Презентация на тему ШиһабетдинМәрҗани

археолог, этнограф, көнчыгыш халыклар белгече.
1818 елның 16 гыйнварында хәзерге Әтнә

районы Ябынчы авылында руханилар гаиләсеннән дөньяга килә.

һәм төпле белемле шәхес була.

егет дүрт ел дәвамында Ташкичү мәдрәсәсендә укыта.

Белемгә сусау аны 1838

елда Бохарага алып килә һәм ул анда төрле мәдрәсәләрдә белемен баета.

чыгып, балалар укыта, халык белән аралаша. Ике елдан Бохарага

яңадан әйләнеп кайта һәм ул вакытта ук яхшы танылган “Мир гарәп” мәдрәсәсендә белемен янә тирәнәйтә.

(мулла) булып тора һәм аның янындагы мәдрәсәдә балалар укыта.

Гомеренең ахырына кадәр шунда эшли: руханилык, педагоглык һәм гыйльми-тикшеренү эшләрен бергә үреп бара. 

һәм аның каршысындагы мәдрәсәгә мөдәррис итеп билгеләнә. Биредә ул

үзен бөтенләе белән укыту һәм фән эшенә багышлый, мәдрәсәнең эш тәртибен рәткә салырга һәм анда укыту-тәрбия эшләренең торышын үзгәртергә тырыша. 

фәнни эзләнүлбаруга багышланган. 

Ул үз укучыларына шәрекъ шагыйрьләренең һәм фикер

ияләренең бай мирасын, татар халкының әдәби ядкарьләрен һәм авыз иҗаты әсәрләрен өйрәтә.
әр алып.

– энциклопедик галим, күпкырлы шәхес. Аның гыйльми эшчәнлеге күптармаклы:

тарих, фәлсәфә, филология, археология, нумизматика, этнография, география, халык иҗаты һ.б. Мәрҗанинең утыздан артык хезмәт язуы мәгълүм.

Болгар хәлләре турында файдаланылган хәбәрләр”) – Мәрҗанинең иң танылган

әсәре. Кыскартылган, хәзерге телгә тәрҗемә ителгән тексты 1989 елда басылып чыкты.

Анда татар халкының этник тарихы, мәгарифе, рухи мирасы, күренекле

шәхесләре, мәчет-мәдрәсәләре хакында күп төрле мәгълүматлар бар.

укучысы булып, зур галим дәрәҗәсенә ирешкән Хөсәен Фәезхановлар белән аралашуы мәгълүм.

Мәрҗани В. Радлов, А. Казембек, И. Готвальд, В. Вельяминов-Зернов һәм башка профессорлар белән дә хезмәттәшлек итә. Казан университетында уздырыла торган гыйльми чараларда катнаша.

бу мәртәбәле мәҗлестә татар телендә доклад ясый.

1884 елда “Труды

IV археологического съезда в Казани” Казанда басыла.
Шулай ук Шиһабетдин Мәрҗанинең 1879-1880 елларда Истанбул аркылы Гарәбстанга хаҗга баруы билгеле.

нәзарәтә Мәрҗанине Казанның ахуны hәм Мөхтәсибе итеп билгеле. Мәрҗани

рәмси хакимият белән дә тыгыз элемтәләр урнаштыра. Ул Казан губернасы хакимиятнең кайбер йомышларын үти: Казан типографиямендә Коръән басылуына күзәтчелек итә җир тетрәүдән зыян күргән Каф тавы арты халыкларына ярдәм итү өчен акча җыюны оештыра. Дәүләт учрежденияләре өчен мөселманнарның тууы, нихакы hәм вафаты турындагы мәгълүмәтларны яза, мөселманнар ант иткәндә мәхкәмә утырышларында катнаша, мөселманнарны җәнлек-хайваннарга карата мәрхәмәтле булуга чакырып, “Китап ан-насаих” (Нәсихәт китабы.-Казан, 1869) өндәмәсен яза.

Милли архивында саклана.

йорты) hәм шәхси әйберләре

музей бар.

министрлыгы ТР Фәннәр академиясенең Шиһабетдин Мәрҗани исемендәгеТарих институты.
Рәсемнәр ярышын Татарстан Республикасы

Дәүләт сынлы сәнгать музее Мәрҗани исемендәге фонд бар.

Мәрҗани Яңа Татар бистәсе зиратында җирләнгән (Казан).