Презентация на тему npk

билип алыры.
2. Падежтернин ажыглалын тодарадыр.
3. Билип алган чуулумну эштеримге

дамчыдары.

падежтер.
4.Туннел
5. Ажыглаан литература.

оскерлирин богун ооренир бис, уруглар – дээш, падежтернин аттарын

санай адап эгеледи.
Мен боданып олур мен:
Адаарынын падежи- кымны, чуну адап турарыл?
Хамаарыштырарынын падежи- кымга чуу хамааржы бээр чувел?

онаап каапканыл?
Турарынын падежи- кайда чуу турарыл?
Унеринин падежи- кайыын, чууден

кым уне бергенил?
Углаарынын падежи- кым кайнаар углап бар чоруурул?

шинчилел ажылын эгелээн мен.
Библиотекаларга барып номнардан дилээримге

чугле ооредилге номнарында база Шулуу Чыргаловичинин «Амгы тыва литературлуг дыл» деп номунда бар болду. Аялга эжим- биле кады интернеттке ажылдап эгеледивис. Хойун интернеттен тып алдывыс. Билдинмес чуулдерни башкымдан, авамдан айтырып ап турдувус.

«Аян- чорукчу сос» дээр турган.
Ол латин дылдан укталган

сос (кагуз) дээр, римнер латин дыл кырында чугаалажып тура «Падеж» деп состу грек дылдан алган. Олар (птозис) дээр турган.
Падежтер дугайында билигнин бирги автору бурунгу грек эртемден Аристотель болган.

словенска совершенного искусства осми частей слова» 1596 чылда Лаврентий

Зизаний падежтер дугайын бижээн.
Шаандагы славян дылда латин дыл- биле домей 6 падеж тургустунган.

падеж
5 Творительный падеж
6. Предложный падеж

тургускан. Чуве адынын падежтерге оскерлиринин дугайында дыл эртеминин доктору

Шулуу Чыргалович Сат 1950 чылдарда шинчилээн болгаш сайгарылгазын чоруткан.
Чуве аттарынын уткаларынын оске состер уткаларынга хамаарылгаларын болгаш ол хамаарылгаларны илередир аргаларны (кожумактарны) катай радежтер дээр –деп Шулуу Чыргаклович Сат бижээн.

оруннарынга, сан аттарынга оскерлип чоруур. Падеж кожумактары чугле состерни

холбаштырар эвес, оон – биле кады янзы- -буру болуглелдерни, домак- биле нарын домактын кезектерин холбаштырарынын чугула аргазы болур.
Тыва дылда чеди падеж ажыглаттынып турар:
1. Адаарынын падежи
2.Хамаарыштырарынын падежи

падежи
Шулуу Чыргалович Сат - Углаарынын падежин ийи падежтиг

-деп турар.
Бирги падеж (кымче? Кымнарже? Чууже? Чулерже? деп айтырыгларга харыылаттынар Чижээ: Малчынче, малчыннарже, садыгже, садыгларже.
Ийиги падеж – Кымдыва? Чуудуве?

бооп ажыглаттынып чоруур.
Тыва дылда падеж кожумактары чуве

адынга азы оске соске немешкеш, оон ударениезин бодунче тыртып эккээр.Чижээ: Тараа, тараанын, тараага,тараада,тарааны, тараадан.
Углаарынын падежинин кожумактары ударениени бодунче тыртпас. Тараадан, тарааже, тараадыва.

падеж оске падежтерге бодаарга чуве ады сос база кожумак

чогу- биле, азы тик хевир –биле ылгалып турар.
Адаарынын падежи дээрге-ле чуве адынын дозу болур болгаш домакка кол сос бооп чоруур.
Чижээ: Кудумчуларда хар эрип калган.
Тааннар чанып келгеннер.
Бо ийи домактарда кол состер: Хар (чан.с, А.п.), тааннар (хой с. А.п.)

хандыр ооренир сорулганы бодумда салган мен.



Кичээнгейлиг дыннаанынар дээш,

четтирдим!