гипертензия дамуының шақырушы патогенетикалық ықпалы болып бүйректің натрий-хлоридтерді, суды
–бөліп шығару қызметінің тұқым қуалайтын төмен деңгейі санайтын ГА патогенезінің авторлары.Гельмгорн Э. – осы гипотезаға сәйкес гипертензия дамуының шақырушы патогенетикалық ықпалы болып жоғарғы симпатикалық жүйке орталықтарының тұрақты түрде жоғарылаған қозуы және реактивтілігі санайтын ГА патогенезі гипотезасының авторы.
Постнов Ю.В., Орлов С.Н. – осы гипотезаға сәйкес гипертензия дамуының шақырушы патогентикалық ықпалы болып артериолалар қабырғаларының тегіс бұлшықетті жасушылармен қоса, басқа жасушалардың да мембраналық иондық насостарының жалпыланған тұқым қуалайтын ақауы санайтын ГА патогенезі гипотезасының авторлары.
Вазореналды артериялық гипертензия - зәршығаратын жолдар және бүйрек паренхимасының біріншлікті зақымдануынсыз қанайналымның және магистральді қанағыстың бұзылыстары, бүйректік артерия тарылуы нәтижесінде дамитын екіншілікті симптоматикалық артериалық гипертензия. Бүйрек артериялырын зақымдайтын себептер: атеросклероз, бейспецификалықаортоартериит, фиброзды-бұлшықетті дисплазия,тромбозжәнеэмболия,артерияларды өспелермен басу және т.б.
Ренопривті артериалық гипертензия – бүйректің салмағы азайғанда (бүйректі алып тастағанда, бүйрек некрозында, толық нефросклероз кезінде) депрессорлық ықпалдардың (А, Е простагландиндері) түзілуі мен қанға түсуінің азаюынан дамитын симптоматикалық (бүйректік) артериялық гипертензия..
Кон синдромы – бүйрек үсті безі қыртысының шумақтық аймағы гиперплазия кезінде және ісік пайда болуынан біріншілікті альдостеронизмнің дамуы (1955 ж. бірінші рет Соnn А. сипаттаған). Кон синдромы кезінде дамитын артериялық гипертензия екіншілікті эндокринлопатиялық артериалық гипертензияларға жатады.
Феохромацитома – катехоламиндерді көп мөлешрде түзетін бүйрекүсті безінің милы затының хромаффинді тінінен шыққан ісігі. Феохромацитома кезіндегі дамыған артериалық гипертензия, екіншілікті эндокрипатиялық артериялық гипертензияларға жатады. Артериялық гипертониялардың барлық жағдайларының 0,1-0,2% себебі феохромоцитома.
Гемодинамикалық (кардиоваскулярлы) артериалық гипертензии – жүректің және ірі артериялық тамырлардың зақымдалуынан дамитын симптоматикалық артериалық гипертензиялар.
Аорта коарктациясы – төменгі сол жақ бұғанаасты артерияның бөлінуінен төмен орналасқан аорта мойнағының тарылуы. Бұл кезде дамитын артериялық гипертензия симптоматикалық гипертензияларға жатады.
Орталықтан туған артериалық гипертензиялар – жүйелі гемодинамиканы реттеп тұратын ми құрлымдарының қызметтік және органикалық зақымдалуынан дамитын симптоматикалық (нейрогенді) артериялық гипертензиялыр.