Слайд 2
СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІГІ
Жүрек жетіспеушілігі деп ағзалар мен тіндердің
дұрыс жұмыс атқаруына қажет затармен қамтамасыз ету және метоболизм
өнімдерін шығаруға негізделген қанайналым аппаратының (соның ішінде жүрек) өзінің жұмысын атқара алмауын айтады. Созылмалы жүрек жетіспеушілігі бұл өзіндік бөлек нозология емес, ол көбінесе әртүрлі ауруларға екіншілік синдром ретінде дамиды. Көбінесе Созылмалы жүрек жетіспеушілігі жүрек қантамырауруларында, өкпе, бауыр, бүйрек, эндокринді ауруларда (қан диабеті, тиреотоксикоз, миксидема, семіру) кездерінде дамиды.
Слайд 3
СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІГІНІҢ СЕБЕПТЕРІ (ЭТИОЛОГИЯСЫ):
1. МИОКАРДТЫҚ (миокардтық
жетіспеушілік, жүрек бұлшықеті зақымдалуы) Біріншілік миокардтық жетіспеушілік (миокардит, дилатациялық
кардиомиопатия) Екіншілік миокардтық жетіспеушілік (инфарктан кейінгі және диффузды кардиосклероз, гипотиреоз, жүректің алкоголдік зақымдалуы, ДТЖА-да жүрек зақымдалуы)
2. ЦИРКУЛЯТОРЛЫҚ (жүрек бұлшықетіне артық күш түсу) Қысыммен күш түсу (қарыншаларға систолалық күш түсу) – оң жақ және сол жақ АВ қақпақшалардың, аортаның, өкпе артериясының стенозы, артериялық гипертензия (жүйелік, өкпелік) Көлемдік күш түсу (қарыншаларға диастолалық күш түсу) – жүрек қақпақшалары жетіспеушілігі, жүрекішілік шунттар Аралас күш түсу (жүрек күрделі ақаулары, жүрекке қысым мен көлемдік күш түсуі)
Слайд 4
3. ҚАРЫНШАЛАРДЫҢ ДИАСТОЛАЛЫҚ ТОЛУЫ БҰЗЫЛУЫ Артериялық гипертония, «гипертониялық
жүрек» Гипертрофиялық және рестрикциялық кардиомиопатия Жабысқақ перикардит Гидроперикард
4.
ЖОҒАРЫ ЖҮРЕК ЛАҚТЫРЫСЫМЕН ЖҮРЕТІН АУРУЛАР Тиреотоксикоз Айқын семіздік Анық анемия Аритмиялық кардиомиопатия (тахисистолиялық аритмиялар)
Слайд 5
СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІГІ ЭТИОЛОГИЯСЫ ПАЙЫЗДЫҚ КӨРСЕТКІШ БОЙЫНША
ЖИА
(миокард инфарктын басынан өткізу) — 60%
Жүрек ақаулары –
15 %
Дилатациялық кардиомиопатия – 11 %
Артериялық гипертония – 4 %
Басқа себептер — 10 %
Слайд 6
СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІГІНІҢ ЖІКТЕЛУІ («NYHA»
НЬЮ-ЙОРК КАРДИОЛОГИЯЛЫҚ
АССОЦИАЦИЯ БОЙЫНША 1969)
I ФУНКЦИОНАЛДЫҚ КЛАСС – күнделікті күштемеде жүрек
жетіспеушілігі белгілері (ентігу, жүрек қағуы, әлсіздік) көрінбейді.
II ФУНКЦИОНАЛДЫҚ КЛАСС — күштеме аздап шектелуі, жүрек жетіспеушілігі белгілері (ентігу, жүрек қағуы, әлсіздік, кардиалгия) тыныштықта көрінбейді, ал күнделікті күштемеде көрінеді.
III ФУНКЦИОНАЛДЫҚ КЛАСС — күштеме айқын шектелуі, жүрек жетіспеушілігі белгілері (ентігу, жүрек қағуы, әлсіздік, кардиалгия) тыныштықта көрінбейді, ал күнделікті күштемеден аз күштемеде көрінеді .
IV ФУНКЦИОНАЛДЫҚ КЛАСС – ешбір күштемені атқара алмау, жүрек жетіспеушілігі белгілері (ентігу, жүрек қағуы, әлсіздік, кардиалгия) тыныштықта көрінеді, әр күштемеде арта түседі.
Слайд 7
СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІГІНІҢ КЛИНИКАЛЫҚ КӨРІНІСІ
Науқаста келесідей шағымдар
пайда болады: Жүрек жетіспеушілігінің бастапқы сатысында ентігу физикалық жүктемеден
кейін пайда болады. Ал айқын жүрек жетіспеушілігінде тыныштық уақытында да байқалады. Ентігу себебі өкпе капилярларыда және веналарында қысым жоғарылауы жүреді. Бұл өкпенің созылғыштығын төмендетіп, дем алуға қосымша бұлшықеттердің қатысуына мәжбүр етеді.
Слайд 8
Созымалы жүрек жетіспеушілігіне тән бір
көрінісі ол ортопноэ –айқын ентігу кезіндегі тыныс алуды жеңілдету
үшін науқастың мәжбүрлі жағдайда отыруы. Жатқан кезде тыныс алудың қиындауы өкпедегі капилярларда сұйықтықтың жиналуына байланысты онда гидростатикалық қысым жоғарылауына байланысты.
Слайд 9
Сонымен қатар жатқан кезде көкет (диафрагма) біраз жоғары
көтеріліп, дем алуды қиындатады. Түнгі уақыттағы пароксизмальді ентігу (жүрек
астмасы). Мұның себебі өкпенің интерстициальді ісінуі. Түнде ұйқы кездінде айқын ентігу ұстамалары жөтелмен, өкпеде сырылдың пайда болуымен жүреді. Жүрек жетіспеушілігі ары қарай дами берсе, альвеолярлы өкпе ісінуі дамиды. Науқастардың тез шаршағыш болуы –жүрек жетіспеушілігі себебінен қан арқылы оттегі қаңқа бұлшықеттеріне жеткілікті түрде жеткізілмейді. Жүрек жетіспеушілігі бар науқастарды тағы келесі шағымдар мазалайды: жүрек айнуы, тәбеттің төмендеуі, іштің ауруы, іш үлкеюі (асцит) бауырдағы қақпа венасында қан іркілу салдарынан пайда болады.
Слайд 10
СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІГІНІҢ ДИАГНОСТИКАСЫ.
ЭКГ
Гис
шоғырының сол немесе оң аяғының болокадасын, қарынша немесе жүрекше
гипертрофиясын, патологялық Q тісшесін, аритмияларды анықтауға болады. Қалыпты ЭКГ созылмалы жүрек жетіспеушілігіне күмән тудырады.
Слайд 11
ЭхоКГ
Жүрек функциясын зерттеп, жүрек жетіспеушілігінің этиологиясын
нақтылауға мүмкіндік береді. Негізгі көрініс сол жақ қарынша кеңеюі,
жүрек соққысының фракциясын төмендеуі.
Слайд 12
Рентген түсірілімі
Өкпеде сұйықтық толып,
интерстициальді ісіну немесе өкпе ісіну белгілері пайда болады. Гидроторакс
(көп жағдайда оң жақтық) анықталады. Ер адамдарда жүрек көлденең өлшемі 15,5 см, әйелдерде 14,5 см асқанда кардиомегалия диагностикаланады.
Слайд 13
СОЗЫЛМАЛЫ ЖҮРЕК ЖЕТІСПЕУШІЛІГІНДЕ КЕЛЕСІ ТОП ДӘРІЛЕР ҰСЫНЫЛАДЫ:
АПФ
ингибиторлары; (беназеприл, эналаприл, хинаприл және т.б)
Диуретиктер; (спиронолактон, фуросемид,
гидрохлортиазид, буметанид және т.б)
В- адреноблокаторлар; (метопролол, бисопролол, карведилол және т.б)
Слайд 14
Альдестерон антогонистері,
Жүрек гликозидтері;
Ангиотензин II рецепторларының антогонистері;
(лозартан, валсартан, кандесартан, ирбесартан)
Перифериялық вазодилятаторлар;
Метаболитикалық әсері бар
препараттар
Слайд 15
Наиболее важными гемодинамическим сдвигом во время беременности является
увеличение сердечного выброса. В состоянии покоя максимальное его увеличение
составляет 30-45% от величины сердечного выброса до беременности. Нарастание этого показателя происходит уже в начальные сроки беременности: на 4-8-й неделе он может превышать среднюю величину сердечного выброса здоровых небеременных женщин на 15%. Максимальное увеличение сердечного выброса происходит (по данным различных авторов) на 20-24-й неделе; на 28-32-й неделе; 32-34-й неделе. На величину сердечного выброса значительное влияние оказывают изменения положения тела беременной.
Слайд 16
В раннем послеродовом периоде работа левого желудочка приближается
к величине, определяемой в конце срока беременности. Благодаря возрастающему
притоку крови к сердцу, уменьшению размеров матки, повышению вязкости крови вновь усиливается работа сердца на 3-4 день после родов. Все это может угрожать женщине с сердечно-сосудистыми заболеваниями развитием декомпенсации кровообращения перед родами, в родах и после них.
Слайд 17
Объем циркулирующей крови (ОЦК) увеличивается уже в первом
триместре беременности и достигает максимума к 29-36-й неделе. В
родах изменения ОЦК обычно не отмечается, но он заметно снижается (на10-15%) в раннем послеродовом периоде. Однако у женщин, страдающих сердечно-сосудистыми заболеваниями, часто бывают отеки, в том числе так называемые внутренние. ОЦК может увеличиваться за счет поступления в кровеносное русло большого количества внесосудистой жидкости, что может привести к развитию сердечной недостаточности, вплоть до отека легких. Из-за резкого выключения маточно-плацентарного кровообращения, устранения сдавления нижней полой вены сразу после рождения плода происходит быстрое увеличение ОЦК, которое больное сердце не всегда может компенсировать увеличением сердечного выброса.
Слайд 18
Повышение нагрузки связано с усилением обмена, направленным на
обеспечение потребностей плода, увеличением объема циркулирующей крови, появлением дополнительной
плацентарной системы кровообращения, с постоянно нарастающей массой тела беременной. При увеличении размеров матка ограничивает подвижность диафрагмы, повышается внутрибрюшное давление, изменяется положение сердца в грудной клетке, что, в конечном итоге, приводит к изменениям условий работы сердца. Такие гемодинамические сдвиги, как увеличение объема циркулирующей крови и сердечного выброса могут оказаться неблагоприятными и даже опасными у беременных с заболеваниями сердечно-сосудистой системы, вследствие наслоения их на уже имевшиеся, обусловленные болезнью.
Слайд 19
Критические периоды беременности для обострения ССЗ.
Начало беременности –
16 недель. В эти сроки наиболее часто происходит обострение
ревмокардита.
26-32 недели. Максимальные гемодинамические нагрузки, увеличение ОЦК, минутного объема сердца, снижение гемоглобина.
35 недель — начало родов. Увеличение массы тела, затруднение легочного кровообращения из-за высокого стояния дна матки, снижение функции диафрагмы.
Начало родов — рождение плода. Увеличение артериального давления (АД), систолического и минутного объема сердца.
Ранний послеродовый период. Возможны послеродовые коллапсы из-за резкого изменения внутрибрюшного и внутриматочного давления.
Слайд 20
Большие нагрузки на сердечно-сосудистую систему при беременности происходят
на 7-8-м акушерском месяце беременности и во время родов.
Поэтому беременные должны быть госпитализированы в стационар не менее трех раз:
I-ая госпитализация — на 8-10-й неделе беременности для уточнения диагноза и решения вопроса о возможности сохранения беременности.
II-ая госпитализация — на 28-29-ой неделе беременности для наблюдения за состоянием сердечно-сосудистой системы и, при необходимости, для поддержания функции сердца в период максимальных физиологических нагрузок.
III-я госпитализация — на 37-38 неделе для подготовки к родам и выбора метода родоразрешения.
При появлении признаков недостаточности кровообращения, обострения ревматизма, возникновении мерцательной аритмии, позднего гестоза беременных или выраженной анемии больную необходимо госпитализировать независимо от срока беременности.
Слайд 21
В последнее время несколько расширили показания для проведения кесарева
сечения у больных с сердечно-сосудистыми заболеваниями.
К ним относят следующие:
-недостаточность
кровообращения II-Б — III стадии;
-ревмокардит II и III степени активности;
-резко выраженный митральный стеноз;
-септический эндокардит;
-коарктация аорты или наличие признаков высокой артериальной гипертонии или признаков начинающегося расслоения аорты;
тяжелая стойкая мерцательная аритмия;
-обширный инфаркт миокарда и признаки ухудшения гемодинамики;
-сочетание заболевания сердца и акушерской патологии.