Слайд 2
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
Тиазидті және тиазидтекті диуретиктер;
Ілмекті диуретиктер;
Калий сақтағыш
диуретиктер;
Урикозуриялық диуретиктер;
Тамыр кеңейткіш қасиетті диуретиктер;
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер.
Слайд 3
Кіріспе
Диуретиктер соңғы жылдары несеп айдаушы қасиеті мен
бірге артериялық қан қысымды төмендету үшін кеңінен қолданылады.
Диуретиктер өмір
сапасын жақсартпайды, бірақ ауруды және жүрек – қан тамыр жүйесі ауруларынан болған өлімді азайтады.
Диуретиктермен емдеу экономиялық тұрғыдан тиімді;
Диуретиктерді қолдануды тоқтатқан кезде АД көтерілетін болса да егер, баяу көтеріледі;
Гипотензивті эффект тиімді.
Слайд 4
Гипотензивті әсер механизмі
Диурезді көбейтеді, айналымдағы қанды
Тамыр қабырғасындағы Na
ді азайтады; катехоламин, ангиотензин ІІ нің тамыртарылтқыш әсерлеріне сезімталдығын
төмендетеді.
Тегіс бұлшықеттердегі Са дің мөлшерін азайтады.
Депрессорлы-гуморальды жүйенің активтілігін жоғарылатады: простагландиндердің бүйректе синтезделуін күшейтеді, калликреин-кинин системасыны активтендіреді.
Слайд 5
Диуретиктер
Тиазидті және тиазидтекті диуретиктер;
Ілмектік диуретиктер;
Калийсақтағыш диуретиктер;
Урикозуриялық диуретиктер;
Вазодилататорлық
диуретиктер.
Слайд 6
Тиазидті және тиазидтекті диуретиктер
Емдеудің 2-3 күні: көп мөлшерлі
натрийурез,
ОЦК, жүрекке қан келуі және жүрек шығарымы төмендейді.
2 аптадан кейін: интерстициальді және клетка ішілік сұйықтық азаяды.
3-4 аптадан кейін: тегісбұлшықет клеткаларда натрий және сальцийдің мөлшері азаюына байланысты тамыркеңейткіш әсер береді.
Максимальды гипотензивті әсер ем бастағаннан бірнеше аптадан кейін дамиды.
Бүйректің шумақтық фильтрациясы <25 мл/мин болғанда әсер етпейді.
Гипонатрийлік және калийге бай диете қолдану керек.
Слайд 7
Гидрохлортиазид
Таблетка - 25, 50 және 100 мг.
Гипотензивті әсер 2 сағаттан соң басталады, максимум әсері 4
сағ соң басталады, 6-12сағ әсер етеді.
Жоғары АҚҚ кезінде 50 мгдан күніне 2 рет;
Орта дәрежелі АҚҚ - 25мг дан 1 рет таңертең.
Ұзақ уақыт қолданған кезде – 50мг 2 рет қабылдауға.
Г.А.Глезердің айтуы бойынша, гипотиазид қабылдаған кезде АҚ 10% , ДҚҚ 5% төмендейді.
Слайд 8
Бендрофлуметазид –5 және 10 мг таб. Тәуліктік дозасы
2,5-20 мг.
Бензтиазид – 50мг таб. Бастапқы дозасы 25-50мг, тәулігіне
200 мг дан аспау керек.
Хлортиазид – 0,25 және 05 мг таб. Гипотензивті әсері бір күннен кейін дамиды. Тәулігіне 250 мгдан бастайды.
Циклотиазид – 2 мг таб.
Гидрофлуметиазид – 50мг таб.
Метиклотиазид – 2,5 және 5 мг таб.
Политиазид – 1, 2 және 4 мг таб.
Трихлорметиазид – 2 және 4 мг таб.
Слайд 9
Жағымсыз әсерлері
Гипокалиемия;
Гипонатриемия және гипохлоремия;
Гипомагниемия;
Гиперкальциемия (сирек);
Гиперурикемия;
Гипергликемия ;
Қанда холестерин және
b-липопротеин деңгейінің көтерілуі.
Слайд 10
Ілмектік диуретиктер
Фуросемид (лазикс)
Этакрин қышқылы (урегит)
Буметанид
Торасемид
Слайд 11
Фуросемид
5, 20, 40 және 80 мг таб;
ампулада 2 мл (10 мг-1 мл);
Ішке қабылдаған соң 20-40мин
кейін, максимум әсер 1-2 сағаттан кейін әсер етеді, әсер ету ұзақтығы 6-8 сағат.
Вена ішіне енгізгенде 5-30 минуттан кейін, максимум әсер 30 минутда әсер етеді, әсер ету ұзақтығы 2-4 сағат.
Бастапқы доза 40мг дан 2 рет, максимальды тәуліктік доза 360 мг 2 рет қабылдағанда.
Бүйрек функциясы бұзылғанда қолдануға болады.
Слайд 12
Этакринді қышқыл (урегит) – 0,05 таб; 10мл ампулада
шығарылады. Тәуліктік дозасы 25 ден 200мг.
Торасемид 5, 10,
20 мг таб, капсулада 100 мг және 2, 5 мл ампулада шығарылады. 2,5-5 мг күнде 1 рет қолдануға.
Слайд 13
Жағымсыз әсерлері
Гиповолемия;
Гипокалиемия;
Гиперурикемия;
Жоғары дозада ототоксикалық әсер етуі мүмкін.
Көмірсу,
май алмасуына теріс әсер етуі мүмкін.
Слайд 14
Калий сақтағыш диуретиктер
Спиронолактон;
Триамтерен;
Амилорид.
Слайд 15
Спиронолактон
25, 50 және 100 мг таб.
Альдостерон
антогонисті.
Норадреналин және ангиотензин ІІ әсерлеріне қарсы жауап береді, вазодилататорлық
әсер етеді.
Бастапқы тәуліктік дозасы 50-100 мг (1-2 қабылдау), 2 аптадан кейін 200 мг ға дейін көтеруге болады. Максимальды тәуліктік дозасы 400 мг.
Слайд 16
Жағымсыз әсерлері
Асқазан-ішектік бұзылыстар
Ұйқышылдық;
Гинекомастия;
Импотенция;
Аменорея;
Қарсы көрсетілім:
Бүйрек жеткіліксіздігі;
Анурия;
Гипергликемия;
Лактация.
Слайд 17
Триамтерон – 50, 100 мг капсулада шығарылады.
Амилорид
- 2,5 және 5 мг таб.
Слайд 18
Урикозуриялық диуретиктер
Индакринон – тәуліктік дозасы 40-200 мг;
Генле ілмегіне
әсер етеді.
Тикринафен – тәуліктік дозасы 30-480 мг; нефронның проксимальді,
дистальді бөліктеріне әсер етеді.
Подагра кезінде қолданылады.
Слайд 19
Вазодилататорлық диуретиктер
1,25, 2,5 мг таб.
Индапамид гемигидрат
2,5 мг дан күніне 1 рет қолдануға.
Бүйрек және бауыр
жеткіліксіздігінде
Слайд 20
АГ кезінде диуретик тағайындауға негізгі көрсетімдер:
Гипоренинді көлемтәуелді АГ;
Стабильді
жоғары дәрежелі АГ (жүрек жеткіліксіздігіне тәуелсіз натрий, су жиналуы);
АГ
+ Бронхтардың обструктивті аурулары + жүрек шамасыздығы + перифериялық артериялардың аурулары;
АГ + бүйрек жеткіліксіздігі.
Слайд 21
АГ кезінде диуретиктерді қолдану тактикасы
Үзілісті қолдану – 2-4
күн қабылдап, 2-3 күн дем алады немесе аптада 2
рет қабылдайды.
Үзіліссіз қолдану – тәулігіне 25- 50 мг гидрохлортиазид + 50 мг спиронолоктон; триампур композитум 1-2 таблетка күнде.