Созылмалы пиелонефриттің морфологиясы
Микро: Бүйрек тінінде склероз ошақтары,лимфациттер
мен плазмацит жасушаларының сіңбеленуі,бүйрек эпителиінің метаплазиясы, созылмалы абсцестер байқалады.
Бүйрек өзекшелеріндегі дистрофиялық, атрофиялық өзгерістер олардың ішіне эозинофильді массаның жиналуына алып келеді. Бұл қалқанша безіне ұқсайтын бүйрек деп аталады.
Слайд 28
Бүйрек тас ауруы -нефролитиаз
Нефролитиаз –бүйректің табақшаларында, түбекшесінде
және несеп ағарда, қуықта химиялық құрамы мен пішіні бойынша
әртүрлі тастардың түзілуі.
Слайд 30
Несеп тас ауруының себебі:
1.Минералдар алмасуының жалпы
бұзылуы
2.Несеп жолының қабынуы,
3.Несеп ағардың туа пайда болған кемістігі,
4. Несеп шығарылуының қиындауы.
Слайд 31
Несеп тас ауруының морфологиясы
Гидрокаликоз – тастардың себебінен табақшалардың
кеңеюі
Гидронефроз –бүйрек паренхимасы атрофияланып, бүйректің қапшық тәрізді болуы.
Гидроуретеронефроз
–табақша, түбекше және несеп ағардың кеңеюі
Асқынуы:Апостематозды пиелонефрит,
панцерлі паранефрит, бүйрек тінінің май тінімен алмасуы
Слайд 41
Как определяется бактериурия Исследование является довольно длительным и
требует качественного забора материала. Для бакпосева мочи используется средняя
утренняя порция мочи (3-10 мл), собранная в стерильный одноразовый контейнер. Сбор мочи для сдачи анализа на бакпосев проводится после тщательного туалета гениталий. Собранная моча должна быть доставлена в лабораторию в течение ближайших 2 часов. Там биологический материал помещают в специальные емкости, содержащие питательные вещества для бактерий (сахарный бульон, агар-агар). Если колонии микроорганизмов не появляются через определенное время, то результат анализа на бакпосев мочи считается отрицательным. Если в среде размножается большое количество бактерий или грибов, то результат положительный. Концентрация микроорганизмов оценивается в колониеобразующих единицах (КОЕ). Чаще всего при выявлении инфекции далее выполняется антибиотикограмма (определение чувствительности микроорганизмов к препаратам). Результаты анализа мочи на бакпосев готовы через 5-7 дней.
Слайд 42
Колониеобразующая единица - это одна живая микробная клетка
(или группа клеток), которая вызывает рост видимой колонии микроорганизмов.
Если выявленное количество бактерий до 1000 КОЕ/мл, то это говорит о случайном попадании микробов в образец мочи с наружных половых органов. Лечения не требуется. Если количество микроорганизмов равно или превышает 100 000 КОЕ/мл, то можно говорить о связи воспаления именно с этой инфекцией. Необходимо провести лечение курсом антибиотиков. При промежуточном результате 1000-10 000 КОЕ/мл анализ мочи на бакпосев вызывает сомнения, и требуется повторное исследование. При положительном анализе в заключении перечисляются конкретные микроорганизмы. Это могут быть бактерии, грибы, простейшие. Если проводилась антибиотикограмма, то приводятся результаты чувствительности микроорганизмов к конкретным препаратам. Чувствительность микроорганизмов важна при выборе рациональной антибактериальной терапии. Расшифровка бакпосева мочи проводится лечащим врачом. По результатам назначается дальнейшее обследование и лечение.