Слайд 2
Дизентерия (ШИГЕЛЛЕЗ) – шигеллалармен шақырылатын, фекальды-оральды
жұқтыру механизммен, интоксикация белгілерімен және тоқ ішектің дистальды бөлігінің
зақымдалуымен, іште толғақ тәрізді ауру сезімінің пайда болуымен, шырыш және қан аралас жиі іш өтуімен, тенезмалармен сипатталатын антропонозды ауру.
Слайд 3
Этиологиясы
Бактериальды дизентерияның қоздырғышы-шигелла туыстығына жататын қозғалмайтын грамм(-)
микроорганизмдер. Шигеллалар төрт түрге бөлінеді:
Sh.disenteriae (Григорьев-Шига,Штуцер-Шмитц, Лардж-Сакс бактериялары)
Sh.flexneri
Sh.boydii
Sh.sonnei
Слайд 4
Эпидемиологиясы
Инфекция көзі жедел және созылмалы дизентериямен ауыратындар, бактериятасымалдаушылар.
Дизентерия-фекальды-оральды
механизммен берілетін ауру.
Аурудың берілу жолдары:
Тұрмыстық-жанасу
Алиментарлы
Су арқылы
Берілу факторлары:
Залалданған су, тағамдар,
жуылмаған көкеністер, жеміс-жидектер
Залалданған тұрмыстық заттар, есік тұтқалары, лас қол
Слайд 8
Аурудың ағымында төрт кезең бар:
Инкубациялық 1-7 күн (көбінесе
2-3күн)
Бастапқы
Өршу
Реконвалесценция
Слайд 9
Жедел дизентерияның колиттік варианты (жеңіл түрі):
Іштің төменгі жағының
ауру сезімі
Сигма тәрізді ішек аймағында, тік ішек аймағында тенезмалар
Дәреттің
жиелігі 3-5реттен 10 ретке дейін
Нәжістің сипаты шырыш қоспасы кейде қан араласқан
Ректоромоноскопияда катаральды немесе катаральды-эрозивті проксигмоидит анықталады.
Орташа ауырлықтағы колиттік түрі:
Бас ауруы, дене қызуы 38-39°С
Іштің төменгі
жағында, сол жақ мықын аймағынды толғақ тәрізді ауру сезімі
Нәжісі алғашында шырыш, қан аралас, кейіннен ректальды түкірік түрінде
Үлкен дәрет жиелігі 10-15тен 25 дейін болуы
Ішектің функциональды және морфологиялық қалпына келуі 2-3 айға созылады.
Слайд 11
Ауыр ағымды колиттік вариантында:
Айқын интоксикация
мен колиттік синдром
Күшті толғақ тәрізді ауру сезімі, нәжіссіз, сұйық
шырышты-қанды, кейде іріңді
Ректороманоскопияда шырышты қабаттың деструктивті өзгерістері эрозиялар және ойық жаралар
Ішектің функциональды және морфологиялық қалпына келуі 3-4 айға созылады.
Слайд 12
Жедел дизентерияның гастроэнтероколиттік варианты:
Инкубациялық кезеңі қысқа
6-8 сағ және одан аз
Энтероколиттің айқын синдромдары
Ауыр ағымында
іште диффузды ауру сезімі, профузды іш өту, сусыздану
Ішектің функциональды және морфологиялық қалпына келуі 1-3 айға созылады.
Слайд 13
Клиникалық-эпидемиологиялық мәліметтер
Лабораторлық диагностикасы:
Копрологиялық зерттеу
Бактериологиялық
ректроманоскопия
Диагностикасы
Слайд 14
Асқазанды жуу (гастроэнтериттік, гастроэнтероколиттік)
Тазарту клизмасы
№4 диета
Этиотропты терапия(антибактериальді ем
нитрофурандар-
фурозилидон,фурозолин,фурагин, хинолиндер-интетрикс,
Сульфометаксозол-бактрим, бисептол, фторхинолондар,
Аминогликозидтер)
Патогенетикалық терапия
Организмнің сусыздану жағдайында
Регидратация
Антигистаминді
препараттар
Спазмолитиктер
Ферменттік препараттар
Ішек микрофлорасын қалыпқа келтіру
Жергілікті ем: емдік клизмалар (қызыл май қосылған
ректалды свечалар)
Дизентерияның емдеу жоспары
Слайд 15
Сальмонеллез-сальмонелла бактерияларымен қоздырылатын,
фекальды-оральды механизммен берілетін, жиі
гастроинтестинальды, сирек жайылмалы түрлерінде өтетін
жедел антропозоонозды ауру.
Қоздырғышы грам(-),
аэробты,
спора түзбейтін,
Salmonella тобына,
Enterobacteriacae
тұқымдастығына жататын
бактериялар.
Инфекция көзі:ауылшаруа-
шылық жануарлар мен
құстар, сальмонеллезбен
ауыратын науқастар немесе
бактериотасмалдаушылар
Берілу механизмі: фекальды-
оральды.
Жұғу жолдары:алиментарлы,
Су, тұрмыстық-контактілі
Сальмонеллез
Слайд 16
Клиникалық көріністері
І. Гастроинтестинальды түрі:
Гастриттік вариант
Гастроэнтериттік вариант
Гастроэнтероколиттік вариант
ІІ. Жайылмалы түрі:
Сүзек тәрізді вариант
Септикопиемиялық вариант
ІІІ. Бактериотасымалдаушылық
Жедел
Созылмалы
Транзиторлы
Инкубациялық кезең 2-6 сағаттан 2-3 күнге дейін
созылады.
Слайд 17
Гастриттік вариант:
Жүректің айнуы, құсу
Эпигастрий аймағындағы ауру сезімі
Дәреттің жиелігі
5 реттен аспайды, нәжістің сипаты ботқа тәрізді
Гастроэнтериттік вариант:
Іштің кіндік
аймағында, илеоцекальды аймағында ауру сезімі
Нәжіс сұйық, көп мөлшерде, нашар иісті, сары және жасыл түсті.
Гастроэнтероколиттік варианты сирек кездесетін сальмонеллездің атипті варианты.
Слайд 18
Клиникалық-эпидемиологиялық мәліметтер
Бактериологиялық және серологиялық әдістер
Науқастарлың нәжісі, құсық, асқазанның
шайынды суы, зәр, қан күмәнді азық-түліктер бактериологиялық зерттеледі.
Диагностикасы
Слайд 19
Емі
Асқазанды жуу
Сусыздану кезінде оральды регидратациялық ертінділер енгізу
Дезинтоксикациялық
терапия
Антибактериальды терапия қарсы көрсетілген.
Слайд 20
Тырысқақ (холера)-vibrio cholera бактерияларымен қоздыры-
латын,фекальды-оральды механизмен берілетін,
көп мөлшерлі
сулы диареяның, құсудың әсерінен дамитын дегидратация
және деминерализациямен сиппат/н
жедел карантинді
конвенциялық жұқпалы ауру.
Тырысқақ антропонозды
инфекциялар тобына жатады
Vibrio cholera екі биоварлары
Классикалық және Эль-Тор
Инфекция көзі: ауру адам
және вибриотасымалдаушы
Берілу механизмі: фекальды-
оральды.
Жұғу жолдары:тағам арқылы,
Су, тұрмыстық-контактілі
Тырысқақ
Слайд 21
Аурудың таралуы бойынша екі вариантын ажыратады:
Эпидемиялық тырысқақ
Штаммның құрамында
холероген бар
Аурудың көзі-адам
Ағымы- гиповолемиялық
Спорадиялық тырысқақ
Штаммның құрамында холероген жоқ
Аурудың көзі-су
биоценозы
Ағымы- нормоволемиялық, жеңіл
Масымдылығы жаз-күз айлары.
Клиникасы
Инкубациялық кезеңі 4-5 күн(карантин осы
күндері)
Көбінесе түнгі мезгілде, сұйық іш өтумен, құрсақ қуысында дискомфорт
Нәжісі сулы, лайлы-ақ түсті күріш қайнатпасы тәрізді
Құсу диареядан 12-24 сағ кейін басталады
Іші ауыру сезімсіз
вариантта өтеді:
Гиповолемиялық экзотоксикалық түрі
Аралас эндо-экзотоксикалық түрі
Нормоволемиялық эндотоксикалық түрі
Нормоволемиялық атоксикалық
түрі
Субклиникалық түрі
Слайд 24
Сусызданудың дәрежесін анықтау үшін В.И.Покровскийдің
жіктелуі бойынша:
Науқастың дене салмағының дефициті 1-3%
Науқастың дене салмағының дефициті
4-6%
Науқастың дене салмағының дефициті 7-9%
Науқастың дене салмағының дефициті 10% немесе одан жоғары
Асқынулары:
Дегидратациялық шок
Екіншілік микрофлораның қосылуы
Слайд 25
Классикалық зерттеу-бактериологиялық
Экспресс әдістері-иммунофлюресценттік, ИФА
Серологиялық әдістері: вибрицидті және антитоксикалық
антиденелерді антиденелерді анықтау
Диагностикасы
Слайд 26
Емі
Бірінші орында патогенетикалық терапия: жоғалған сұйықтық орнын
толтыру-регидратация. Регидратация 2 кезеңді жүргізіледі
Біріншілік регидратация
Компенсаторлы регидратация
Этиотропты ем. Емдеу
курсы 5 күн.
Тамыр ішіне 1-3 күн (цефтриаксон, цефтизоксим, цефалотин, амикацин, доксициклин)
Бұлшық ет ішіне 1-2 күн (сизомицин, мономицин)
Ауыз арқылы-атоксикалық вариантта -3 күн, токсикалық вариантта 5 күн (ципрофлоксацин, доксициклин,левомицетин)