Слайд 2
Жоспары:
- Туберуркулез ауруы,ашылу тарихы
-Ауру тудыратын факторлар
-Жұғу жолдары
-Ауру симптоматикасы,клиникалық
белгілері
Слайд 3
Туберкулез – бұл жұқпалы ауру.Бұл дерт бұрыннан белгілі
болса да,қазіргі уақытта шамамен 2 миллиардтан астам (әлем бойынша
тұрғындардың 1/3)
адам туберкулезді жұқтырған, жыл сайын 2 миллион адам көз жұмады. Көп жағдайда ауруға шалдығатындар - 20-40 жас шамасындағы жас адамдар.
Слайд 5
24 наурыз бүкіл әлемдік туберкулезге карсы
күн
Туберкулез қоздырғышын алғаш
Рет зерттеп ашқан неміс микробиологы
РОБЕРТ
КОХ жариялаган кунді
ВОЗ-дың шешімімен
Букіләлемдік туберкулезге
Қарсы кун деп жарияланды.
Роберт Кох
(1843 - 1910)
Неміс дәрігері-микробиолог.
Бактериологиянын негізін салушы,
Туберкулез қоздырғышын ашты.
Нобель сыйлығының лауреаты
Слайд 6
Туберкулез дегеніміз не?
Туберкулез ауа аркылы таралатын жұкпалы ауру
Туберкулез-сөйлегенде,жөтелгенде
туберкулезбен ауратын науқастан сау адамға берілетін дерт.
Ол организмде лимфогенді,бронхогенди
жане гемотогенди тарайды.
Слайд 8
Туберкулез әртүрлі басталады. Алғашында өкпедегі тыныс жолдарындағы микроб
ұялаған жерлерде томпақшалар пайда болады. Олардың кейбіреуі құрып кетеді,
ал кейбіреулері бірігіп, көлемі әртүрлі туберкулездық фокус құрайды. Микробтар осы фокустан тез арада лимфа жолдарымен өкпе түбіндегі бездерді шошындырады. Міне, туберкулездық фокус, қабынған лимфа жолдарымен ауырған без үшеуі алғашқы туберкулездық комплекс деп аталады. Бұл өкпе туберкулезінің ең бірінші түрі. Бұл адам еш қиналмайды өзінің ауру екенін де білмейді. Уақытында емделген алғашқы туберкулездіқ комплекс асқынбай, тез жазылады. Туберкулез ауруы әдетте адамның жиі-жиі «тұмаулап», мең-зең болып, дене қызметіне, жұмысқа селқостығы басталады. Тамаққа тәбеті тартпайды.
Слайд 11
Туберкулездің жұғу жолдары
Жұқпалы ауру себепсіші немесе инфекция көзі,
Жұқпалы микробын тарататын әртүрлі факторлар,
Осы микробты қабылдағыш, сезімтал
ағза
Слайд 12
Туберкулез ауруының өзіне тән алғашқы белгілерінің бірі –
дене қызуының көтерілуі. Ауру қатал басталғанда дене қызуы 38
– 39 градусқа дейін немесе одан да жоғары көтеріледі, ал жайлап басталғанда қызу көтерілісі шамалы болады да, әдетте 37,2-37,5 градус шамасында ұсталады. Көбінесе дене қызуы кешкі уақытта көтеріледі, ал дене қызуының таңертен көтерілуі сирек кезігеді. Дене қызуымен қатар туберкулезбен ауырғанда әр уақытта терлегіш пайда болады. Аурудың қатты басталған түрлерінде түнде қатты терлеу арқасында іш киімі және төсек орны су болып кетеді, бұл ауру адамды қатты шаршатады, әрі әлсіретеді.
Слайд 13
Аурудың айрықша белгілерінің қатарында науқастың салмағын тез жоғалтады,
бұл аурудың аз тамақ ішуі және асқазанның жұмыс істеуі
бұзылып, ішкен тамақтың сіңбей, нашар қорытуына байланысты болады.
Өкпе туберкулезінде өкпе тұсы шаншып ауырады және жөтел пайда болады. Аурудың алғашқы кездерінде аздап жөтеледі, ал туберкулездің созылмалы, өкпеде каверна пайда болған түрлерінде ұзақ жөтеліп, қақырығы көп бөлінеді.
Сырқаттың ең қауіпті белгісі – қан құсу. Бұл сырқаттың өте ауыр екендігін көрсетеді жене қақырықпен қан кеткенде сырқат көп мөлшерде микроб шығарады
Слайд 14
Туберкулез ауруына қатерлі факторлар
Слайд 16
Туберкулезді алдын алудың екі әдісі белгілі:
-спецификалық
- спецификалық
емес.
Олар:
БЦЖ вакцинациясы және ревакцинация;
Салауатты өмір салты;
Дұрыс тамақтану;
Дене белсенділігі;
Зиянды әрекеттерден бас тарту.
Слайд 17
Туберкулез – бұл тек қана медициналық емес
сонымен
қатар қоғамдық
проблема. Сондықтан туберкулездің өсуін, өзінің
күнделікті өмірінде
туберкулез туралы білімін қолданатын кез
келген адам тоқтата алады.
Слайд 18
Емі және алдын ала жасайтын шаралары: Туберкулез аурудың
ұлғайып алуына көбінесе адамдардың өздері кінәлі. Ауру белгілері білініп,
жағдайлары нашарлай бастағанда дәрегерге келгенмен, аурудың туберкулез екенің білгеннен кейін, оны, ұят санап кейін дәрігерге бармай қояды.
Егер адам дер кезінде емделсе, дәрігерлердің кеңестерін мұқият орындаса, туберкулезден толық жазылуға болады. Туберкулезді ақысыз емдеуге толық жағдайлар (халық аралық ДОТS жоспары бойынша) жасалынған. Бұл жоспар адамдардың 3-4 айда жазылып кетуіне мүмкіндік береді.
Ауру адам дұрыстап қүнарлы азықпен тамақтануы, таза ауады жиі болу, дене шынықтыру шараларын қолдану қажет. Тамақтың құрамында мал өнімдерінің белоктары жеткілікті болуы тиіс, жеміс шырындардын және көкөністерді көбірек пайдалану керек. Бұрыннан келе жатқан қымызды да ұмытпаған жөн.
.
Слайд 19
Балалар дүниеге келе салып осы дерттке қарсы егіледі,
кейін 5 жыл сайын қайталайды. Егілген балалар 2-2,5 есе
аз ауырады. 12 жастан бастап әр адам жыл сайын флюорография түсу арқылы аурудың бастапқы кезенің анықтауға болады.
Ашық түрдегі туберкулезбен ауырған адам тәулік бойында қоршаған ортаға бірнеше миллионға дейін микобактериясын бөлуі мүмкін. Сондықтан ашық түрімен ауыратын адамдар ауруханаға жатқызылады және олар оқшауланады