Слайд 2
Жобаның жоспары:
І. Кіріспе.
ІІ. Зерттеу бөлімі.
ІІІ. Қорытынды.
IV. Пайдаланған әдебиеттер
Слайд 3
Мақсаты:
Бала бойындағы дарындылықты жас ерекшелігін ескере отырып
анықтау, психологиялық зерттеу.
Бала дарындылығын ашылуын өз мүмкіншілік
қабілетіне сәйкестендіре отырып дамыту, жетілдіру.
Дарындылықтың талантқа айналуына күш салу.
Слайд 4
Міндеттері:
Шығармашылық топ құру.
Әлемдік, республикалық деңгейдегі
психологиялық- педагогикалық әдебиеттерге талдау жасап, мектебімізге сәйкес келетін әдістерді
таңдап алу.
Дарындылықты анықтаудың принциптерімен ұстанымдары бойынша диагностика жүргізу.
Дарынды оқушылардың қабілеттерін ашу, білімдерін өмірде қолдана білуге үйрету, белсенді, шапшаң, ұйымшыл болуға тәрбиелеу.
Слайд 5
Дарынды балаларға арналған жобаның талаптары:
*Дарынды оқушының коммуникативтік әрекеттерінің
негізгі түрлерін қалыптастыру;
*Өз мүмкіндіктерін сезініп, өзге адамдардан жеке
ерекшеліктерін түсіне білу қабілеттерінің дамуына әсер ету;
*Зерттеу жұмыстарын жүргізу тәсілдерін қалыптастыру;
*Шығармашылық ойлау қабілеттерін арттыру;
*Тілдік білім жүйесін сөйлеу әрекеттерінде қолдану т.б.
Слайд 6
“Оқушыларды шығармашылық қабілетін дамыту психологиялық ерекшелігі” жобасының жұмыс
бағыттары:
І. Дарынды балаларға арналған қосымша оқу бағдарламаларын, тест
тапсырмаларын және түрлі бақылау жұмыстарының мәтіндерін дайындау.
ІІ. Диагностика жүргізу.
ІІІ. Дарынды балалардың шығармашылық потенциалын жүзеге асыруда жағдай туғызу.
ҮІ. Дарынды балалардың шығармашылық қабілетін дамыту.
Ү. Дарынды балалардың шығармашылық дамуының негізгі көзі-ынталандыру іс-шараларын өткізу.
ҮІ. “Дарынды балалар” мәселесі бойынша мұғалімдермен ғылыми-әдістемелік іс-шаралар ұйымдастыру.
Слайд 7
ІІ. Зерттеу бөлімі.
өз қатарларынан әлде
қайда дамыған, ерекше зейіні бар, белгілі бір іс-әрекет бойынша
асқан қабілеттілік танытып, жоғары жетістіктерімен дараланатын бала!
Дарынды бала дегеніміз:
Слайд 8
Әділетті,
әзілқой
Сөздік қоры мол
Есте сақтау қабілеті жоғары
Танымдық
қасиеті
жоғары
Қиыншылықтан
қорықпайды
Ойы ұшқыр
Бір мезгілде бірнеше іспен айналысады
Шыдамсыз
Кейде орынсыз батыл, кейде
қорқақ
Дарындылық ерекшеліктері
Дарынды оқушының моделі
Дарынды оқушы
Өзіндік позициясы бар
Өз бетімен ақпарат алушы
Ойлау
ұшқырлығы
Ұлтжанды, рухани бай
Жоғары интеллектуалдық деңгей
Ғылым сапасындағы ізденіс
Слайд 10
Ғылыми – практикалық конференцияға қатысу(мектептік,
аудандық,университет)
Дарынды оқушылармен жұмыс жобасының
моделі
күнделікті өмірінде болып жатқан түрлі іс-әрекеттің ерекшелігін педагогикалық бақылау
әдісін қолдану арқылы анықталады.
Дарындылық тағылымы-даналықтың, ғұламалықтың, құдіреттіліктің, адамгершіліктің кәусар тамшысы, ағынды тасқыны, дария көлі, мұхиты.
Дарындылықтың бірден бір белгісі
Слайд 12
ҚАБІЛЕТТЕР
қабілет
данышпандық
талант
Жүйке жүйесінің туа біткен анатомия-физ. ерекшелігі, яғни қабілеттің
қалыптасуы мен дамуының алғы шарты
Слайд 13
Дж. Рензуллидің дарындылық моделі
1 – интеллектуалдық
компонент (зейін, ес, және ойлау үрдістерінің деңгейі)
2
– креативтік немесе
шығармашылық (қиялдың шығармашылық даму деңгейі, ерекшелігі және нәтижелілігі)
3 – мотивациялық компонент (танымдық және зерттеу белсенділігі).
1
2
3
Слайд 14
Дарынды балаларды айқындау мен дамытудың тиімді жолдары
Арнайы
бағдарламалар
(білім контентінің
негізінде)
Бақылау әдісі
Мұғалімнің және
ата-ананың
эксперттік
бағалауы
Психо-
диагностикалық
тренингтер
.
Психо-
диагностикалық
зерттеу
Олимпиада,
конференция,
фестиваль, КҒА т.б
Эксперттік
бағалау
(әдіскер, ғалым т.б.)
Слайд 15
Дарындылық кредосы
Сен « білуге міндеттісің» дегеннің орнына, «
Сенің қолыңнан келеді!» ұстанымы;
Белгілі жағдайдан, белгісіздікке бетбұрыс жасау қағидасы;
Іс
-әрекеттің нәтижесіне емес, сол нәтижеге жету барысындағы қуаныш!
Баланың қиялын ұштай отырып, сұрақ қоя білуге үйрету!
«Қателеспейтін адам болмайды» қағидасына үйрету!
Болашаққа бейімдеу;
Дамыта оқыту;
Жеке ғана емес, әлеуметтік ойлау қабілетін дамыту!
Мақсатының айқын болуы - 50 пайыз
Іс-әрекет- 20 пайыз
Эмоция, көңіл- күйі жоғары- 25 пайыз
Сәттілік- 5 пайыз
Слайд 16
Дарындылықтың параметрлері:
таным қабілетінің өз
қатарластарына қарағанда
жоғары болуы
психологиялық
физиологиялық
Слайд 17
Инструменталдық (іс-әрекеттің әдісін сипаттайды)
Мотивациалық
(мотив дарынды оқушыны
белгілі бір әрекетке итермелейді, мазмұнын анықтайды)
Дарынды баланың мінез-құлқындағы ерекшеліктер:
Слайд 18
Дарынды оқушыларды анықтауда аударатын басты ерекшеліктері
Дарынды бала шапшаң
және өзгеше ойлайды.
Көп көлемде білім меңгереді, алған білімін қолдана
біледі.
Таным, түсінігі жоғары.
Дарынды оқушының ішкі сезімі жағынан өзгешелігі: сезімтал, толыққанды, аңғарлы болуы.
Дарынды оқушының физикалық тұрғыдан ерекшелігі: дамудағы шапшаңдылық, қиял-күшінің басымдығы.
Дарынды оқушының әлеуметтік тұрғыдан ерекшелігі: жоғары моральдык қасиеттерге ие болуы, алдына қойған мақсатқа ұмтылу белсенділігі.
Слайд 19
Дарындылық:
Айқын дарындылық дарынды оқушының жетістіктерінің айқындығы соншалық, «бұл
бала дарынды» деген қағидаға еш күмән жоқ.
Жасырын түрде кездесетін
дарындылық
баланың іс-әрекетінің нәтижесі көбінде жасырын түрде байқалады.
Слайд 20
Дарындылық
жалпы (немесе интеллектуалды) дарындылық
нақты дарындылық
Слайд 21
Жалпы дарындылық деп, жалпылау икемдігі, есте сақтау қабілеті
жақсы дамыған, ойлау қабілеті жан-жақты, кез-келген тақырыпта әңгімелесу, мәселелерді
шешу және өз тәжірибесінде үйрену деп тұжырымдайды.
Интеллектуалдық (немесе жалпы танымдық ) қабілеттер- жалпы дарындылықтың психологиялық ядросы болып табылады.
Слайд 22
Ересек жастан байқалады
Ерте
жастан байқалады
Дарындылықтың
түрлері:
Слайд 23
Дарындылықтың түрлері:
*Интеллектуалды дарындылық;
*Академиялық дарындылық;
*Көркемдік дарындылық;
*Шығармашылық дарындылық;
*Лидерлік немесе әлеуметтік
дарындылық;
*Спорттық дарындылық.
Слайд 24
Дарынды оқушыны зерттеу
Сезімі және ерік күші, жігері
Жеке адамның
қабілеті іс-әрекетінің мүмкіншілігі
Мінезі, психикалық сипаты
Темпераменті, мінез-құлқы(табиғи ерекшелігі)
Танымдық-психикалық қасиеттері (зейін,
түйсік, ес, қабылдау, ойлау, қиял)
Бағыты, өмірлік позициясы (ұстанымы, сезімі, талғамы, қызуы)
Слайд 25
Оқушы дарындылығын дамыту
Ата-анасына қажетті педагогикалық – психологиялық кеңес
беру
Мектептік, қалалық, облыстық олимпиадаға, сайыстарға қатыстыру
Тереңдетілген тапсырмалар беру
Шығармашылық жұмыстарын
жинақтауға бағыт беру
Өзіндік дамуына жағдай жасау, қолдау
Зерттеу
жұмыстарына
үйрету
Үйірмелерге
тарту
Слайд 26
Дарынды балаларға қойылатын талаптар және оның орындалуы сатыға
бөлінеді
І. Саты
2-4 сынып
ІІ. Саты
5-8 сынып
ІІІ. Саты
9-11 сынып
Слайд 27
І саты
жазу көркемдігінің дұрыс болуы,
ойын
жүйелі жеткізе білуі,
сұрақ бойынша әңгіме құрай алуы,
8-9
өлеңді жатқа айту
сөзге талдау жасауы,
сүретті альбом жасай білуі,
шағын әңгіме, шығарма жаза бастайды,
ауыз әдебиеті үлгілерін (шешендік сөз, мақал-мәтел, жұмбақ) меңгере бастауы,
жарыстарға қатысу
Слайд 28
ІІ саты
Терендетілген бағдарлама негізінде
білім деңгейі сараланады,
Оқушылар қосымша оқулықтармен жұмыс жасайды,
Сөйлем талдаудың
кешенді жолдарын меңгереді,
Еркін тақырыптарға әңгіме, өлең жазады,
8-10 шешендік сөзді жатқа айтады,
Әдебиетке талдау теориясын жасайды,
Ауыз әдебиеті үлгілерімен толық танысады,
Жыраулар шығармашылығынан мәлімет алады
Слайд 29
ІІІ саты
Қазақ тілінің салалары бойынша жан-жақты
талдау жасайды,
Авторлар шығармалары терең талданады,
Қосымша әдебиеттер пайдаланады,
Ойын әдебиетінде көркемдеп жеткізе алады, пікір таласқа қатысады,
Баспа сөзде көрінеді, конкурстарға қатысады,
Рефераттар, курстық жұмыстар жазады,
Шығармашылық жұмысы ғылыми негізі бойынша дамытылады
Слайд 30
Дарындылықты анықтауға арналған әдістемелер
1. Айзенктің сандық тесті;
2. Айзенктің
вербальды тесті;
3. Бастауыш сыныптардың біліктілік деңгейін анықтау тесті;
4. Лидер
тесті;
5. КОС әдістемесі;
Слайд 31
6. А.Е.Голмшоктың танымдық қызығушылықты анықтау әдістемесі;
7. Дж. Голландтың
адамның мінез - құлқы типін анықтау әдістемесі ;
8. Ф.
Татл және Беккердің балалардың бейімділігін және дарындылығын анықтау тесті;
9.Л.Г. Матвееваның әдісі «Баланың профильдік қызығушылығын анықтау» сауалнамасы;
10.Зерделігін анықтау тесті жүргізіліп өз кезегінде оқушыны тануда және өзіндік бағыт-бағдар алуда септігін тигізіп отыр.